Dzieci spędzają w sieci coraz więcej czasu - tak wynika z badania, które na nasze zlecenie przeprowadził Ipsos. Korzystają z internetu średnio o 1-1,5 godziny dłużej dziennie niż w 2018 r.* Poprzez program Asy Internetu, który prowadzimy wspólnie z Fundacją Szkoła z Klasą, chcemy pomóc zarówno rodzicom, jak i nauczycielom w znalezieniu odpowiednich sposobów, aby przeciwdziałać zagrożeniom, jakie czyhają na dzieci w cyberprzestrzeni. 

COVID-19 sprawił, że temat bezpieczeństwa dzieci w internecie stał się jeszcze ważniejszy, gdyż najmłodsi spędzają w sieci coraz więcej czasu, przez co też coraz częściej narażeni są na rozmaite cyberzagrożenia. W porównaniu z 2018 r. średnio o 1-1,5 godziny dziennie wydłużył się czas przebywania online, a zdecydowana większość dzieci (89%) korzysta z internetu przynajmniej raz dziennie, średnio ok. 3-4 godzin. Warto zauważyć również, że młodzież w wieku 12-15 lat spędza w sieci więcej czasu niż młodsze dzieci, niemal 1/3 ich codziennej aktywności ma miejsce online. Tak znaczący wzrost wynika częściowo z konieczności nauki zdalnej, ale jest również wynikiem obostrzeń związanych z pandemią, które przez wiele miesięcy zmuszały dzieci do pozostania w domach.

Choć połowa badanych przez Ipsos rodziców przyznaje, że pandemia spowodowała wydłużenie czasu spędzanego przez ich dzieci w internecie, to tylko co trzeci deklaruje, że zwiększył stopień kontroli zachowania swojego dziecka w sieci. Podobnie jak w 2018 roku, rodzice stosują różne metody by chronić dziecko przed internetowymi zagrożeniami - ustalają określone zasady, wprowadzają kontrolę oprogramowania i starają się bezpośrednio weryfikować zachowania swoich dzieci online. Najpopularniejszymi sposobami kontroli są zarówno nadzór, jak i doradztwo: rodzice najczęściej sprawdzają programy i aplikacje, z których korzysta dziecko (66%), przeglądają strony internetowe, które odwiedza (50%), sprawdzają historię przeglądania dziecka (48%). Sami starają się również sugerować najmłodszym jakie wartościowe witryny mogą odwiedzać (45%).

Od 2018 roku wraz z Fundacją Szkoła z Klasą realizujemy bezpłatny program Asy Internetu, który ma za zadanie pomóc dzieciom w świadomym i bezpiecznym odkrywaniu świata internetu poprzez wzmacnianie w dzieciach i nastolatkach wartości, które pomogą im uniknąć zagrożeń w sieci - życzliwości, rozsądku, odwagi, siły i uważności. Program wspomaga cyfrową edukację dzieci już w co trzeciej szkole podstawowej. W jego ramach Fundacja realizuje szereg szkoleń dla nauczycieli i pomaga rodzicom przygotować się do rozmów z dziećmi na temat bezpieczeństwa w sieci. Wśród ogólnodostępnych materiałów na stronie Asów Internetu na rodziców czeka m.in. Trening bezpieczeństwa w sieci dla całej rodziny, czyli praktyczny poradnik o czym i jak rozmawiać z dzieckiem w kontekście jego aktywności w sieci. 

Dzięki zawartym w nim ćwiczeniom można nauczyć najmłodszych decydować, czym można się dzielić w internecie, a czym nie, jak sprawdzić, czy można zaufać temu, na co dziecko natrafiło w sieci, jak zapewnić poufność i bezpieczeństwo prywatnych informacji online, a także zrozumieć, co to znaczy traktować innych użytkowników internetu z szacunkiem. Dodatkowo dla dzieci została udostępniona gra przygodowa Interlandia, w której gracz zmaga się z realnymi niebezpieczeństwami na jakie może natrafić w sieci. Taka symulacja pomaga dzieciom jeszcze lepiej zrozumieć zagrożenie i nauczyć się odpowiednich reakcji. 

Asy Internetu wsparli również eksperci, tacy jak, m.in. wyróżnieni tytułem Nauczyciela Roku pedagodzy: Marta Florkiewicz-Borkowska i Przemysław Staroń czy Jacek Pyżalski, pedagog specjalny z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz znani rodzice (m.in. Kamil Nowak z Blog Ojciec, Edyta Pazura, Rafał Cieszyński, Agata Rubik czy Aleksandra Radomska z Mam Wątpliwość). Webinary i live’y Asów Internetu z ich udziałem można obejrzeć na kanale Fundacji Szkoły z Klasą na YouTube.

Jak zmienić lekcje o bezpieczeństwie w sieci w przygodę i zaangażować uczniów do działania? Jak wzmacniać pozytywne zachowania w sieci u najmłodszych? To niektóre z wyzwań, z którymi zmierzą się nauczyciele biorący udział w programie Asy Internetu, który zainaugurowaliśmy w listopadzie zeszłego roku. Teraz, razem z Fundacją Szkoła z Klasą, ruszamy z autorskimi szkoleniami w polskich szkołach. W ramach programu pedagodzy mogą skorzystać ze specjalnie przygotowanych scenariuszy lekcji i darmowych materiałów edukacyjnych.

Jak o bezpieczeństwie w internecie rozmawiać na lekcjach w szkole?

Według najnowszych badań EU Kids 2018 prawie 65% nastolatków nigdy nie rozmawiało z nauczycielami o tym co robią w sieci, a 55% nigdy nie zwróciło się do rodziców z pytaniem, co zrobić, kiedy w sieci coś je zaniepokoi. Z kolei badania przeprowadzone w Polsce przez Ipsos wykazały, iż zarówno rodzice (81%), jak i nauczyciele (84%) zgadzają się, że przede wszystkim to szkoła oraz kadra pedagogiczna powinny edukować dzieci w zakresie bezpieczeństwa w internecie. Co ważne, 32% pedagogów stwierdziło również, że rozmowa z dzieckiem na ten temat jest trudna i nauczyciele potrzebują w tym zakresie więcej wsparcia, przy czym aż 97% z nich uważa, że bezpieczeństwo w internecie powinno być częścią podstawy programowej.

Z myślą o tych wyzwaniach stworzyliśmy właśnie Asy Internetu. Naszym celem jest wzmacnianie w dzieciach i nastolatkach wartości, które pomogą im uniknąć zagrożeń w sieci oraz wspieranie nauczycieli w tym zakresie. Głównymi wartościami promowanymi w programie są: rozsądek, uważność, siła, życzliwość i odwaga.

Nauczycielu, zgłoś się!

Razem z Fundacją Szkoła z Klasą opracowaliśmy 20 scenariuszy lekcji, które pomogą nauczycielom rozmawiać z uczniami na temat internetu i bezpiecznych zachowań w sieci. Dodatkowo przeprowadzimy szkolenia dla nauczycieli, dzięki którym będą potrafili wykorzystywać m.in. metodę Design Thinking (myślenia projektowego) do angażowania uczniów.

Razem z Fundacją Szkoła z Klasą planujemy dotrzeć do podstawówek w całej Polsce do końca 2020 roku. Oprócz materiałów i aktywności dla nauczycieli przygotowaliśmy również interaktywną grę dla dzieci Interlandia. Poprzez zabawę uczniowie dowiadują się np. jak zadbać o swoją prywatność w sieci i ustrzec się przed cyberzagrożeniami.

Nauczyciele ze szkół, które zgłoszą się do programu będą mogli wziąć udział w szkoleniach oraz otrzymają wsparcie w sieci w formie cyklicznych webinarów. Poza realizacją scenariuszy lekcji będziemy zachęcać również szkoły do przeprowadzenia z uczniami akcji społecznych wokół wartości programu. Specjalnie dla nich w 2020 roku uruchomimy program mikrograntów na promocję najciekawszych działań uczniów i nauczycieli.