Ταξίδια κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού

Ως απάντηση στην πανδημία COVID-19 και τους συνεπαγόμενους ταξιδιωτικούς περιορισμούς που έθεσαν σε εφαρμογή τα κράτη μέλη για την προστασία της δημόσιας υγείας, η ΕΕ θέσπισε μέτρα για τη διευκόλυνση των ασφαλών μετακινήσεων, περιορίζοντας παράλληλα την εξάπλωση του ιού και προστατεύοντας την υγεία και την ευημερία όλων των Ευρωπαίων πολιτών:

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, τα κράτη μέλη της ΕΕ έλαβαν διάφορα μέτρα για τον περιορισμό των ταξιδιών προκειμένου να περιοριστεί η εξάπλωση του κορονοϊού. Η Επιτροπή εργάστηκε για την προώθηση της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τους εν λόγω περιορισμούς με σκοπό την εξασφάλιση του συντονισμού και της σαφούς επικοινωνίας σε ολόκληρη την ΕΕ.

Στις 13 Οκτωβρίου 2020, βάσει πρότασης της Επιτροπής, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Η σύσταση αποσκοπούσε στην αποφυγή του κατακερματισμού και των διαταραχών, καθώς και στην αύξηση της διαφάνειας και της προβλεψιμότητας για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Πιο συγκεκριμένα, θέσπισε κοινή προσέγγιση για τα ακόλουθα βασικά σημεία:

• Εφαρμογή κοινών κριτηρίων και κατώτατων ορίων κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με την εφαρμογή ταξιδιωτικών περιορισμών

• Αποτύπωση των περιοχών κινδύνου μετάδοσης της νόσου COVID-19 βάσει κοινών όρων και συμφωνημένου χρωματικού κώδικα, που δημοσιεύτηκε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων

• Κοινό πλαίσιο για τα μέτρα που εφαρμόζονται στους ταξιδιώτες που προέρχονται από περιοχές υψηλού κινδύνου

• Συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών και σαφής και έγκαιρη ενημέρωση του κοινού σχετικά με τυχόν περιορισμούς

Η σύσταση του Συμβουλίου επικαιροποιήθηκε πολλές φορές ανταποκρινόμενη στις εξελίξεις της πανδημίας και, μεταξύ άλλων, καθόρισε τυποποιημένες περιόδους ισχύος για τους διαγνωστικούς ελέγχους για λοίμωξη από τη νόσο COVID-19.

Ένα άλλο σημαντικό εργαλείο για τη διευκόλυνση των ασφαλών μετακινήσεων εντός της ΕΕ ήταν ο κανονισμός για το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2021. Το πιστοποιητικό χρησίμευε ως αποδεικτικό ότι ένα άτομο είχε εμβολιαστεί κατά της COVID-19, είχε υποβληθεί πρόσφατα σε διαγνωστική εξέταση με αρνητικό αποτέλεσμα ή είχε αναρρώσει από την COVID-19. Κάθε κάτοχος πιστοποιητικού, όταν ταξίδευε, είχε τα ίδια δικαιώματα με τους πολίτες του κράτους μέλους το οποίο επισκεπτόταν, οι οποίοι είχαν εμβολιαστεί, υποβληθεί σε τεστ ή αναρρώσει από την COVID-19. Ως εκ τούτου, ο κανονισμός αποσκοπούσε στη διευκόλυνση της σταδιακής άρσης των ταξιδιωτικών περιορισμών που επέβαλαν τα κράτη μέλη.

Το Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID της ΕΕ, το οποίο χρησιμοποιήθηκε από τα περισσότερα κράτη μέλη από τη δρομολόγησή του το 2021 έως τα μέσα του 2022, ήταν σημαντική επιτυχία στο πλαίσιο των προσπαθειών της Ευρώπης για την αντιμετώπιση και τον μετριασμό των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 στις κοινωνίες και τις οικονομίες. Με την έκδοση πάνω από 2,3 δισεκατομμυρίων πιστοποιητικών, το μέτρο αυτό ήταν ζωτικής σημασίας για τη στήριξη της ελεύθερης κυκλοφορίας και του ευρωπαϊκού τουριστικού κλάδου που υπέστη σοβαρό πλήγμα. Η βελτίωση της επιδημιολογικής κατάστασης είχε ως αποτέλεσμα τη σταδιακή κατάργηση των απαιτήσεων για κατοχή ψηφιακών πιστοποιητικών COVID της ΕΕ για ταξίδια εντός της ΕΕ. Στις 29 Ιουνίου 2022 η ισχύς του κανονισμού για το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ παρατάθηκε έως τις 30 Ιουνίου 2023, προκειμένου διασφαλιστεί η συνέχιση των μετακινήσεων σε περίπτωση σημαντικής επιδείνωσης της επιδημιολογικής κατάστασης. Τον Αύγουστο του 2022 όλα τα κράτη μέλη είχαν άρει το σύνολο των ταξιδιωτικών περιορισμών για ταξίδια εντός της ΕΕ.

Στις 5 Μαΐου 2023 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε τη λήξη της πανδημίας COVID-19 ως κατάστασης έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία σε διεθνές επίπεδο. Αντικατοπτρίζοντας την κατάσταση αυτή, η Επιτροπή δεν πρότεινε παράταση ισχύος του κανονισμού για το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ πέραν της 30ής Ιουνίου 2023. O κανονισμός και η συνοδευτική σύσταση του Συμβουλίου έχουν πάψει να ισχύουν από την 1η Ιουλίου 2023.

Ο θετικός αντίκτυπος του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ επεκτάθηκε πέραν της ΕΕ, καθώς το πιστοποιητικό αυτό εξελίχθηκε σε παγκόσμιο πρότυπο που έχει ως στέρεα βάση τις ενωσιακές αξίες του ανοικτού χαρακτήρα, της ασφάλειας και της προστασίας των δεδομένων. Από το σύστημα επωφελήθηκαν συνολικά 78 χώρες σε πέντε ηπείρους. Η επιτυχία αυτή συντέλεσε στην επανέναρξη των ασφαλών διεθνών ταξιδιών και στην παγκόσμια ανάκαμψη. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αποφάσισε να υιοθετήσει το σύστημα ψηφιακής πιστοποίησης COVID-19 της ΕΕ για να δημιουργήσει ένα παγκόσμιο σύστημα που θα προστατεύει τους πολίτες σε ολόκληρο τον κόσμο από υφιστάμενες και μελλοντικές απειλές κατά της υγείας, περιλαμβανομένων των πανδημιών.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ενδεχόμενη μελλοντική χρήση της υποκείμενης τεχνολογίας, βλ. Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID της ΕΕ.

Στην αρχή της πανδημίας, στις 16 Μαρτίου 2020 η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία συνιστούσε τον προσωρινό περιορισμό των μη αναγκαίων ταξιδιών από τρίτες χώρες προς την ΕE. Στις 17 Μαρτίου 2020 τα κράτη μέλη συμφώνησαν να εφαρμόσουν τον προσωρινό περιορισμό, ενώ τον εφάρμοσαν και τα τέσσερα συνδεδεμένα κράτη Σένγκεν.

Στις 30 Ιουνίου 2020, μετά από πρόταση της Επιτροπής στις 11 Ιουνίου, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με τη σταδιακή άρση των προσωρινών περιορισμών των μη αναγκαίων ταξιδιών προς την ΕΕ. Η σύσταση του Συμβουλίου επικαιροποιήθηκε πολλές φορές ανταποκρινόμενη στις εξελίξεις της πανδημίας.

Κατά την περίοδο ισχύος των περιορισμών για τα ταξίδια προς την ΕΕ, θεσπίστηκαν ορισμένες εξαιρέσεις για τη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών, των αγαθών και των υπηρεσιών — με πλήρη σεβασμό των μέτρων για την υγεία και την ασφάλεια. Μπορείτε να τις δείτε εδώ:

Εξαιρέσεις από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς λόγω του κορονοϊού

Μετά την έκδοση της σύστασης (ΕΕ) 2022/2548 του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2022, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να επιβάλλουν ταξιδιωτικούς περιορισμούς για λόγους δημόσιας υγείας λόγω της πανδημίας COVID-19. Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ έχουν προβλέψει ορισμένες ασφαλιστικές δικλείδες για το ενδεχόμενο επιδείνωσης της επιδημιολογικής κατάστασης ή εμφάνισης νέας ανησυχητικής παραλλαγής.

Μετά την έξαρση της πανδημίας COVID-19, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης βοήθησαν στον επαναπατρισμό των πολιτών της ΕΕ που είχαν αποκλειστεί σε όλο τον κόσμο.

Πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ όσον αφορά τη διπλωματική ή προξενική προστασία εκτός της ΕΕ

^{Δήλωση αποποίησης ευθύνης. Η τελευταία επικαιροποίηση της σελίδας έγινε τον Σεπτέμβριο του 2023.}