23.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 337/1

(1)

Światowy kryzys finansowy, który pojawił się w latach 2007–2008, uwidocznił nadmiar działań spekulacyjnych, istotne luki w regulacjach, nieskuteczny nadzór, brak przejrzystości na rynkach oraz nadmierną złożoność produktów w systemie finansowym. Unia przyjęła szereg środków w celu zwiększenia solidności i stabilności systemu bankowego, w tym zaostrzone wymogi kapitałowe, przepisy dotyczące udoskonalonego zarządzania i nadzoru oraz zasady restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zapewnienia, aby system finansowy wypełniał swoją rolę w kierowaniu kapitału na finansowanie gospodarki realnej. Postępy poczynione w tworzeniu unii bankowej również mają w tym kontekście decydujące znaczenie. Kryzys uwypuklił jednak także potrzebę zwiększenia przejrzystości i udoskonalenia monitorowania nie tylko w tradycyjnym sektorze bankowym, ale również w obszarach, gdzie funkcjonuje pośrednictwo kredytowe prowadzone przez instytucje parabankowe, czyli w tzw. „równoległym systemie bankowym”; skala tych działań jest niepokojąca: już teraz szacuje się, że odpowiada ona niemal połowie wartości regulowanego systemu bankowego. Wszelkie niedociągnięcia w odniesieniu do tych rodzajów działalności, które są podobne do rodzajów działalności prowadzonych przez instytucje kredytowe, mogą negatywnie wpłynąć na pozostałą część systemu finansowego.

(2)

Rada Stabilności Finansowej (RSF) oraz Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ERRS), ustanowione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 (5) – w kontekście prowadzonych przez nie prac mających na celu ograniczenie równoległego systemu bankowego – wskazały ryzyka, jakie stwarzają transakcje finansowane z użyciem papierów wartościowych. Transakcje te mogą prowadzić do narastania dźwigni finansowej i procykliczności oraz wzmocnienia wzajemnych powiązań na rynkach finansowych. W szczególności brak przejrzystości przy stosowaniu transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych uniemożliwia organom regulacyjnym i organom nadzoru, a także inwestorom, prawidłową ocenę i monitorowanie stosownych ryzyk o charakterze parabankowym oraz stopnia wzajemnych powiązań w systemie finansowym w okresie poprzedzającym kryzys finansowy oraz w jego trakcie. W tym kontekście RSF przyjęła w dniu 29 sierpnia 2013 r. ramy polityczne zatytułowane „Wzmocnienie nadzoru i regulacji w równoległym systemie bankowym” (zwane dalej „ramami polityki RSF”) służące zajęciu się ryzykami w równoległym systemie bankowym związanymi z transakcjami udzielania pożyczek papierów wartościowych i transakcjami repo, które to ramy zostały zatwierdzone we wrześniu 2013 r. przez przywódców państw grupy G-20.

(3)

W dniu 14 października 2014 r. RSF opublikowała ramy regulacyjne dotyczące redukcji wartości w odniesieniu do nierozliczanych centralnie transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych. Wobec braku rozliczania operacje takie stwarzają poważne ryzyka, jeżeli nie są odpowiednio zabezpieczone. O ile zwiększenie przejrzystości w zakresie ponownego wykorzystania aktywów klientów byłoby pierwszym krokiem w kierunku ułatwienia zdolności kontrahentów do analizowania ryzyk i zapobiegania im, RSF ma – do 2016 r. – zakończyć prace nad pakietem zaleceń dotyczących redukcji wartości w odniesieniu do nierozliczanych centralnie transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych, aby zapobiec stosowaniu nadmiernej dźwigni finansowej oraz ograniczyć ryzyko koncentracji i ryzyko niewykonania zobowiązania.

(4)

W dniu 19 marca 2012 r. Komisja opublikowała Zieloną księgę w sprawie równoległego systemu bankowego. Na podstawie obszernych otrzymanych uwag oraz uwzględniając rozwój sytuacji na świecie, w dniu 4 września 2013 r. Komisja wydała komunikat do Rady i Parlamentu Europejskiego zatytułowany „Równoległy system bankowy – przeciwdziałanie nowym źródłom ryzyka w sektorze bankowym”. W komunikacie tym podkreślono, że złożoność i brak przejrzystości transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych utrudniają identyfikację kontrahentów oraz monitorowanie koncentracji ryzyka, a także prowadzi to również do narastania nadmiernej dźwigni finansowej w systemie finansowym.

(5)

W październiku 2012 r. grupa ekspertów wysokiego szczebla pod przewodnictwem Erkki Liikanena przyjęła sprawozdanie dotyczące strukturalnej reformy unijnego sektora bankowego. Rozważono w nim m.in. wzajemne zależności między tradycyjnym i równoległym systemem bankowym. W sprawozdaniu wskazano ryzyka związane z działalnością w ramach równoległego systemu bankowego, takie jak wysoka dźwignia finansowa i procykliczność; wezwano także do ograniczenia wzajemnych powiązań między bankami i równoległym systemem bankowym, które to powiązania stanowiły jedną z przyczyn efektu domina w trakcie ogólnosystemowego kryzysu bankowego. W sprawozdaniu zaproponowano również pewne środki strukturalne mające służyć zlikwidowaniu pozostałych słabych punktów w unijnym sektorze bankowym.

(6)

Strukturalne reformy unijnego systemu bankowego są przedmiotem wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie środków strukturalnych zwiększających odporność instytucji kredytowych UE (zwanego dalej „wnioskiem dotyczącym przepisów w sprawie reformy strukturalnej”). Nałożenie na banki środków strukturalnych mogłoby jednak prowadzić do przenoszenia niektórych rodzajów działalności do słabiej regulowanych obszarów, takich jak równoległy system bankowy. Wnioskowi dotyczącemu przepisów w sprawie reformy strukturalnej powinno zatem towarzyszyć ustanowienie wiążących wymogów dotyczących przejrzystości transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych oraz zgłaszania tych transakcji, które to wymogi określono w niniejszym rozporządzeniu. Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące przejrzystości uzupełniają ten wniosek.

(7)

Niniejsze rozporządzenie stanowi odpowiedź na konieczność zwiększenia przejrzystości rynków transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych, a tym samym również systemu finansowego. Aby zapewnić jednakowe warunki konkurencji oraz międzynarodową konwergencję, niniejsze rozporządzenie uwzględnia ramy polityki RSF. Tworzy ono unijne ramy, dzięki którym szczegółowe informacje dotyczące transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych mogą być sprawnie zgłaszane do repozytoriów transakcji, a informacje dotyczące tych transakcji i swapów przychodu całkowitego są ujawniane inwestorom w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania. Definicja transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zawarta w niniejszym rozporządzeniu nie obejmuje kontraktów pochodnych zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 (6). Obejmuje ona jednak transakcje powszechnie określane jako swapy płynnościowe i swapy zabezpieczeń, które nie są objęte zakresem definicji kontraktów pochodnych zawartej w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012. Konieczność zapewnienia międzynarodowej konwergencji zwiększa się w związku z prawdopodobieństwem, że w wyniku reformy strukturalnej unijnego sektora bankowego rodzaje działalności, które są obecnie prowadzone przez tradycyjne banki, mogą zostać przeniesione do równoległego systemu bankowego i objąć zarówno podmioty finansowe, jak i niefinansowe. Te rodzaje działalności mogą się więc stać jeszcze mniej przejrzyste dla organów regulacyjnych i organów nadzoru, co uniemożliwi im uzyskanie należytego oglądu ryzyk związanych z transakcjami finansowanymi z użyciem papierów wartościowych. W ten sposób istniejące już na niektórych rynkach utrwalone powiązania między regulowanym a równoległym sektorem bankowym uległyby jeszcze większemu pogłębieniu.

(8)

Ewolucja praktyk rynkowych i postęp technologiczny umożliwiają uczestnikom rynku wykorzystywanie innych transakcji niż transakcje finansowane z użyciem papierów wartościowych jako źródła finansowania, na potrzeby zarządzania płynnością i zabezpieczeniem, jako strategii zwiększania zysku, w celu pokrycia krótkiej sprzedaży lub na potrzeby arbitrażu w związku z podatkiem od dywidendy. Takie transakcje mogłyby mieć równoważny skutek ekonomiczny i stwarzać podobne ryzyka jak transakcje finansowane z użyciem papierów wartościowych, w tym: procykliczność spowodowaną wahaniami wartości aktywów i ich zmiennością; transformację terminów zapadalności lub transformację płynności wynikające z finansowania aktywów długoterminowych lub niepłynnych za pomocą aktywów krótkoterminowych lub płynnych; oraz finansowy efekt domina wynikający z wzajemnych połączeń między łańcuchami transakcji obejmujących ponowne wykorzystanie zabezpieczenia.

(9)

Aby odpowiedzieć na kwestie poruszone w ramach polityki RSF oraz uwzględnić zmiany, których można oczekiwać w wyniku strukturalnej reformy unijnego sektora bankowego, państwa członkowskie przyjmą prawdopodobnie rozbieżne środki krajowe, które mogłyby stwarzać przeszkody dla sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz okazać się szkodliwe dla uczestników rynku i stabilności finansowej. Ponadto przy braku zharmonizowanych przepisów dotyczących przejrzystości organom krajowym trudno jest porównywać dane z poziomu mikro pochodzące z poszczególnych państw członkowskich, a tym samym zrozumieć rzeczywiste ryzyka, jakie poszczególni uczestnicy rynku stwarzają dla systemu. Należy zatem zapobiec powstawaniu takich zakłóceń i przeszkód w Unii. W związku z powyższym właściwą podstawą prawną dla niniejszego rozporządzenia jest art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”), zgodnie z wykładnią przyjętą w świetle jednolitego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

(10)

W związku z tym nowe przepisy dotyczące przejrzystości powinny przewidywać zgłaszanie szczegółowych informacji dotyczących transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zawieranych przez wszystkich uczestników rynku, niezależnie od tego, czy są to podmioty finansowe czy niefinansowe, w tym informacji o składzie zabezpieczenia, informacji o tym, czy zabezpieczenie jest dostępne do ponownego wykorzystania lub czy zostało już ponownie wykorzystane, informacji o zastąpieniu zabezpieczenia na koniec dnia, a także o zastosowanych redukcjach wartości. Aby zminimalizować dodatkowe koszty operacyjne ponoszone przez uczestników rynku, nowe przepisy i standardy powinny być oparte na istniejącej już infrastrukturze, procesach operacyjnych i formatach, które zostały wprowadzone w odniesieniu do zgłaszania kontraktów pochodnych do repozytoriów transakcji. W tym kontekście Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) (EUNGiPW) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 (7) powinien w miarę możliwości i w stosownym zakresie minimalizować dublowanie i unikać niespójności między standardami technicznymi przyjętymi zgodnie z niniejszym rozporządzeniem a standardami technicznymi przyjętymi na mocy art. 9 rozporządzenia (UE) nr 648/2012. Ramy prawne ustanowione niniejszym rozporządzeniem powinny być w jak największym możliwym stopniu takie same jak ramy ustanowione w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do zgłaszania kontraktów pochodnych do zarejestrowanych w tym celu repozytoriów transakcji. Powinno to również umożliwić repozytoriom transakcji zarejestrowanym lub uznanym zgodnie z tym rozporządzeniem pełnienie funkcji repozytorium przypisanej w niniejszym rozporządzeniu, jeżeli spełniają one określone dodatkowe kryteria, z zastrzeżeniem zakończenia uproszczonego procesu rejestracji.

(11)

W celu zapewnienia spójności i skuteczności uprawnień EUNGiPW do nakładania sankcji, uczestnicy rynku objęci zakresem niniejszego rozporządzenia powinni – poprzez odesłanie do rozporządzenia (UE) nr 648/2012 – być objęci przepisami dotyczącymi uprawnień EUNGiPW określonymi w tym rozporządzeniu, wyszczególnionymi w odniesieniu do regulaminów w aktach delegowanych przyjętych na podstawie art. 64 ust. 7 tego rozporządzenia.

(12)

Transakcje z członkami Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) powinny być zwolnione z obowiązku zgłaszania transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych do repozytoriów transakcji. Niemniej w celu zapewnienia, by organy regulacyjne i organy nadzoru uzyskały należyty ogląd ryzyk związanych z transakcjami finansowanymi z użyciem papierów wartościowych zawieranymi przez podmioty, które te organy regulują lub nadzorują, odpowiednie organy i członkowie ESBC powinni ściśle ze sobą współpracować. Współpraca taka powinna umożliwić organom regulacyjnym i organom nadzoru wypełnianie ich odnośnych obowiązków i uprawnień. Taka współpraca powinna mieć charakter poufny i być uzależniona od uzasadnionego wniosku ze strony odpowiednich właściwych organów; powinna być prowadzona wyłącznie z myślą o umożliwieniu tym organom wypełniania ich odnośnych obowiązków, z należytym uwzględnieniem zasad i wymogów niezależności banków centralnych oraz sprawowania przez te banki funkcji organów kształtujących politykę pieniężną, łącznie z realizacją działań z zakresu polityki pieniężnej, walutowej i polityki dotyczącej stabilności finansowej, do czego członkowie ESBC są zgodnie z prawem uprawnieni. Członkowie ESBC powinni mieć możliwość odmówienia przedstawienia informacji, gdy transakcje są przez nich wprowadzane w ramach sprawowania funkcji organów kształtujących politykę pieniężną. Powinni oni też powiadamiać organ, który wystąpił z wnioskiem, o każdej takiej odmowie, podając jej uzasadnienie.

(13)

Informacje na temat ryzyk związanych z rynkami transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych powinny być przechowywane na szczeblu centralnym oraz być łatwo i bezpośrednio dostępne m.in. dla EUNGiPW, Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego) (EUNB), ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 (8), Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) (EUNUiPPE), ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 (9), odpowiednich właściwych organów, ERRS i odpowiednich banków centralnych ESBC, w tym Europejskiego Banku Centralnego (EBC) w trakcie wykonywania jego zadań w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego na mocy rozporządzenia Rady (UE) nr 1024/2013 (10), na potrzeby identyfikowania i monitorowania ryzyk dla stabilności finansowej związanych z działalnością prowadzoną w ramach równoległego systemu bankowego przez regulowane i nieregulowane podmioty. Sporządzając regulacyjne standardy techniczne przewidziane w niniejszym rozporządzeniu lub proponując ewentualne zmiany w tych standardach, EUNGiPW powinien uwzględniać standardy techniczne przyjęte zgodnie z art. 81 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, które regulują repozytoria transakcji w odniesieniu do kontraktów pochodnych, oraz przyszłe zmiany tych standardów technicznych. EUNGiPW powinien również dążyć do zapewnienia, by odpowiednie właściwe organy, ERRS i odpowiednie banki centralne ESBC, w tym EBC, miały bezpośredni i natychmiastowy dostęp do informacji koniecznych do pełnienia ich obowiązków, łącznie z obowiązkami definiowania i realizowania polityki pieniężnej oraz nadzorowania infrastruktury rynków finansowych. Aby to zapewnić, EUNGiPW powinien określić w projekcie regulacyjnych standardów technicznych warunki dostępu do takich informacji.

(14)

Konieczne jest wprowadzenie przepisów w sprawie wymiany informacji między właściwymi organami oraz wzmocnienie wzajemnych obowiązków udzielania pomocy i współpracy. Z uwagi na rosnącą działalność transgraniczną właściwe organy powinny przekazywać sobie wzajemnie informacje istotne do pełnienia ich funkcji, tak aby zapewnić skuteczne egzekwowanie przepisów niniejszego rozporządzenia, w tym w sytuacjach, gdy przypadki naruszenia lub podejrzewanego naruszenia tych przepisów mogą mieć znaczenie dla organów co najmniej dwóch państw członkowskich. Podczas wymiany informacji konieczne jest ścisłe zachowanie tajemnicy zawodowej lub służbowej w celu zapewnienia sprawnego przekazywania tych informacji oraz ochrony indywidualnych praw. Z zastrzeżeniem przepisów krajowych z zakresu prawa karnego lub prawa podatkowego, właściwe organy, EUNGiPW, podmioty lub osoby fizyczne lub prawne inne niż właściwe organy, otrzymujące poufne informacje, powinny wykorzystywać te informacje wyłącznie w ramach wykonywania swych obowiązków oraz do sprawowania swych funkcji. Nie powinno to jednak uniemożliwiać sprawowania – zgodnie z przepisami prawa krajowego – funkcji organów krajowych odpowiedzialnych za zapobieganie niewłaściwemu administrowaniu, prowadzenie dochodzeń w tym zakresie lub za działania naprawcze w przypadku takiego administrowania.

(15)

Transakcje finansowane z użyciem papierów wartościowych są powszechnie stosowane przez zarządzających przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w celu wydajnego zarządzania portfelem. Takie zastosowanie może mieć znaczny wpływ na wyniki tych przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Transakcje te mogą być stosowane z myślą o osiągnięciu celów inwestycyjnych albo w celu zwiększenia rentowności. Zarządzający wykorzystują również swapy przychodu całkowitego, które mają skutki równoważne ze skutkami transakcji finansowanymi z użyciem papierów wartościowych. Transakcje finansowane z użyciem papierów wartościowych i swapy przychodu całkowitego są powszechnie stosowane przez zarządzających przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w celu uzyskania możliwości korzystania z określonych strategii lub w celu zwiększenia rentowności. Stosowanie transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i stosowanie swapów przychodu całkowitego może zwiększać ogólny profil ryzyka przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zakresie, w jakim stosowanie tych transakcji i swapów nie jest właściwie ujawniane inwestorom. Niezwykle istotne jest zapewnienie, by inwestujący w takie przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania byli w stanie podejmować świadome decyzje i ocenić ogólny profil ryzyka i zysku przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Oceniając transakcje finansowane z użyciem papierów wartościowych i swapy przychodu całkowitego, przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania powinno przestrzegać ogólnych zasad, takich jak wzięcie pod uwagę istoty transakcji, a nie tylko jej formy prawnej.

(16)

Inwestycje dokonywane na podstawie niepełnych lub niedokładnych informacji na temat strategii inwestycyjnej danego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania mogą narazić inwestorów na znaczne straty. Bardzo ważną kwestią jest zatem, by przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania ujawniały wszystkie istotne szczegółowe informacje dotyczące stosowania przez nie transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych oraz swapów przychodu całkowitego. Co więcej, w przypadku przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania pełna przejrzystość jest szczególnie istotna, gdyż całość aktywów, które są przedmiotem transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i przedmiotem swapów przychodu całkowitego, nie jest własnością zarządzających przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania, lecz inwestorów. Ujawnianie pełnych informacji w odniesieniu do transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i do swapów przychodu całkowitego stanowi zatem niezbędne narzędzie ochrony przed możliwymi konfliktami interesów.

(17)

Nowe przepisy dotyczące przejrzystości transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i przejrzystości swapów przychodu całkowitego są ściśle powiązane z przepisami dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE (11) i 2011/61/UE (12), ponieważ dyrektywy te tworzą ramy prawne regulujące ustanawianie przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, zarządzanie tymi przedsiębiorstwami oraz wprowadzanie do obrotu ich jednostek.

(18)

Przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania mogą działać jako przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) zarządzane przez spółki zarządzające UCITS lub przez spółki inwestycyjne UCITS posiadających zezwolenie wydane zgodnie z dyrektywą 2009/65/WE bądź jako alternatywne fundusze inwestycyjne (AFI) zarządzane przez zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (ZAFI) posiadających zezwolenie lub zarejestrowanych zgodnie z dyrektywą 2011/61/UE. Nowe przepisy dotyczące przejrzystości z użyciem papierów wartościowych i przejrzystości swapów przychodu całkowitego wprowadzone niniejszym rozporządzeniem uzupełniają przepisy tych dyrektyw i powinny mieć zastosowanie w uzupełnieniu tych dyrektywach.

(19)

Aby inwestorzy mogli dowiedzieć się o ryzykach związanych ze stosowaniem transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i ze stosowaniem swapów przychodu całkowitego, zarządzający przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania powinni w swoich sprawozdaniach okresowych umieszczać szczegółowe informacje na temat wszelkich przypadków stosowania tych technik. Okresowe sprawozdania, które już dziś muszą przedstawiać spółki zarządzające UCITS lub spółki inwestycyjne UCITS oraz zarządzający AFI, powinny być uzupełnione o dodatkowe informacje dotyczące stosowania transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i stosowania swapów przychodu całkowitego. Doprecyzowując jeszcze bardziej zawartość tych okresowych sprawozdań, EUNGiPW powinien wziąć pod uwagę obciążenia administracyjne i cechy charakterystyczne odnoszące się do poszczególnych rodzajów transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i do swapów przychodu całkowitego.

(20)

Polityka inwestycyjna przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w odniesieniu do transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i do swapów przychodu całkowitego powinna być jednoznacznie ujawniona w dokumentach udostępnianych przed zawarciem umowy, takich jak prospekt emisyjny w przypadku UCITS oraz informacje ujawniane inwestorom przed zawarciem umowy w przypadku AFI. Dzięki temu inwestorzy powinni zrozumieć i uświadomić sobie nieodłączne ryzyka, zanim podejmą decyzje o dokonaniu inwestycji w konkretny UCITS lub AFI.

(21)

Ponowne wykorzystanie zabezpieczenia zapewnia płynność i umożliwia kontrahentom zmniejszenie kosztów finansowania. Na ogół prowadzi jednak do tworzenia złożonych łańcuchów zabezpieczeń między tradycyjną bankowością a równoległym systemem bankowym, stwarzając ryzyka dla stabilności finansowej. Brak przejrzystości co do zakresu, w jakim instrumenty finansowe przekazane jako zabezpieczenie zostały ponownie wykorzystane, oraz związane z tym ryzyka w przypadku upadłości mogą osłabić zaufanie do kontrahentów i spotęgować ryzyka dla stabilności finansowej.

(22)

Aby zwiększyć przejrzystość ponownego wykorzystania, należy nałożyć minimalne wymogi w zakresie informowania. Ponowne wykorzystanie powinno być możliwe tylko wtedy, gdy kontrahent przekazujący zabezpieczenie został wyraźnie o nim poinformowany i wyraził na to zgodę. Wykonanie prawa do ponownego wykorzystania powinno być odzwierciedlone na rachunku papierów wartościowych kontrahenta przekazującego zabezpieczenie, chyba że rachunek taki jest regulowany prawem państwa trzeciego, które może przewidywać inne odpowiednie środki odzwierciedlenia takiego ponownego wykorzystania.

(23)

Chociaż zakres przepisów dotyczących ponownego wykorzystania w niniejszym rozporządzeniu jest szerszy niż zakres dyrektywy 2002/47/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (13), niniejsze rozporządzenie nie zmienia zakresu tej dyrektywy, powinno być raczej rozumiane jako uzupełnienie tej dyrektywy. Warunki, na jakich kontrahenci mają prawo do ponownego wykorzystania, oraz warunki korzystania z tego prawa nie powinny w żaden sposób osłabiać ochrony przyznanej uzgodnieniom dotyczącym zabezpieczeń finansowych polegającym na przeniesieniu tytułu na mocy dyrektywy 2002/47/WE. W tym kontekście ewentualne naruszenie wymogów dotyczących przejrzystości w odniesieniu do ponownego wykorzystania nie powinno naruszać przepisów prawa krajowego dotyczącego ważności lub skutku transakcji.

(24)

Niniejsze rozporządzenie ustanawia w odniesieniu do ponownego wykorzystania ścisłe przepisy dotyczące informowania kontrahentów, co powinno pozostać bez uszczerbku dla stosowania przepisów sektorowych dostosowanych do konkretnych podmiotów, struktur i sytuacji. W związku z tym przewidziane w niniejszym rozporządzeniu przepisy dotyczące ponownego wykorzystania powinny mieć zastosowanie, przykładowo, do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania i depozytariuszy lub klientów firm inwestycyjnych jedynie w takim stopniu, w jakim ramy prawne dla przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania lub dla ochrony aktywów klientów, stanowiące lex specialis i mające pierwszeństwo przed przepisami niniejszego rozporządzenia, nie przewidują surowszych przepisów dotyczących ponownego wykorzystania. W szczególności niniejsze rozporządzenie powinno pozostać bez uszczerbku dla wszelkich przepisów prawa unijnego lub krajowego ograniczających możliwość ponownego wykorzystania przez kontrahentów instrumentów finansowych, które zostały przekazane jako zabezpieczenie przez kontrahentów lub osoby niebędące kontrahentami. Stosowanie wymogów dotyczących ponownego wykorzystania należy odroczyć o sześć miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia w celu zapewnienia kontrahentom wystarczająco dużo czasu na dostosowanie ich pozostających do zrealizowania uzgodnień dotyczących zabezpieczeń, łącznie z umowami ramowymi, i w celu zapewnienia zgodności nowych uzgodnień dotyczących zabezpieczeń z niniejszym rozporządzeniem.

(25)

Aby wspierać międzynarodową spójność terminologiczną, w niniejszym rozporządzeniu używa się terminu „ponowne wykorzystanie” zgodnie z ramami polityki RSF. Nie powinno to jednak prowadzić do niespójności w obrębie dorobku prawnego Unii, a w szczególności powinno to pozostać bez uszczerbku dla znaczenia terminu „ponowne wykorzystanie” zastosowanego w dyrektywach 2009/65/WE i 2011/61/UE.

(26)

Aby zapewnić przestrzeganie przez kontrahentów obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia oraz podobne traktowanie kontrahentów w całej Unii, państwa członkowskie powinny zapewnić, aby właściwe organy były uprawnione do stosowania skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar administracyjnych i innych środków administracyjnych. W związku z tym kary administracyjne i inne środki administracyjne określone niniejszym rozporządzeniem powinny spełniać określone podstawowe wymogi w odniesieniu do: adresatów; kryteriów, które należy brać pod uwagę przy stosowaniu kary lub środka; publikowania informacji o karach lub środkach; kluczowych uprawnień do nakładania kar, jak również w odniesieniu do wysokości administracyjnych kar pieniężnych. Właściwe jest, by kary i inne środki ustanowione na podstawie dyrektyw 2009/65/WE i 2011/61/UE miały zastosowanie do naruszeń obowiązków dotyczących przejrzystości nałożonych na przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania i określonych w niniejszym rozporządzeniu.

(27)

Przyznane właściwym organom uprawnienia do nakładania kar powinny pozostać bez uszczerbku dla wynikającej z art. 4 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 1024/2013 wyłącznej kompetencji EBC do cofania zezwoleń dla instytucji kredytowych na potrzeby nadzoru ostrożnościowego.

(28)

Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące wniosku o rejestrację repozytoriów transakcji i wycofania rejestracji nie mają wpływu na środki odwoławcze przewidziane w rozdziale V rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

(29)

Standardy techniczne w sektorze usług finansowych powinny zapewniać spójną harmonizację oraz należytą ochronę deponentów, inwestorów i konsumentów w całej Unii. Ponieważ EUNGiPW jest organem cechującym się wysokim poziomem wiedzy specjalistycznej, efektywne i właściwe jest powierzenie temu urzędowi opracowania projektów regulacyjnych standardów technicznych i wykonawczych, które nie wymagają podejmowania decyzji politycznych. Opracowując projekty standardów technicznych, EUNGiPW powinien zapewnić wydajność procesów administracyjnych i sprawozdawczych. Komisji należy powierzyć uprawnienia do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE oraz zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 w następujących obszarach: szczegóły dotyczące poszczególnych rodzajów transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych; szczegóły dotyczące wniosku o rejestrację repozytorium transakcji lub o rozszerzenie rejestracji; szczegóły procedur stosowanych przez repozytoria transakcji w celu zweryfikowania informacji szczegółowych dotyczących transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i zgłaszanych do repozytoriów transakcji; częstotliwość i szczegóły publikowania danych przechowywanych przez repozytoria transakcji, wymogi dotyczące tych danych i dostęp do tych danych; oraz, w razie potrzeby, dalsze szczegóły dotyczące treści załącznika.

(30)

Komisji należy powierzyć uprawnienia do przyjmowania opracowanych przez EUNGiPW wykonawczych standardów technicznych w drodze aktów wykonawczych zgodnie z art. 291 TFUE oraz zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 w odniesieniu do formatu i częstotliwości zgłoszeń, formatu wniosku o rejestrację repozytorium transakcji lub o rozszerzenie rejestracji, a także procedur i form wymiany z EUNGiPW informacji na temat kar i innych środków.

(31)

Komisji należy przekazać uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do zmiany wykazu podmiotów, które są wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, oraz do określenia rodzaju opłat, czynności, za które są one pobierane, wysokości opłat oraz sposobu ich uiszczania przez repozytoria transakcji. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, również na poziomie eksperckim. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

(32)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do podejmowania decyzji w sprawie oceny przepisów państw trzecich na potrzeby uznania repozytoriów transakcji z państw trzecich oraz w celu uniknięcia potencjalnie dublujących się lub sprzecznych wymogów. Ocena będąca podstawą decyzji w sprawie równoważności wymogów dotyczących zgłoszeń w państwie trzecim nie powinna naruszać prawa repozytorium transakcji, które ma siedzibę w danym państwie trzecim i które zostało uznane przez EUNGiPW, do świadczenia na rzecz podmiotów mających siedzibę w Unii usług w zakresie zgłaszania, ponieważ decyzja w sprawie uznania powinna być niezależna od takiej oceny dla celów równoważności decyzji.

(33)

W przypadku wycofania aktu wykonawczego dotyczącego równoważności kontrahenci powinni zostać automatycznie ponownie objęci wszystkimi wymogami ustanowionymi w niniejszym rozporządzeniu.

(34)

W stosownych przypadkach Komisja powinna współpracować z organami państw trzecich w celu wypracowania rozwiązań korzystnych dla wszystkich zainteresowanych stron, tak aby zapewnić spójność niniejszego rozporządzenia z wymogami określonymi przez te państwa trzecie, a tym samym zapobiec ewentualnemu powielaniu w tym względzie.

(35)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie wzmocnienie przejrzystości określonych rodzajów działalności rynkowej, takich jak transakcje finansowane z użyciem papierów wartościowych i ponowne wykorzystanie, aby umożliwić monitorowanie i identyfikację związanych z nimi ryzyk, nie mogą zostać osiągnięte w wystarczającym stopniu przez państwa członkowskie, natomiast mogą zostać lepiej osiągnięte na poziomie unijnym, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(36)

Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i przestrzega zasad uznanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności prawa do ochrony danych osobowych, prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, prawa do obrony i zasady ne bis in idem, wolności prowadzenia działalności gospodarczej, prawa własności oraz prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu. Niniejsze rozporządzenie musi być stosowane zgodnie z tymi prawami i zasadami.

(37)

Zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady (14) skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 11 lipca 2014 r. (15).

(38)

Wszelka wymiana lub przekazywanie danych osobowych przez właściwe organy państw członkowskich lub przez repozytoria transakcji powinny przebiegać zgodnie z przepisami dotyczącymi przekazywania danych osobowych ustanowionymi w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (16). Wszelka wymiana lub przekazywanie danych osobowych przez EUNGiPW, EUNB lub EUNUiPPE powinny przebiegać zgodnie z przepisami dotyczącymi przekazywania danych osobowych ustanowionymi w rozporządzeniu (WE) nr 45/2001.

(39)

Komisja, we współpracy z EUNGiPW, powinna przygotowywać sprawozdania dla Parlamentu Europejskiego i Rady na temat stosowania na szczeblu międzynarodowym obowiązku zgłaszania określonego w niniejszym rozporządzeniu i monitorować stosowanie tego obowiązku. Termin przedłożenia sprawozdań Komisji powinien pozwolić na uprzednie rzeczywiste zastosowanie niniejszego rozporządzenia.

(40)

W następstwie wyników prac przeprowadzonych przez stosowne fora międzynarodowe oraz we współpracy z EUNGiPW, EUNB i ERRS, Komisja powinna przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat postępów działań międzynarodowych służących ograniczaniu ryzyk związanych z transakcjami finansowanymi z użyciem papierów wartościowych, łącznie z zaleceniami RSF dotyczącymi redukcji wartości w odniesieniu do nierozliczanych centralnie transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych, a także na temat stosowności tych zaleceń dla rynków unijnych.

(41)

Stosowanie wymogów dotyczących przejrzystości określonych w niniejszym rozporządzeniu należy odroczyć, aby zapewnić repozytoriom transakcji wystarczająco dużo czasu na złożenie wniosku o zezwolenie na prowadzenie ich rodzajów działalności przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu oraz o uznanie tych rodzajów działalności, zaś kontrahentom i przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania – wystarczająco dużo czasu na spełnienie tych wymogów. W szczególności należy odroczyć rozpoczęcie stosowania wszelkich dodatkowych wymogów w zakresie przejrzystości wobec przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, z uwzględnieniem wytycznych dla właściwych organów oraz dla spółek zarządzających UCITS wydanych przez EUNGiPW w dniu 18 grudnia 2012 r., które określają opcjonalne ramy dla spółek zarządzających UCITS w odniesieniu do ujawniania informacji, a także z uwzględnieniem potrzeby zmniejszenia obciążenia administracyjnego dla zarządzających przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania. W celu zapewnienia efektywnego wdrożenia zgłaszania transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych konieczne jest stopniowe wdrażanie wymogów według rodzajów kontrahentów. Takie podejście powinno brać pod uwagę faktyczne zdolności kontrahenta do wypełnienia obowiązków w zakresie zgłaszania określonych w niniejszym rozporządzeniu.

(42)

Nowe jednolite przepisy dotyczące przejrzystości transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i dotyczące określonych instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, mianowicie swapów przychodu całkowitego, ustanowione w niniejszym rozporządzeniu, są ściśle powiązane z zasadami określonymi w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012, gdyż takie instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym są objęte zakresem wymogów w zakresie zgłaszania na mocy tego rozporządzenia. Aby zapewnić spójny zakres obu zestawów wymogów: dotyczących przejrzystości i zgłaszania, potrzebne jest wyraźne rozróżnienie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym i giełdowych instrumentów pochodnych, niezależnie od tego, czy kontrakty te są przedmiotem obrotu na rynkach Unii czy na rynkach państw trzecich. Definicję instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 należy zatem zmienić w celu zapewnienia, by ten sam rodzaj kontraktów pochodnych był identyfikowany jako instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym albo jako giełdowe instrumenty pochodne, niezależnie od tego, czy kontrakty te są przedmiotem obrotu na rynkach Unii czy na rynkach państw trzecich.

(43)

Należy w związku z tym odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) nr 648/2012,

a)

kontrahentów transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych z siedzibą:

b)

spółek zarządzających przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) oraz spółek inwestycyjnych UCITS zgodnie z dyrektywą 2009/65/WE;

c)

zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (ZAFI), którzy otrzymali zezwolenie zgodnie z dyrektywą 2011/61/UE;

d)

kontrahentów angażujących się w ponowne wykorzystanie, z siedzibą:

a)

członków Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC), innych organów państw członkowskich pełniących podobne funkcje oraz innych unijnych podmiotów publicznych, którym powierzono zarządzanie długiem publicznym lub które uczestniczą w zarządzaniu takim długiem;

b)

Banku Rozrachunków Międzynarodowych.

1)

„repozytorium transakcji” oznacza osobę prawną zajmującą się gromadzeniem i przechowywaniem na szczeblu centralnym danych dotyczących transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych;

2)

„kontrahent” oznacza kontrahenta finansowego lub kontrahenta niefinansowego;

3)

„kontrahent finansowy” oznacza:

4)

„kontrahent niefinansowy” oznacza przedsiębiorstwo z siedzibą w Unii lub w państwie trzecim, inne niż podmioty, o których mowa w pkt 3;

5)

„siedziba” oznacza:

6)

„oddział” oznacza miejsce prowadzenia działalności inne niż siedziba główna, które stanowi część kontrahenta i które nie ma osobowości prawnej;

7)

„udzielanie pożyczek papierów wartościowych lub towarów” lub „zaciąganie pożyczek papierów wartościowych lub towarów” oznaczają transakcję, poprzez którą kontrahent przekazuje papiery wartościowe lub towary, a warunkiem transakcji jest zobowiązanie pożyczkobiorcy do zwrotu równoważnych papierów wartościowych lub towarów w przyszłym terminie lub na żądanie strony przekazującej; dla kontrahenta przekazującego papiery wartościowe lub towary transakcja taka stanowi transakcję udzielenia pożyczki papierów wartościowych lub towarów, natomiast dla kontrahenta, któremu papiery wartościowe lub towary są przekazywane, stanowi ona transakcję zaciągnięcia pożyczki papierów wartościowych lub towarów;

8)

„transakcja zwrotna kupno-sprzedaż” (buy-sell back) lub „transakcja zwrotna sprzedaż-kupno” (sell-buy back) oznacza transakcję, w której kontrahent kupuje lub sprzedaje papiery wartościowe, towary lub gwarantowane prawa do papierów wartościowych lub towarów, zgadzając się, odpowiednio, na sprzedaż lub odkup papierów wartościowych, towarów lub takich gwarantowanych praw tego samego rodzaju w określonej cenie i przyszłym terminie; dla kontrahenta kupującego papiery wartościowe, towary lub gwarantowane prawa transakcja taka stanowi transakcję zwrotną kupno-sprzedaż, natomiast dla kontrahenta sprzedającego takie papiery, towary lub prawa stanowi ona transakcję zwrotną sprzedaż-kupno, przy czym taka transakcja zwrotna kupno-sprzedaż lub sprzedaż-kupno nie jest regulowana umową z udzielonym przyrzeczeniem odkupu ani umową z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu, w rozumieniu pkt 9;

9)

„transakcja odkupu” oznacza transakcję regulowaną umową, poprzez którą kontrahent przenosi na drugą stronę papiery wartościowe, towary albo gwarantowane prawa do papierów wartościowych lub towarów, gdy gwarancji takiej udzieliła uznana giełda posiadająca prawo do tych papierów lub towarów, przy czym umowa nie zezwala kontrahentowi na przeniesienie ani zastaw danego papieru wartościowego lub towaru na rzecz więcej niż jednego kontrahenta jednocześnie, a warunkiem transakcji jest zobowiązanie do odkupu tych papierów lub zastępczych papierów wartościowych, lub towarów o tych samych cechach, po określonej cenie w przyszłym terminie, który został ustalony lub zostanie ustalony przez stronę przenoszącą; dla kontrahenta sprzedającego papiery wartościowe lub towary transakcja ta stanowi umowę z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, natomiast dla kontrahenta kupującego papiery lub towary stanowi ona umowę z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu;

10)

„transakcja z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego” oznacza transakcję, w której kontrahent udziela kredytu w związku z nabyciem, sprzedażą, przeniesieniem papierów wartościowych lub obrotem tymi papierami, i nie obejmuje kredytów innego rodzaju, które posiadają zabezpieczenie w postaci papierów wartościowych;

11)

„transakcja finansowana z użyciem papierów wartościowych” oznacza:

12)

„ponowne wykorzystanie” oznacza wykorzystanie przez kontrahenta otrzymującego – we własnym imieniu i na własny rachunek lub na rachunek innego kontrahenta, w tym osoby fizycznej – instrumentów finansowych otrzymanych na mocy uzgodnienia dotyczącego zabezpieczeń; wykorzystanie takie obejmuje przeniesienie tytułu lub wykonanie prawa korzystania zgodnie z art. 5 dyrektywy 2002/47/WE, ale nie obejmuje likwidacji instrumentu finansowego w przypadku niewykonania zobowiązania przez kontrahenta przekazującego zabezpieczenie;

13)

„uzgodnienie dotyczące zabezpieczeń polegające na przeniesieniu tytułu” oznacza uzgodnienie dotyczące zabezpieczeń finansowych polegające na przeniesieniu tytułu, zgodnie z definicją w art. 2 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2002/47/WE, zawarte między kontrahentami w celu zabezpieczenia zobowiązania;

14)

„uzgodnienie dotyczące zabezpieczeń w formie gwarancji” oznacza uzgodnienie dotyczące zabezpieczeń finansowych w formie gwarancji, zgodnie z definicją w art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2002/47/WE, zawarte między kontrahentami w celu zabezpieczenia zobowiązania;

15)

„uzgodnienie dotyczące zabezpieczeń” oznacza uzgodnienie dotyczące zabezpieczeń polegające na przeniesieniu tytułu lub uzgodnienie dotyczące zabezpieczeń w formie gwarancji;

16)

„instrument finansowy” oznacza instrument finansowy, zgodnie z definicją w art. 4 ust. 1 pkt 15 dyrektywy 2014/65/UE;

17)

„towar” oznacza towar, zgodnie z definicją w art. 2 pkt 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1287/2006 (22);

18)

„swap przychodu całkowitego” oznacza kontrakt pochodny, zgodnie z definicją w art. 2 pkt 7 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, na mocy którego jeden kontrahent przenosi całkowity wynik ekonomiczny zobowiązania referencyjnego, w tym dochód z odsetek i opłat, zyski i straty wynikające ze zmian cen, a także straty kredytowe, na innego kontrahenta.

a)

zostały zawarte przed stosowną datą rozpoczęcia stosowania określoną w art. 33 ust. 2 lit. a) i które w tym dniu pozostają niezrealizowane, jeżeli:

b)

zawierane są w odpowiednim dniu rozpoczęcia stosowania lub po odpowiedniej dacie rozpoczęcia stosowania określonej w art. 33 ust. 2 lit. a).

a)

wskazanie stron transakcji finansowanej z użyciem papierów wartościowych oraz, jeżeli to inne podmioty, beneficjentów praw i obowiązków wynikających z tej transakcji;

b)

kwotę główną; walutę; aktywa wykorzystane jako zabezpieczenie oraz ich rodzaj, jakość i wartość; metodę przekazania zabezpieczenia; fakt, czy zabezpieczenie jest dostępne do ponownego wykorzystania; w przypadkach, gdy zabezpieczenie odróżnia się od innych aktywów – czy zostało ono ponownie wykorzystane; ewentualne zabezpieczenie zastępcze; stawkę odkupu, opłatę za udzielenie pożyczki lub stawkę uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego; redukcję wartości; datę waluty; termin zapadalności; najwcześniejszy termin wypowiedzenia; oraz segment rynku;

c)

w zależności od transakcji finansowanej z użyciem papierów wartościowych, szczegóły dotyczące:

a)

globalne identyfikatory podmiotu prawnego (LEI) lub wstępne identyfikatory podmiotu prawnego do czasu pełnego wdrożenia systemu globalnych identyfikatorów podmiotu prawnego;

b)

międzynarodowe kody identyfikujące papier wartościowy (kody ISIN); oraz

c)

unikatowe identyfikatory transakcji.

a)

wniosek o rejestrację;

b)

wniosek o rozszerzenie rejestracji na użytek art. 4 niniejszego rozporządzenia w przypadku repozytorium transakcji już zarejestrowanego na mocy tytułu VI rozdział 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012.

a)

procedur, o których mowa ust. 2 niniejszego artykułu i które mają stosować repozytoria transakcji w celu sprawdzenia kompletności i prawidłowości szczegółowych informacji zgłaszanych im na podstawie art. 4 ust. 1;

b)

wniosku o rejestrację, o którym mowa w ust. 5 lit. a);

c)

uproszczonego wniosku o rozszerzenie rejestracji, o którym mowa w ust. 5 lit. b), w celu uniknięcia dublowania wymogów.

a)

wniosku o rejestrację, o którym mowa w ust. 5 lit. a);

b)

wniosku o rozszerzenie usług, o którym mowa w ust. 5 lit. b).

a)

wyraźnie zrzeka się rejestracji lub nie świadczyło usług w poprzednich sześciu miesiącach;

b)

uzyskało rejestrację na podstawie fałszywych oświadczeń lub w inny niezgodny z prawem sposób;

c)

przestało spełniać warunki, na podstawie których zostało zarejestrowane.

a)

EUNGiPW;

b)

Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego) („EUNB”);

c)

Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczymi Programami Emerytalnymi) („EUNUiPPE”);

d)

ERRS;

e)

właściwy organ nadzorujący systemy obrotu, w których zawierane są zgłaszane transakcje;

f)

stosowni członkowie ESBC, w tym Europejski Bank Centralny (EBC) w trakcie wykonywania jego zadań w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego na mocy rozporządzenia (UE) nr 1024/2013;

g)

stosowne organy państwa trzeciego, w odniesieniu do którego przyjęto akt wykonawczy na mocy art. 19 ust. 1;

h)

organy nadzoru wyznaczone na mocy art. 4 dyrektywy 2004/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (24);

i)

stosowne unijne organy nadzoru giełd i papierów wartościowych, których odnośne obowiązki i uprawnienia nadzorcze obejmują transakcje, rynki, uczestników i aktywa wchodzące w zakres niniejszego rozporządzenia;

j)

Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki ustanowiona rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 713/2009 (25);

k)

organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji wyznaczone na mocy art. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE (26);

l)

Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji ustanowiona rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 (27);

m)

organy, o których mowa w art. 16 ust. 1.

a)

częstotliwość i szczegóły zagregowanych pozycji, o których mowa w ust. 1, oraz szczegółowe informacje dotyczące transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych, o których mowa w ust. 2;

b)

standardy operacyjne niezbędne do umożliwienia terminowego, ustrukturyzowanego i wszechstronnego:

c)

szczegóły informacji, do których dostęp mają mieć podmioty określone w ust. 2, z uwzględnieniem ich uprawnień i specyficznych potrzeb;

d)

warunki, na jakich podmioty, o których mowa w ust. 2, mają mieć bezpośredni i natychmiastowy dostęp do danych przechowywanych w repozytoriach transakcji.

a)

spółki zarządzające UCITS lub spółki inwestycyjne UCITS zamieszczają te informacje w sprawozdaniach półrocznych i rocznych, o których mowa w art. 68 dyrektywy 2009/65/WE;

b)

ZAFI zamieszczają te informacje w sprawozdaniu rocznym, o którym mowa w art. 22 dyrektywy 2011/61/UE.

a)

kontrahent przekazujący zabezpieczenie został należycie poinformowany na piśmie przez kontrahenta otrzymującego zabezpieczenie o ryzykach i konsekwencjach, jakie mogą się wiązać z jednym z następujących elementów:

b)

kontrahent przekazujący zabezpieczenie udzielił uprzednio swojej wyraźnej zgody, poświadczonej podpisem złożonym na piśmie lub w prawnie równoważny sposób, na uzgodnienie dotyczące zabezpieczeń w formie gwarancji, przy czym warunki tego uzgodnienia przewidują prawo korzystania zgodnie z art. 5 dyrektywy 2002/47/WE, lub też kontrahent ten jednoznacznie wyraził zgodę na zapewnienie zabezpieczenia w drodze uzgodnienia dotyczącego zabezpieczeń polegającego na przeniesieniu tytułu.

a)

ponowne wykorzystanie następuje zgodnie z warunkami określonymi w uzgodnieniu dotyczącym zabezpieczeń, o którym mowa w ust. 1 lit. b);

b)

instrumenty finansowe otrzymane na mocy uzgodnienia dotyczącego zabezpieczeń zostają przeniesione z rachunku kontrahenta przekazującego zabezpieczenie.

a)

w odniesieniu do kontrahentów finansowych właściwe organy lub właściwe organy krajowe w rozumieniu rozporządzeń (UE) nr 648/2012, (UE) nr 1024/2013 i (UE) nr 909/2014 oraz dyrektyw 2003/41/WE, 2009/65/WE, 2011/61/UE, 2013/36/UE i 2014/65/UE oraz organy nadzoru w rozumieniu dyrektywy 2009/138/WE;

b)

w odniesieniu do kontrahentów niefinansowych – właściwe organy wyznaczone zgodnie z art. 10 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 648/2012;

c)

na użytek art. 13 i 14 niniejszego rozporządzenia, w odniesieniu do spółek zarządzających UCITS i spółek inwestycyjnych UCITS – właściwe organy wyznaczone zgodnie z art. 97 dyrektywy 2009/65/WE;

d)

na użytek art. 13 i 14 niniejszego rozporządzenia, w odniesieniu do ZAFI – właściwe organy wyznaczone zgodnie z art. 44 dyrektywy 2011/61/UE.

a)

gdy zostało już wszczęte postępowanie sądowe w sprawie tych samych działań i przeciwko tym samym osobom przed organami państwa członkowskiego właściwego organu, do którego wpłynął wniosek; albo

b)

gdy w państwie członkowskim właściwego organu, do którego wpłynął wniosek, wydano już prawomocny wyrok w odniesieniu do tych samych osób za te same działania.

a)

repozytoria transakcji, które uzyskały zezwolenie w tym państwie trzecim, spełniają prawnie wiążące wymogi równoważne wymogom ustanowionym w niniejszym rozporządzeniu;

b)

w tym państwie trzecim na bieżąco stosuje się skuteczny nadzór i skutecznie egzekwuje się prawo w odniesieniu do repozytoriów transakcji;

c)

istnieją gwarancje dochowania tajemnicy zawodowej lub służbowej, w tym ochrony przez stosowne organy tajemnic handlowych wymienianych ze stronami trzecimi, które to gwarancje są co najmniej równoważne gwarancjom ustanowionym w niniejszym rozporządzeniu; oraz

d)

na repozytoriach transakcji, które uzyskały zezwolenie w tym państwie trzecim, ciąży prawnie wiążący i możliwy do wyegzekwowania obowiązek udzielenia podmiotom, o których mowa w art. 12 ust. 2, bezpośredniego i natychmiastowego dostępu do danych.

a)

wniosek o uznanie;

b)

wniosek o rozszerzenie rejestracji na użytek art. 4 niniejszego rozporządzenia w przypadku repozytorium transakcji już uznanego zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 648/2012.

a)

Komisja stwierdziła w drodze aktu wykonawczego przyjętego na podstawie ust. 1, że dane państwo trzecie posiada równoważne i możliwe do wyegzekwowania ramy regulacyjne i nadzorcze;

b)

odpowiednie organy danego państwa trzeciego zawarły z EUNGiPW uzgodnienia dotyczące współpracy określające co najmniej:

a)

są równoważne z wymogami ustanowionymi w art. 4;

b)

zapewniają ochronę tajemnicy zawodowej lub służbowej w stopniu równoważnym do przewidzianego w niniejszym rozporządzeniu;

c)

są skutecznie stosowane i egzekwowane w sposób sprawiedliwy i nieprowadzący do zakłóceń, aby zapewnić skuteczny nadzór i egzekwowanie w tym państwie trzecim; oraz

d)

zapewniają, by podmioty, o których mowa w art. 12 ust. 2, miały bezpośredni dostęp do szczegółów danych dotyczących transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych na mocy art. 19 ust. 1 albo pośredni dostęp do szczegółów dotyczących transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych na mocy art. 20.

a)

nakaz zobowiązujący osobę odpowiedzialną za naruszenie do zaprzestania określonego postępowania oraz powstrzymania się od jego ponownego podejmowania;

b)

podanie do publicznej wiadomości informacji wskazującej osobę odpowiedzialną za naruszenie oraz charakter naruszenia zgodnie z art. 26;

c)

cofnięcie lub zawieszenie zezwolenia:

d)

tymczasowy zakaz wykonywania funkcji zarządczych wobec każdej osoby pełniącej obowiązki zarządcze lub każdej osoby fizycznej uznanej za odpowiedzialną za takie naruszenie;

e)

maksymalne administracyjne kary pieniężne w wysokości co najmniej trzykrotnej kwoty zysków uzyskanych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia w przypadkach, gdy odnośny organ może je ustalić, nawet jeśli wysokość kar przekracza kwoty określone w lit. f) i g);

f)

w przypadku osoby fizycznej – maksymalne administracyjne kary pieniężne w wysokości co najmniej 5 000 000 EUR lub, w państwie członkowskim, którego walutą nie jest euro, równowartość tej kwoty w walucie krajowej na dzień 12 stycznia 2016 r.;

g)

w przypadku osoby prawnej – maksymalne administracyjne kary pieniężne w wysokości co najmniej:

a)

wagi naruszenia i czasu jego trwania;

b)

zakresu odpowiedzialności osoby odpowiedzialnej za naruszenie;

c)

kondycji finansowej osoby odpowiedzialnej za naruszenie, przez uwzględnienie takich czynników jak całkowity obrót w przypadku osoby prawnej lub roczny dochód w przypadku osoby fizycznej;

d)

skali zysków uzyskanych lub strat unikniętych przez osobę odpowiedzialną za naruszenie, o ile można to ustalić;

e)

stopnia współpracy osoby odpowiedzialnej za naruszenie z właściwym organem, bez uszczerbku dla konieczności zapewnienia rekompensaty zysków uzyskanych lub strat unikniętych przez tę osobę;

f)

uprzednich naruszeń popełnionych przez osobę odpowiedzialną za naruszenie.

a)

szczegółowe procedury odbierania zgłoszeń o naruszeniach art. 4 lub 15 oraz działania następcze, w tym ustanowienie bezpiecznych kanałów komunikacji dla takich zgłoszeń;

b)

stosowną ochronę osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, które zgłaszają naruszenia art. 4 lub 15 lub którym zarzuca się naruszenia tych artykułów, przed działaniami odwetowymi, dyskryminacją i innymi rodzajami niesprawiedliwego traktowania;

c)

ochronę danych osobowych zarówno osoby zgłaszającej naruszenie art. 4 lub 15, jak i osoby fizycznej, której zarzuca się popełnienie naruszenia, w tym ochronę w zakresie zachowania poufności co do ich tożsamości na wszystkich etapach procedury, bez uszczerbku dla wynikającego z przepisów prawa krajowego wymogu ujawnienia informacji w kontekście dochodzeń lub późniejszych postępowań sądowych.

a)

odracza publikację decyzji do momentu, kiedy ustaną przyczyny tego odroczenia;

b)

publikuje decyzję w formie anonimowej w sposób zgodny z przepisami krajowymi, o ile taka forma publikacji zapewnia skuteczną ochronę odnośnych danych osobowych, oraz, w stosownych przypadkach, odracza opublikowanie odpowiednich danych na rozsądny okres, jeżeli można przewidzieć, że w ciągu tego okresu ustaną przyczyny opublikowania informacji w formie anonimowej;

c)

nie publikuje decyzji, w przypadku gdy właściwy organ jest zdania, że publikacja zgodnie z lit. a) lub b) będzie niewystarczająca do zapewnienia:

a)

czy stosowanie transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych prowadzi do narastania znaczącej dźwigni finansowej, czego nie objęto istniejącymi regulacjami;

b)

w stosownych przypadkach – dostępne możliwości zaradzenia takiemu narastaniu;

c)

czy niezbędne są dalsze środki służące zmniejszeniu procykliczności tej dźwigni finansowej.

1)

art. 2 pkt 7 otrzymuje brzmienie:

2)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

„Artykuł 2a

Decyzje o równoważności na użytek definicji instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym

1.   Na użytek art. 2 pkt 7 niniejszego rozporządzenia rynek państwa trzeciego uznaje się za równoważny rynkowi regulowanemu w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 14 dyrektywy 2004/39/WE, gdy rynek ten spełnia prawnie wiążące wymogi, które są równoważne z wymogami określonymi w tytule III tej dyrektywy, i na bieżąco podlega skutecznemu nadzorowi i egzekwowaniu prawa w tym państwie trzecim, co stwierdza Komisja zgodnie z procedurą, o której mowa w ust. 2 niniejszego artykułu.

2.   Komisja może przyjąć akty wykonawcze stwierdzające, że rynek państwa trzeciego spełnia prawnie wiążące wymogi, które są równoważne z wymogami określonymi w tytule III dyrektywy 2004/39/WE, oraz na bieżąco podlega skutecznemu nadzorowi i egzekwowaniu prawa w tym państwie trzecim na użytek ust. 1.

Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 86 ust. 2 niniejszego rozporządzenia.

3.   Komisja i EUNGiPW publikują na swoich stronach internetowych wykaz rynków, które należy uznać za równoważne zgodnie z aktem wykonawczym określonym w ust. 2. Wykaz ten uaktualnia się okresowo.”;

3)

art. 81 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3.   Repozytorium transakcji udostępnia niezbędne informacje następującym podmiotom, aby umożliwić im wykonywanie ich odnośnych obowiązków i uprawnień:

(30)  Rozporządzenie Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r. powierzające Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (Dz.U. L 287 z 29.10.2013, s. 63)."

(31)  Dyrektywa 2004/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie ofert przejęcia (Dz.U. L 142 z 30.4.2004, s. 12)."

(32)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 713/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiające Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (Dz.U. L 211 z 14.8.2009, s. 1)."

(33)  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/EU oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 190).”."

a)

art. 4 ust. 1, który ma zastosowanie:

b)

art. 13, który ma zastosowanie od dnia 13 stycznia 2017 r.;

c)

art. 14, który ma zastosowanie od dnia 13 lipca 2017 r. – w przypadku przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które podlegają przepisom dyrektywy 2009/65/WE lub dyrektywy 2011/61/UE i które utworzono przed dniem 12 stycznia 2016 r.;

d)

art. 15, który ma zastosowanie od dnia 13 lipca 2016 r., w tym w odniesieniu do uzgodnień dotyczących zabezpieczeń istniejących na ten dzień.

23.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 337/35

(1)

W ostatnich latach poczyniono znaczne postępy w integracji płatności detalicznych w Unii, w szczególności w kontekście unijnych aktów regulujących płatności, szczególnie za pomocą dyrektywy 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (4), rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 924/2009 (5), dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE (6) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 260/2012 (7). Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE (8) dodatkowo uzupełniono ramy prawne regulujące usługi płatnicze poprzez ustanowienie określonego limitu ograniczającego możliwość pobierania przez sprzedawców detalicznych od swoich klientów dodatkowych opłat z tytułu korzystania z danych sposobów płatności.

(2)

Zmienione ramy prawne Unii dotyczące usług płatniczych uzupełnia rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/751 (9). Rozporządzenie to wprowadza, w szczególności, przepisy dotyczące pobierania opłat interchange z tytułu transakcji realizowanych w oparciu o kartę i ma ono na celu dalsze przyspieszenie procesu tworzenia skutecznego zintegrowanego rynku płatności realizowanych w oparciu o kartę.

(3)

Dyrektywę 2007/64/WE przyjęto w grudniu 2007 r. w oparciu o wniosek Komisji z grudnia 2005 r. Od tego czasu na rynku płatności detalicznych zaszły znaczne zmiany pod względem innowacji technicznych, przejawiające się gwałtownym wzrostem liczby płatności elektronicznych i płatności realizowanych za pośrednictwem urządzeń przenośnych oraz pojawieniem się na rynku nowych rodzajów usług płatniczych, co kwestionuje przydatność obecnych ram prawnych.

(4)

Przegląd unijnych ram prawnych dotyczących usług płatniczych, a w szczególności analiza skutków dyrektywy 2007/64/WE oraz konsultacje w sprawie zielonej księgi Komisji z dnia 11 stycznia 2012 r. zatytułowanej „W kierunku zintegrowanego europejskiego rynku płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych”, wykazały, że zaistniałe zmiany stały się źródłem istotnych wyzwań z regulacyjnego punktu widzenia. Istotne obszary rynku płatności, w szczególności płatności realizowane przy użyciu kart, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych, pozostają rozdrobnione na obszary wyznaczone granicami państw. Wiele innowacyjnych produktów lub usług płatniczych nie wchodzi – w całości lub w znacznej części – w zakres stosowania dyrektywy 2007/64/WE. Ponadto zakres stosowania dyrektywy 2007/64/WE, a w szczególności wyłączone z zakresu jej stosowania elementy, takie jak niektóre rodzaje działalności związanej z płatnościami, w niektórych przypadkach okazały się – w świetle zmian na rynku – zbyt wieloznaczne, zbyt ogólne lub po prostu przestarzałe. Doprowadziło to do braku pewności prawa, potencjalnych ryzyk dla bezpieczeństwa w łańcuchu płatności oraz braku ochrony konsumentów w niektórych obszarach. Wystąpiły trudności dla dostawców usług płatniczych z wprowadzaniem na rynek innowacyjnych, bezpiecznych i łatwych w użyciu cyfrowych usług płatniczych i z zapewnieniem konsumentom i sprzedawcom detalicznym skutecznych, wygodnych i bezpiecznych metod płatności w Unii. Istnieje w tym zakresie duży pozytywny potencjał, który trzeba przeanalizować w bardziej spójny sposób.

(5)

Ciągły rozwój zintegrowanego rynku wewnętrznego bezpiecznych płatności elektronicznych ma zasadnicze znaczenie dla wspierania wzrostu unijnej gospodarki i zapewnienia konsumentom, akceptantom i przedsiębiorstwom wyboru i przejrzystości usług płatniczych, tak by mogli w pełni korzystać z rynku wewnętrznego.

(6)

Należy ustanowić nowe przepisy, aby wyeliminować luki regulacyjne, zapewniając jednocześnie większą jasność prawa i spójne stosowanie ram legislacyjnych w całej Unii. Dotychczasowym oraz nowym uczestnikom rynku należy zagwarantować równorzędne warunki działania, umożliwiając upowszechnienie nowych sposobów płatności wśród szerokiego kręgu użytkowników i zapewniając wysoki poziom ochrony konsumentów przy korzystaniu z tych usług płatniczych w całej Unii. Powinno to podnieść efektywność całego systemu płatności i doprowadzić do powstania szerszej oferty usług płatniczych i ich większej przejrzystości, przy jednoczesnym wzmocnieniu zaufania konsumentów do zharmonizowanego rynku płatności.

(7)

W ostatnich latach nastąpił wzrost ryzyk dla bezpieczeństwa związanych z płatnościami elektronicznymi. Jest on wynikiem zwiększającej się technicznej złożoności płatności elektronicznych, stale rosnącego wolumenu płatności elektronicznych na całym świecie oraz pojawiających się nowych rodzajów usług płatniczych. Bezpieczne usługi płatnicze stanowią zasadniczy warunek prawidłowego funkcjonowania rynku usług płatniczych. Z tego powodu użytkownicy usług płatniczych powinni być przed takimi ryzykami należycie chronieni. Usługi płatnicze mają decydujące znaczenie dla funkcjonowania działalności w dziedzinach kluczowych dla gospodarki i społeczeństwa.

(8)

Przepisy niniejszej dyrektywy dotyczące przejrzystości i wymogów informacyjnych mające zastosowanie do dostawców usług płatniczych oraz jej przepisy dotyczące praw i obowiązków związanych ze świadczeniem i korzystaniem z usług płatniczych powinny mieć również – w stosownych przypadkach – zastosowanie do transakcji, w których jeden z dostawców usług płatniczych znajduje się poza terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), aby uniknąć stosowania w poszczególnych państwach członkowskich rozbieżnych podejść ze szkodą dla konsumentów. W stosownych przypadkach zakresem stosowania tych przepisów należy również objąć transakcje we wszystkich walutach urzędowych realizowane między dostawcami usług płatniczych znajdującymi się na terytorium EOG.

(9)

Usługa przekazu pieniężnego jest prostą usługą płatniczą, która zwykle opiera się na gotówce przekazanej dostawcy usług płatniczych przez płatnika, który to dostawca przesyła odpowiednią kwotę, na przykład poprzez sieć komunikacyjną, odbiorcy lub innemu dostawcy usług płatniczych działającemu w imieniu odbiorcy. W niektórych państwach członkowskich supermarkety, akceptanci i inni sprzedawcy detaliczni świadczą na rzecz ogółu klientów podobną usługę umożliwiającą im płacenie rachunków za media i regulowanie innych stałych opłat związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Te usługi umożliwiające opłacanie rachunków powinny być traktowane jako usługa przekazu pieniężnego, chyba że właściwe organy uznają, że działalność ta jest objęta zakresem innej usługi płatniczej.

(10)

Niniejsza dyrektywa wprowadza neutralną definicję usługi acquiringu transakcji płatniczych, tak by objąć nią nie tylko tradycyjne modele acquiringu oparte na korzystaniu z kart płatniczych, lecz także różne modele biznesowe, w tym modele obejmujące więcej niż jednego agenta rozliczeniowego. Powinno to zapewnić akceptantom uzyskanie tych samych zabezpieczeń bez względu na wykorzystywany instrument płatniczy, w przypadkach gdy działalność jest równoważna z usługą acquiringu transakcji kartą. Usługi techniczne świadczone na rzecz dostawców usług płatniczych, takie jak zwykłe przetwarzanie i przechowywanie danych lub obsługa terminali, nie powinny być uważane za stanowiące usługi acquiringu. Ponadto niektóre modele acquiringu nie zakładają faktycznego transferu środków pieniężnych przez agenta rozliczeniowego do odbiorcy, gdyż strony mogą uzgodnić inne formy rozrachunku.

(11)

Wyłączenie transakcji płatniczych realizowanych za pośrednictwem agenta handlowego w imieniu płatnika lub odbiorcy z zakresu stosowania dyrektywy 2007/64/WE stosowane jest w poszczególnych państwach członkowskich w bardzo zróżnicowany sposób. Niektóre państwa członkowskie dopuszczają stosowanie wyłączenia przez platformy handlu elektronicznego, które działają jako pośrednicy w imieniu zarówno indywidualnych kupujących, jak i indywidualnych sprzedających, nie dysponując żadną realną możliwością negocjowania czy też zawarcia transakcji sprzedaży lub kupna towarów lub usług. Takie stosowanie wyłączenia wykracza poza zamierzony zakres określony w tej dyrektywie i może potęgować ryzyka dla konsumentów, ponieważ dostawcy ci pozostają poza zakresem ochrony zapewnianej przez ramy prawne. Zróżnicowane praktyki w zakresie stosowania przepisów powodują również zakłócenie konkurencji na rynku płatności. Aby zaradzić tym obawom, wyłączenie to powinno mieć zatem zastosowanie w przypadku, gdy agenci działają jedynie w imieniu płatnika lub jedynie w imieniu odbiorcy, bez względu na to, czy posiadają środki pieniężne klientów. W przypadku gdy agenci działają w imieniu zarówno płatnika, jak i odbiorcy (na przykład za pośrednictwem platformy handlu elektronicznego), powinni być wyłączeni jedynie wtedy, gdy w żadnym momencie nie wchodzą oni w posiadanie środków pieniężnych klientów ani nie uzyskują nad tymi środkami kontroli.

(12)

Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć zastosowania do działalności przedsiębiorstw zajmujących się transportem gotówki i przedsiębiorstw zajmujących się zarządzaniem gotówką, jeżeli działalność ta ogranicza się do fizycznego transportu banknotów i monet.

(13)

Informacje zwrotne pochodzące z rynku wskazują, że działalność związana z płatnościami objęta wyłączeniem z tytułu ograniczonej sieci często obejmuje znaczące wolumeny i wartości płatności oraz oferuje konsumentom setki lub tysiące różnych produktów i usług. Pozostaje to sprzeczne z celem wyłączenia z tytułu ograniczonej sieci przewidzianego w dyrektywie 2007/64/WE i wiąże się z większymi ryzykami i brakiem ochrony prawnej dla użytkowników usług płatniczych, zwłaszcza konsumentów, oraz stawia w wyraźnie niekorzystnym położeniu regulowanych uczestników rynku. Aby pomóc w ograniczeniu tych ryzyk, nie powinno być możliwe wykorzystanie tego samego instrumentu do dokonywania transakcji płatniczych w celu nabycia towarów i usług w obrębie więcej niż jednej ograniczonej sieci lub w celu nabycia nieograniczonego asortymentu towarów i usług. Instrument płatniczy należy uznać za wykorzystywany w ramach takiej ograniczonej sieci, jeśli można go wykorzystać wyłącznie w następujących okolicznościach: po pierwsze, do nabycia towarów i usług u określonego sprzedawcy detalicznego lub w określonej sieci detalicznej, jeżeli dane podmioty związane są bezpośrednio umową handlową, przewidującą np. używanie jednej marki płatniczej, a dana marka płatnicza używana jest w punktach sprzedaży i figuruje – w miarę możliwości – na instrumencie płatniczym, który można wykorzystywać w tych punktach; po drugie, do nabycia bardzo ograniczonego asortymentu towarów lub usług, jeżeli np. zakres wykorzystania jest faktycznie ograniczony do sprecyzowanej liczby funkcjonalnie powiązanych towarów lub usług, bez względu na geograficzne położenie punktu sprzedaży; lub, po trzecie, jeżeli instrument płatniczy jest regulowany – w szczególnych celach społecznych lub podatkowych – przez krajowy lub regionalny organ publiczny na potrzeby nabywania konkretnych towarów lub usług.

(14)

Instrumenty płatnicze, które są objęte wyłączeniem z tytułu ograniczonej sieci, mogą obejmować karty sklepowe, karty paliwowe, karty członkowskie, karty transportu publicznego, bilety parkingowe, bony na posiłki lub bony na konkretne usługi, które podlegają niekiedy szczególnym przepisom prawa podatkowego lub prawa pracy, mającym wspierać korzystanie z tych instrumentów, aby osiągnąć cele określone w ustawodawstwie dotyczącym kwestii społecznych. W przypadku gdy taki instrument o celu szczególnym przeradza się w instrument o celu ogólnym, wyłączenie z zakresu niniejszej dyrektywy nie powinno mieć dłużej zastosowania. Z zakresu niniejszej dyrektywy nie należy wyłączać instrumentów, które można wykorzystywać do zakupów w sklepach określonej grupy akceptantów, ponieważ takie instrumenty są zazwyczaj zaprojektowane z myślą o ciągle powiększających się sieciach dostawców usług. Wyłączenie z tytułu ograniczonej sieci powinno stosować się w połączeniu ze spoczywającym na potencjalnych dostawcach usług płatniczych obowiązkiem powiadamiania o rodzajach działalności wchodzących w jej zakres.

(15)

Z zakresu stosowania dyrektywy 2007/64/WE wyłączono niektóre transakcje płatnicze realizowane za pośrednictwem urządzeń telekomunikacyjnych lub informatycznych, w których operator sieci nie tylko pełni rolę pośrednika przy dostawie cyfrowych towarów i usług za pośrednictwem danego urządzenia, ale także wnosi do tych towarów lub usług wartość dodaną. W szczególności wyłączenie to umożliwia dokonywanie zakupów, za które opłaty są pobierane przez operatora lub wykazywane na rachunku telefonicznym, co – począwszy od dzwonków do telefonów lub usług SMS o podwyższonej wartości – przyczynia się do rozwoju nowych modeli biznesowych opierających się na sprzedaży treści cyfrowych i usług głosowych o niewielkiej wartości. Do usług tych należą: usługi rozrywkowe, takie jak czaty, pliki do pobierania zawierające np. filmy, muzykę i gry, usługi informacyjne, takie jak informacje o pogodzie, aktualności, informacje sportowe, giełdowe, informacje o numerach telefonów, usługi dla telewidzów i radiosłuchaczy, takie jak udział w głosowaniach, zgłaszanie do konkursów oraz publikowanie reakcji na żywo. Z informacji zwrotnych pochodzących z rynku wynika, że brak jest dowodów na to, by takie transakcje płatnicze, cieszące się zaufaniem konsumentów jako wygodne narzędzie w przypadku płatności o niskim progu, przerodziły się w ogólną usługę pośrednictwa w płatnościach. Ze względu jednak na fakt, że to wyłączenie zostało sformułowane w sposób niejednoznaczny, zostało ono wdrożone w różny sposób w poszczególnych państwach członkowskich, prowadząc do braku pewności prawa dla operatorów i konsumentów oraz umożliwiając w niektórych przypadkach dostawcom usług pośrednictwa w płatnościach roszczenie sobie prawa do objęcia tych usług nieograniczonym wyłączeniem z zakresu stosowania dyrektywy 2007/64/WE. Należy zatem sprecyzować i zawęzić zakres kwalifikowania się takich dostawców usług do przedmiotowego wyłączenia, określając rodzaje transakcji płatniczych, do których ma ono zastosowanie.

(16)

Wyłączenie dotyczące niektórych transakcji płatniczych realizowanych za pośrednictwem urządzeń telekomunikacyjnych lub informatycznych powinno głównie objąć mikropłatności za treści cyfrowe i usługi głosowe. Należy wprowadzić wyraźne odniesienie do transakcji płatniczych z tytułu zakupu biletów elektronicznych, aby uwzględnić ewolucję w dziedzinie płatności, szczególnie fakt, że klienci mogą zamawiać bilety elektroniczne, płacić za nie oraz otrzymywać je i walidować z dowolnego miejsca i w dowolnym momencie przy użyciu telefonów komórkowych lub innych urządzeń. Bilety elektroniczne umożliwiają i ułatwiają dostarczanie usług, które konsumenci mogliby także nabyć w formie biletu papierowego i które obejmują transport, rozrywkę, usługi parkingowe, wstęp do obiektów, ale nie obejmują towarów fizycznych. W ten sposób obniżają one koszty produkcji i dystrybucji związane z tradycyjnymi kanałami sprzedaży biletów papierowych oraz zwiększają wygodę konsumenta, oferując mu nowe i proste sposoby zakupu biletów. Aby zmniejszyć obciążenie dla podmiotów, które zbierają darowizny na cele charytatywne, należy wyłączyć również transakcje płatnicze dotyczące takich darowizn. Państwa członkowskie powinny, zgodnie z prawem krajowym, mieć swobodę ograniczenia tego wyłączenia do darowizn zbieranych na rzecz zarejestrowanych organizacji charytatywnych. Ogólnie rzecz biorąc, wyłączenie powinno mieć zastosowanie jedynie wtedy, gdy wartość transakcji płatniczej nie przekracza określonego progu, tak by ograniczyć je wyraźnie do płatności o niskim profilu ryzyka.

(17)

Jednolity obszar płatności w euro (SEPA) ułatwił tworzenie ogólnounijnych „centrów przetwarzania płatności” i „centrów przetwarzania należności”, umożliwiając centralizację transakcji płatniczych danej grupy. Z tego względu transakcje płatnicze pomiędzy jednostką dominującą a jej jednostką zależną lub pomiędzy jednostkami zależnymi tej samej jednostki dominującej przeprowadzane przez dostawcę usług płatniczych należącego do tej samej grupy należy wyłączyć z zakresu stosowania niniejszej dyrektywy. Usługi zbierania zleceń płatniczych w imieniu grupy przez jednostkę dominującą lub jej jednostkę zależną w celu dalszego przekazania dostawcy usług płatniczych nie powinny być uznawane za usługę płatniczą na potrzeby niniejszej dyrektywy.

(18)

Z zakresu stosowania dyrektywy 2007/64/WE wyłączono usługi płatnicze oferowane przez operatorów bankomatów, którzy są niezależni od dostawców usług płatniczych prowadzących rachunek. To wyłączenie pobudziło rozwój niezależnych usług bankomatowych w wielu państwach członkowskich, zwłaszcza na obszarach mniej zaludnionych. Jednak całkowite wyłączenie tego szybko rosnącego segmentu rynku bankomatów z zakresu dyrektywy mogłoby spowodować niejasną sytuację co do opłat pobieranych z tytułu wypłacania gotówki. W sytuacjach transgranicznych mogłoby to doprowadzić do podwójnego naliczania opłat z tytułu tej samej wypłaty przez dostawcę usług płatniczych prowadzącego rachunek oraz przez operatora bankomatu. W związku z tym, aby podtrzymać świadczenie usług bankomatowych, a jednocześnie zapewnić jasną sytuację co do opłat z tytułu wypłacania gotówki, należy utrzymać wyłączenie, nakładając jednak na operatorów bankomatów wymóg przestrzegania szczegółowych przepisów niniejszej dyrektywy w zakresie przejrzystości. Ponadto opłaty pobierane przez operatorów bankomatów nie powinny naruszać rozporządzenia (WE) nr 924/2009.

(19)

Dostawcy usług pragnący skorzystać z wyłączenia z zakresu stosowania dyrektywy 2007/64/WE często nie zasięgali opinii organów w kwestii tego, czy ich działalność objęta jest zakresem stosowania tej dyrektywy, czy też jest z niego wyłączona, lecz polegali na swojej własnej ocenie. Konsekwencją tego są różnice w stosowaniu niektórych wyłączeń w poszczególnych państwach członkowskich. Wydaje się również, że niektóre wyłączenia mogły być wykorzystywane przez dostawców usług płatniczych do zmiany modeli biznesowych w taki sposób, by prowadzona przez nich działalność w dziedzinie płatności znalazła się poza zakresem stosowania tej dyrektywy. Może to prowadzić do zwiększenia ryzyk, na jakie narażeni są użytkownicy usług płatniczych, oraz powstania nierównych warunków dla dostawców usług płatniczych na rynku wewnętrznym. Dlatego też dostawcy usług powinni być zobowiązani do powiadamiania właściwych organów o stosownych rodzajach działalności, tak by właściwe organy mogły ocenić, czy spełnione zostały wymogi określone w stosownych przepisach, oraz by zapewnić jednolitą interpretację przepisów na całym rynku wewnętrznym. W szczególności, w przypadku wszystkich wyłączeń, których stosowanie oparte jest na przestrzeganiu progów, należy przewidzieć procedurę powiadamiania, aby zapewnić zgodność ze szczegółowymi wymogami.

(20)

Istotne jest ponadto włączenie wymogu powiadamiania właściwych organów przez potencjalnych dostawców usług płatniczych o rodzajach działalności, jakie prowadzą oni w ramach ograniczonej sieci na podstawie kryteriów określonych w niniejszej dyrektywie, jeśli wartość transakcji płatniczych przekroczy pewien próg. Właściwe organy powinny ocenić, czy rodzaje działalności będące przedmiotem takiego powiadomienia można uznać za działalność prowadzoną w ramach ograniczonej sieci.

(21)

Definicja usług płatniczych powinna być neutralna pod względem technologicznym oraz powinna umożliwiać opracowywanie nowych rodzajów usług płatniczych, zapewniając jednocześnie równorzędne warunki dziania zarówno istniejącym, jak i nowym dostawcom usług płatniczych.

(22)

Niniejsza dyrektywa powinna, zgodnie z podejściem przyjętym w dyrektywie 2007/64/WE, obejmować wszystkie rodzaje usług płatności elektronicznych. Dlatego też te nowe przepisy nie powinny mieć zastosowania do usług, w przypadku których transfer środków pieniężnych od płatnika do odbiorcy lub ich transport dokonywany jest wyłącznie w banknotach i monetach, ani też gdy transfer dokonywany jest na podstawie czeku papierowego, weksla papierowego, weksla własnego lub innego instrumentu, bonów w postaci papierowej lub kart wystawionych przez dostawcę usług płatniczych bądź inną osobę w celu oddania środków pieniężnych do dyspozycji odbiorcy.

(23)

Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć zastosowania do transakcji płatniczych dokonywanych gotówką, gdyż istnieje już jednolity rynek płatności gotówką. Nie powinna mieć ona również zastosowania do transakcji płatniczych realizowanych w oparciu o czeki papierowe, ponieważ czeki papierowe, ze swojej natury, nie mogą być przetwarzane tak wydajnie jak inne sposoby płatności. Dobre praktyki w tej dziedzinie powinny być jednak oparte na zasadach określonych w niniejszej dyrektywie.

(24)

Należy określić kategorie dostawców usług płatniczych, którzy mogą zgodnie z prawem świadczyć usługi płatnicze w całej Unii, a mianowicie instytucje kredytowe, które przyjmują od użytkowników depozyty mogące służyć do finansowania transakcji płatniczych i które powinny nadal podlegać wymogom ostrożnościowym określonym w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE (10), instytucje pieniądza elektronicznego, które emitują pieniądz elektroniczny mogący służyć do finansowania transakcji płatniczych i które powinny nadal podlegać wymogom ostrożnościowym określonym w dyrektywie 2009/110/WE, instytucje płatnicze oraz instytucje świadczące żyro pocztowe, które zgodnie z prawem krajowym zostały do tego uprawnione. Stosowanie tych ram prawnych powinno być ograniczone do dostawców usług, którzy świadczą usługi płatnicze w ramach stałego zajęcia lub działalności gospodarczej zgodnie z niniejszą dyrektywą.

(25)

Niniejsza dyrektywa ustanawia przepisy regulujące dokonywanie transakcji płatniczych, w których środkiem pieniężnym jest pieniądz elektroniczny, zdefiniowany w dyrektywie 2009/110/WE. Niniejsza dyrektywa nie reguluje jednak emisji pieniądza elektronicznego przewidzianego w dyrektywie 2009/110/WE. Tym samym, instytucjom płatniczym nie należy zezwalać na emisję pieniądza elektronicznego.

(26)

W dyrektywie 2007/64/WE ustanowiono system ostrożnościowy, wprowadzając jednolitą licencję dla wszystkich dostawców usług płatniczych, które nie wiążą się z przyjmowaniem depozytów lub emisją pieniądza elektronicznego. W tym celu dyrektywą 2007/64/WE wprowadzono nową kategorię dostawców usług płatniczych, a mianowicie „instytucje płatnicze”, poprzez ustanowienie zezwolenia na świadczenie usług płatniczych na terytorium całej Unii, udzielanego – pod warunkiem spełnienia szeregu rygorystycznych i kompleksowych warunków – osobom prawnym nieobjętym dotychczasowymi kategoriami. Te same warunki powinny więc mieć zastosowanie do tych usług w całej Unii.

(27)

Od czasu przyjęcia dyrektywy 2007/64/WE pojawiły się nowe rodzaje usług płatniczych, zwłaszcza w obszarze płatności realizowanych przez internet. W szczególności ewoluowały usługi inicjowania płatności w dziedzinie handlu elektronicznego. Usługi te odgrywają rolę w realizowaniu płatności w ramach handlu elektronicznego poprzez ustanowienie interfejsu programowego między stroną internetową akceptanta a platformą bankowości internetowej dostawcy usług płatniczych prowadzącego rachunek płatnika w celu inicjowania płatności realizowanych przez internet na podstawie polecenia przelewu.

(28)

Ponadto, postęp technologiczny doprowadził do pojawienia się w ostatnich latach wielu usług uzupełniających, takich jak usługi dostępu do informacji o rachunku. Usługi te zapewniają użytkownikowi usług płatniczych zagregowane informacje online o rachunku płatniczym lub rachunkach płatniczych posiadanych u dostawcy lub dostawców usług płatniczych, które to informacje udostępniane są w internecie poprzez interfejs dostawcy usług płatniczych prowadzącego rachunek. W ten sposób użytkownik usług płatniczych ma możliwość uzyskania w danym momencie natychmiastowego ogólnego obrazu swojej sytuacji finansowej. Usługi te należy również włączyć w zakres stosowania niniejszej dyrektywy, aby zapewnić konsumentom odpowiednią ochronę ich danych dotyczących płatności i rachunku, a także pewność prawa w odniesieniu do statusu dostawców świadczących usługę dostępu do informacji o rachunku.

(29)

Usługi inicjowania płatności pozwalają odbiorcy uzyskać pewność ze strony dostawcy świadczącego usługę inicjowania płatności co do tego, że płatność została zainicjowana, w celu zachęcenia odbiorcy do dostarczenia towarów lub wykonania usługi bez zbędnej zwłoki. Usługi takie oferują tanie rozwiązanie zarówno dla akceptantów, jak i dla konsumentów, oraz zapewniają konsumentom możliwość dokonywania zakupów w internecie, nawet jeśli nie posiadają oni kart płatniczych. Ponieważ usługi inicjowania płatności nie podlegają obecnie przepisom dyrektywy 2007/64/WE, niekoniecznie są one nadzorowane przez właściwe organy i nie muszą spełniać wymogów przewidzianych w dyrektywie 2007/64/WE. Taki stan rzeczy jest źródłem licznych problemów prawnych związanych m.in. z ochroną konsumentów, bezpieczeństwem i odpowiedzialnością, a także konkurencją i ochroną danych, w szczególności w odniesieniu do ochrony danych użytkowników usług płatniczych zgodnie z przepisami Unii o ochronie danych. Nowe przepisy powinny więc regulować te kwestie.

(30)

Indywidualne dane uwierzytelniające używane do bezpiecznego uwierzytelnienia klienta przez użytkownika usług płatniczych albo przez dostawcę świadczącego usługę inicjowania płatności są zwykle danymi wydanymi przez dostawców usług płatniczych prowadzących rachunek. Dostawcy świadczący usługę inicjowania płatności nie muszą koniecznie wchodzić w stosunki umowne z dostawcami usług płatniczych prowadzącymi rachunek, a dostawcy usług płatniczych prowadzący rachunek powinni umożliwiać dostawcom świadczącym usługę inicjowania płatności – bez względu na stosowany przez nich model biznesowy – korzystanie z procedur uwierzytelniających zapewnianych przez dostawców usług płatniczych prowadzących rachunek w celu zainicjowania konkretnej płatności w imieniu płatnika.

(31)

W przypadku świadczenia wyłącznie usługi inicjowania płatności dostawca świadczący tę usługę nie posiada środków pieniężnych użytkownika na żadnym etapie łańcucha płatności. W przypadku gdy dostawca świadczący usługę inicjowania płatności zamierza świadczyć usługi płatnicze, w związku z którymi posiada środki pieniężne użytkownika, powinien uzyskać pełne zezwolenie na świadczenie tych usług.

(32)

Usługi inicjowania płatności opierają się na bezpośrednim lub pośrednim dostępie dostawcy świadczącego usługę inicjowania płatności do rachunku płatnika. Dostawca usług płatniczych prowadzący rachunek, który zapewnia mechanizm pośredniego dostępu, powinien również umożliwiać bezpośredni dostęp dostawcom świadczącym usługę inicjowania płatności.

(33)

Niniejsza dyrektywa powinna dążyć do zapewnienia ciągłości działania rynku, umożliwiając obecnym i nowym dostawcom usług – bez względu na stosowany przez nich model biznesowy – oferowanie usług na podstawie jasnych i zharmonizowanych ram regulacyjnych. Do czasu rozpoczęcia stosowania tych przepisów, bez uszczerbku dla potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa transakcji płatniczych i ochrony konsumenta przed możliwym do wykazania ryzykiem oszustwa, państwa członkowskie, Komisja, Europejski Bank Centralny (EBC) i Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego), ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 (11) (EUNB), powinny zagwarantować uczciwą konkurencję na tym rynku, unikając zarazem bezpodstawnej dyskryminacji względem któregokolwiek z obecnych uczestników rynku. Każdy dostawca usług płatniczych, w tym dostawca usług płatniczych prowadzący rachunek użytkownika usług płatniczych, powinien mieć możliwość oferowania usług inicjowania płatności.

(34)

Niniejsza dyrektywa nie zmienia w znacznym stopniu warunków udzielania i utrzymywania zezwoleń instytucjom płatniczym. Podobnie jak w dyrektywie 2007/64/WE, warunki te obejmują wymogi ostrożnościowe współmierne do ryzyk operacyjnych i finansowych, na jakie narażone są takie podmioty w trakcie prowadzenia swojej działalności. W związku z tym konieczne są solidne zasady dotyczące kapitału założycielskiego w połączeniu z kapitałem bieżącym, które we właściwym czasie można by bardziej szczegółowo rozwinąć zależnie od potrzeb rynku. Ze względu na dużą różnorodność w dziedzinie usług płatniczych niniejsza dyrektywa powinna pozwolić na stosowanie różnych metod w połączeniu z pewnym zakresem swobody uznania w odniesieniu do nadzoru w celu zapewnienia, by te same ryzyka były traktowane tak samo w przypadku wszystkich dostawców usług płatniczych. Wymogi dla instytucji płatniczych powinny odzwierciedlać fakt, że instytucje płatnicze angażują się w bardziej specjalistyczne i ograniczone rodzaje działalności, a co za tym idzie powodują ryzyka o węższym zakresie, które są łatwiejsze do monitorowania i kontrolowania niż ryzyka powstające w szerszym spektrum działalności instytucji kredytowych. Instytucjom płatniczym należy w szczególności zakazać przyjmowania depozytów od użytkowników, zezwalając na korzystanie ze środków pieniężnych otrzymanych od użytkowników jedynie w związku ze świadczeniem usług płatniczych. Wymagane przepisy ostrożnościowe dotyczące m.in. kapitału założycielskiego powinny być proporcjonalne do ryzyka związanego z daną usługą płatniczą świadczoną przez instytucję płatniczą. Dostawców usług płatniczych świadczących wyłącznie usługi inicjowania płatności należy uznać za obarczonych średnim ryzykiem pod względem kapitału założycielskiego.

(35)

Dostawcy świadczący usługę inicjowania płatności oraz dostawcy świadczący usługę dostępu do informacji o rachunku, w przypadku świadczenia wyłącznie tych usług, nie posiadają środków pieniężnych klienta. W związku z tym nałożenie wymogów w zakresie funduszy własnych na tych nowych uczestników rynku byłoby nieproporcjonalne. Niemniej jednak istotne jest, by byli oni w stanie wypełniać swoje zobowiązania w związku z prowadzoną działalnością. Należy zatem zobowiązać ich do posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności z tytułu prowadzenia działalności zawodowej albo porównywalnej gwarancji. EUNB powinien opracować wytyczne zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 dotyczące kryteriów, jakie powinny stosować państwa członkowskie do określania minimalnej kwoty pieniężnej ubezpieczenia odpowiedzialności z tytułu prowadzenia działalności zawodowej lub porównywalnej gwarancji. EUNB nie powinien wprowadzać rozróżnienia między ubezpieczeniem odpowiedzialności z tytułu prowadzenia działalności zawodowej a porównywalną gwarancją, gdyż powinny być one traktowane wymiennie.

(36)

Aby uniknąć przypadków nadużywania swobody przedsiębiorczości, konieczne jest nałożenie wymogu, zgodnie z którym instytucja płatnicza ubiegająca się o zezwolenie w danym państwie członkowskim prowadzi przynajmniej część swojej działalności w zakresie usług płatniczych w tym państwie członkowskim.

(37)

Należy ustanowić przepis, zgodnie z którym środki pieniężne użytkownika usług płatniczych oraz środki pieniężne instytucji płatniczej są przechowywane oddzielnie. Wymogi ochronne są konieczne wówczas, gdy instytucja płatnicza posiada środki pieniężne użytkownika usług płatniczych. W przypadku gdy ta sama instytucja płatnicza wykonuje transakcję płatniczą zarówno na rzecz płatnika, jak i odbiorcy, a płatnikowi przyznano linię kredytową, właściwe może być zabezpieczenie środków pieniężnych na rzecz odbiorcy, kiedy już stanowią one roszczenie odbiorcy wobec instytucji płatniczej. Instytucje płatnicze powinny także podlegać skutecznym wymogom w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

(38)

Niniejsza dyrektywa nie wprowadza zmian w obowiązkach instytucji płatniczych dotyczących ich sprawozdawczości finansowej oraz badania ich rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Instytucje płatnicze mają obowiązek sporządzania swoich rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych zgodnie z dyrektywą Rady 86/635/EWG (12) i dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/EU (13). Roczne sprawozdania finansowe i skonsolidowane sprawozdania finansowe mają być poddawane badaniu, chyba że instytucja płatnicza jest zwolniona z tego obowiązku na podstawie tych dyrektyw.

(39)

Dostawcy usług płatniczych angażujący się w świadczenie co najmniej jednej z usług płatniczych objętych zakresem niniejszej dyrektywy powinni zawsze posiadać rachunki płatnicze wykorzystywane wyłącznie do celów transakcji płatniczych. Aby dostawcy usług płatniczych byli w stanie świadczyć usługi płatnicze, powinni oni bezwzględnie mieć możliwość otwierania i utrzymywania rachunków w instytucjach kredytowych. Państwa członkowskie powinny zapewnić, by dostępu do takich rachunków udzielano w sposób niedyskryminacyjny i współmierny do uzasadnionego celu, dla którego został udzielony. O ile zakres tego dostępu może być podstawowy, to powinien on zawsze być wystarczająco rozległy, by instytucja płatnicza była w stanie świadczyć swoje usługi w niezakłócony i efektywny sposób.

(40)

Niniejsza dyrektywa powinna regulować udzielanie kredytów przez instytucje płatnicze, tj. przyznawanie linii kredytowych i wydawanie kart kredytowych, jedynie w przypadkach gdy ma to ścisły związek z usługami płatniczymi. Instytucjom płatniczym należy zezwolić na udzielanie takiego kredytu w kontekście ich działalności transgranicznej, jedynie jeżeli jest on udzielany w celu ułatwienia realizacji usług płatniczych, ma charakter krótkoterminowy i jest udzielany na okres nieprzekraczający 12 miesięcy, w tym na zasadzie odnawialnej, a także pod warunkiem, że jest on refinansowany głównie z funduszy własnych instytucji płatniczej, jak również innych środków pieniężnych pochodzących z rynków kapitałowych, a nie za pomocą środków pieniężnych przechowywanych w imieniu klientów do celów usług płatniczych. Przepisy te powinny pozostawać bez uszczerbku dla dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE (14) lub innych stosownych przepisów prawa Unii lub środków krajowych dotyczących warunków udzielania kredytów konsumentom, które nie zostały zharmonizowane tą dyrektywą.

(41)

Ogólnie rzecz biorąc, współpraca między właściwymi organami krajowymi odpowiedzialnymi za udzielanie zezwoleń instytucjom płatniczym, prowadzenie kontroli oraz podejmowanie decyzji w sprawie cofnięcia udzielonych zezwoleń przebiega w zadowalający sposób. Należy jednak zacieśnić współpracę między właściwymi organami w odniesieniu do wymiany informacji oraz spójnego stosowania i interpretowania przepisów niniejszej dyrektywy w przypadkach, gdy posiadająca zezwolenie instytucja płatnicza chciałaby świadczyć usługi płatnicze w państwie członkowskim innym niż jej państwo członkowskie pochodzenia, korzystając ze swobody przedsiębiorczości lub swobody świadczenia usług, w tym za pośrednictwem internetu. EUNB powinien udzielać wsparcia przy rozwiązywaniu sporów pomiędzy właściwymi organami w kontekście współpracy transgranicznej, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1093/2010. Powinien również przygotować projekt regulacyjnych standardów technicznych w zakresie współpracy i wymiany danych.

(42)

W celu zwiększenia przejrzystości działania instytucji płatniczych posiadających zezwolenie udzielone przez właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia lub przez nie zarejestrowanych, w tym ich agentów, oraz w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów w Unii, należy zapewnić łatwy publiczny dostęp do wykazu podmiotów świadczących usługi płatnicze. W związku z tym EUNB powinien opracować i obsługiwać centralny rejestr, w którym publikować będzie wykaz nazw podmiotów świadczących usługi płatnicze. Państwa członkowskie powinny zapewnić, by przekazywane przez nie dane były aktualizowane. Środki te powinny przyczynić się również do zacieśniania współpracy między właściwymi organami.

(43)

Należy zwiększyć dostępność dokładnych, aktualnych informacji poprzez nałożenie na instytucje płatnicze wymogu informowania właściwego organu państwa członkowskiego pochodzenia bez zbędnej zwłoki o wszelkich zmianach mających wpływ na dokładność informacji i dowodów przekazanych w związku z udzieleniem zezwolenia, w tym o dodatkowych agentach lub podmiotach, którym zlecono usługi w ramach outsourcingu. W przypadku wątpliwości właściwe organy powinny również weryfikować poprawność otrzymanych informacji.

(44)

Państwa członkowskie powinny móc wprowadzić wymóg, by działające na ich terytorium instytucje płatnicze, których siedziba zarządu znajduje się w innym państwie członkowskim, składały im – w celach informacyjnych lub statystycznych – okresowe sprawozdania z działalności prowadzonej na ich terytorium. W przypadku gdy te instytucje płatnicze działają w oparciu o swobodę przedsiębiorczości, możliwe powinno być wykorzystywanie tych informacji także do monitorowania przestrzegania przepisów tytułów III i IV niniejszej dyrektywy, a państwa członkowskie powinny móc wymagać od tych instytucji płatniczych, by wyznaczyły na ich terytorium centralny punkt kontaktowy w celu ułatwienia właściwym organom sprawowania nadzoru nad sieciami agentów. EUNB powinien opracować projekt regulacyjnych standardów technicznych określających kryteria stosowane do stwierdzenia, w których przypadkach właściwe jest wyznaczenie centralnego punktu kontaktowego i jakie powinny być jego funkcje. Wymóg wyznaczenia centralnego punktu kontaktowego powinien być proporcjonalny do celu, jakim jest osiągnięcie odpowiedniej komunikacji i zgłaszania informacji dotyczących przestrzegania tytułów III i IV w przyjmującym państwie członkowskim.

(45)

W sytuacjach nadzwyczajnych, gdy niezbędne jest niezwłoczne działanie, aby zaradzić poważnemu zagrożeniu dla zbiorowych interesów użytkowników usług płatniczych w przyjmującym państwie członkowskim, takiemu jak oszustwo na dużą skalę, właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego powinny mieć możliwość podjęcia środków zapobiegawczych, równolegle z transgraniczną współpracą między właściwymi organami państwa członkowskiego pochodzenia i przyjmującego państwa członkowskiego oraz w oczekiwaniu na podjęcie środków przez właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia. Środki te powinny być odpowiednie, współmierne do celu i niedyskryminacyjne oraz mieć tymczasowy charakter. Wszelkie środki powinny być należycie uzasadnione. Właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia odpowiedniej instytucji płatniczej oraz inne zainteresowane organy, takie jak Komisja i EUNB, należy informować z wyprzedzeniem, lub – jeżeli nie jest to możliwe z uwagi na sytuację nadzwyczajną – bez zbędnej zwłoki.

(46)

Chociaż w niniejszej dyrektywie określono minimalny zakres uprawnień, które właściwe organy powinny posiadać do celów nadzorowania przestrzegania przez instytucje płatnicze przepisów, uprawnienia te powinny być wykonywane z poszanowaniem praw podstawowych, w tym prawa do prywatności. Bez uszczerbku dla kontroli niezależnego organu (krajowego organu ochrony danych) i zgodnie z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej państwa członkowskie powinny posiadać odpowiednie i skuteczne mechanizmy ochronne, w przypadkach gdy wykonywanie tych uprawnień mogłoby prowadzić do nadużyć lub uznaniowości, stanowiących poważną ingerencję w takie prawa, np., w stosownych przypadkach, poprzez wymóg uzyskania uprzedniej zgody władzy sądowniczej danego państwa członkowskiego.

(47)

Należy zapewnić, by wszystkie osoby świadczące usługi płatnicze podlegały określonym minimalnym wymogom prawnym i regulacyjnym. Należy zatem wprowadzić wymóg rejestrowania tożsamości oraz danych adresowych wszystkich osób świadczących usługi płatnicze, w tym osób, które nie są w stanie spełnić w pełnym zakresie warunków uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności jako instytucja płatnicza. Takie podejście jest zgodne z uzasadnieniem specjalnego zalecenia VI Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy, które przewiduje mechanizm umożliwiający traktowanie mimo wszystko jako instytucji płatniczych dostawców usług płatniczych, którzy nie są w stanie spełnić wszystkich warunków określonych w tym zaleceniu. Do tych celów państwa członkowskie, nawet gdy takie osoby są zwolnione z obowiązku stosowania całości lub części warunków uzyskania zezwolenia, powinny wpisywać je do rejestru instytucji płatniczych. Ta możliwość stosowania zwolnienia musi jednak podlegać rygorystycznym wymogom odnoszącym się do wartości transakcji płatniczych. Instytucje płatnicze korzystające ze zwolnienia nie powinny korzystać ze swobody przedsiębiorczości ani swobody świadczenia usług, ani nie powinny pośrednio wykonywać tych praw, będąc członkami systemu płatności.

(48)

Ze względu na specyficzny charakter wykonywanej działalności oraz ryzyka związane ze świadczeniem usług dostępu do informacji o rachunku, należy zapewnić szczególny system ostrożnościowy dla dostawców takich usług. Dostawcy świadczący usługę dostępu do informacji o rachunku powinni mieć możliwość świadczenia usługi na zasadzie transgranicznej, korzystając z przepisów dotyczących wydawania „paszportów”.

(49)

Konieczne jest umożliwienie każdemu dostawcy usług płatniczych dostępu do usług związanych z infrastrukturą techniczną systemów płatności. Taki dostęp powinien jednak podlegać odpowiednim wymogom służącym zapewnieniu integralności i stabilności tych systemów. Każdy dostawca usług płatniczych ubiegający się o uczestnictwo w systemie płatności powinien wziąć na siebie ryzyko związane z samodzielnym wyborem systemu i przedstawić systemowi płatności dowody na to, że jego rozwiązania wewnętrzne chronią go w wystarczającym stopniu przed wszelkimi rodzajami ryzyka. Te systemy płatności zwykle obejmują czterostronne systemy kart płatniczych, jak również duże systemy obsługujące polecenia przelewu i polecenia zapłaty. W celu zapewnienia równego traktowania na terytorium całej Unii poszczególnych kategorii dostawców usług płatniczych posiadających zezwolenie zgodnie z warunkami określonymi w ich zezwoleniu, konieczne jest doprecyzowanie zasad dotyczących dostępu do systemów płatności.

(50)

Należy wprowadzić przepis o niedyskryminującym traktowaniu posiadających zezwolenie instytucji płatniczych i instytucji kredytowych, tak by każdy dostawca usług płatniczych konkurujący na rynku wewnętrznym mógł korzystać z usług związanych z infrastrukturą techniczną tych systemów płatności na tych samych warunkach. Właściwe jest zapewnienie odmiennego traktowania dostawców usług płatniczych posiadających zezwolenie oraz dostawców usług płatniczych korzystających ze zwolnienia na mocy niniejszej dyrektywy, jak również korzystających ze zwolnienia na mocy art. 3 dyrektywy 2009/110/WE, ze względu na różnice w obowiązujących ich ramach ostrożnościowych. W każdym razie zróżnicowane warunki cenowe powinny być dozwolone jedynie wówczas, gdy jest to uzasadnione różnicami w wysokości kosztów ponoszonych przez dostawców usług płatniczych. Powyższe uregulowania powinny pozostawać bez uszczerbku dla prawa państw członkowskich do ograniczania dostępu do systemów istotnych z punktu widzenia systemowego zgodnie z dyrektywą 98/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (15) oraz bez uszczerbku dla kompetencji EBC oraz Europejskiego Systemu Banków Centralnych w zakresie dostępu do systemów płatności.

(51)

Niniejsza dyrektywa pozostaje bez uszczerbku dla zakresu stosowania dyrektywy 98/26/WE. Jednakże aby zapewnić uczciwą konkurencję między dostawcami usług płatniczych, uczestnik systemu płatności wyznaczonego na warunkach określonych w dyrektywie 98/26/WE, który świadczy posiadającemu zezwolenie lub zarejestrowanemu dostawcy usług płatniczych usługi w odniesieniu do takiego systemu, powinien także, na wniosek, udzielić dostępu do takich usług w sposób obiektywny, proporcjonalny i niedyskryminujący każdemu innemu posiadającemu zezwolenie lub zarejestrowanemu dostawcy usług płatniczych. Dostawcy usług płatniczych, którym przyznano taki dostęp, nie powinni być jednak uznawani za uczestników zgodnie z definicją w dyrektywie 98/26/WE, a zatem nie powinni korzystać z ochrony przyznanej na mocy tej dyrektywy.

(52)

Przepisy dotyczące dostępu do systemów płatności nie powinny mieć zastosowania do systemów tworzonych i obsługiwanych przez jednego dostawcę usług płatniczych. Takie systemy płatności mogą bezpośrednio konkurować z systemami płatności albo, co zazwyczaj ma miejsce, działać w niszy rynkowej niewypełnionej odpowiednio przez systemy płatności. Takie systemy obejmują systemy trójstronne, jak np. trójstronne systemy kart płatniczych w zakresie, w jakim nigdy nie działają one jako de facto czterostronne systemy kart płatniczych, np. za pośrednictwem licencjobiorców, agentów lub partnerów w ramach co-brandingu. Takie systemy obejmują też zwykle usługi płatnicze oferowane przez dostawców telekomunikacyjnych, w których operator systemu jest dostawcą usług płatniczych zarówno płatnika, jak i odbiorcy, jak również wewnętrzne systemy grup bankowych. Aby pobudzić konkurencję, którą takie zamknięte systemy płatności mogą stworzyć względem tradycyjnych, powszechnie stosowanych systemów płatności, nie byłoby właściwe przyznanie osobom trzecim dostępu do tych zamkniętych systemów płatności. Takie zamknięte systemy powinny jednak zawsze podlegać unijnym i krajowym regułom konkurencji, które mogą wymagać przyznania dostępu do tych systemów w celu utrzymania efektywnej konkurencji na rynkach płatniczych.

(53)

Ponieważ konsumenci i przedsiębiorstwa nie są w takiej samej sytuacji, nie potrzebują takiego samego poziomu ochrony. Podczas gdy istotne jest zagwarantowanie praw konsumentów przepisami, od których stosowania nie można odstąpić na podstawie umowy, rozsądne jest umożliwienie przedsiębiorstwom oraz organizacjom dokonywania innych uzgodnień w sytuacji, gdy nie mają do czynienia z konsumentami. Państwa członkowskie powinny mieć jednak możliwość wprowadzenia przepisu, zgodnie z którym mikroprzedsiębiorstwa, zgodnie z definicją w zaleceniu Komisji 2003/361/WE (16), są traktowane w ten sam sposób co konsumenci. W każdym razie pewne podstawowe przepisy niniejszej dyrektywy powinny mieć zawsze zastosowanie, bez względu na status użytkownika.

(54)

Niniejsza dyrektywa powinna określać spoczywające na dostawcach usług płatniczych obowiązki w zakresie informowania użytkowników tych usług, którzy powinni otrzymywać informacje o usługach płatniczych charakteryzujące się jednolicie wysokim poziomem jasności, aby móc świadomie podejmować decyzje i swobodnie wybierać oferty w całej Unii. W celu zachowania przejrzystości niniejsza dyrektywa ustanawia zharmonizowane wymogi konieczne, by zapewnić podawanie użytkownikom usług płatniczych niezbędnych, wystarczających i zrozumiałych informacji dotyczących umowy o usługę płatniczą i transakcji płatniczych. W celu wspierania sprawnego funkcjonowania jednolitego rynku usług płatniczych państwa członkowskie powinny przyjąć tylko te przepisy dotyczące informowania, które zostały ustanowione niniejszą dyrektywą.

(55)

Konsumenci powinni być chronieni przed nieuczciwymi i wprowadzającymi w błąd praktykami, zgodnie z dyrektywami Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/29/WE (17), 2000/31/WE (18), 2002/65/WE (19), 2008/48/WE, 2011/83/UE (20) oraz 2014/92/UE (21). Przepisy tych dyrektyw nadal mają zastosowanie. Należy jednak szczególnie doprecyzować stosunek między wymogami dotyczącymi informacji przekazywanych przed zawarciem umowy, ustanowionymi niniejszą dyrektywą i dyrektywą 2002/65/WE.

(56)

W celu zwiększenia skuteczności wymagane informacje powinny być proporcjonalne do potrzeb użytkowników i powinny być przekazywane w standardowym formacie. Wymogi dotyczące informacji w odniesieniu do pojedynczej transakcji płatniczej powinny być jednak inne niż dla umowy ramowej przewidującej większą liczbę transakcji płatniczych.

(57)

W praktyce umowy ramowe i objęte nimi transakcje płatnicze są znacznie bardziej powszechne i istotne pod względem gospodarczym niż pojedyncze transakcje płatnicze. W przypadku istnienia rachunku płatniczego lub konkretnego instrumentu płatniczego wymagana jest umowa ramowa. Wymogi dotyczące informacji wstępnych o umowach ramowych powinny być zatem wszechstronne, a informacje powinny być zawsze dostarczane w formie papierowej lub na innym trwałym nośniku informacji, takim jak wydruki z drukarek wyciągów, płyty CD-ROM, DVD, twarde dyski komputerów osobistych, które umożliwiają przechowywanie poczty elektronicznej, oraz strony internetowe, o ile strony takie umożliwiają dostęp do nich w przyszłości przez wystarczający okres do celów dostępu do tych informacji i pod warunkiem że strony te umożliwiają odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci. Dostawca usług płatniczych i użytkownik tych usług powinni mieć jednak możliwość uzgodnienia w umowie ramowej sposobu, w jaki mają być podawane późniejsze informacje o wykonanych transakcjach płatniczych, na przykład uzgadniając, że w ramach bankowości internetowej wszystkie informacje o rachunku płatniczym są udostępniane online.

(58)

W przypadku pojedynczych transakcji płatniczych jedynie najważniejsze informacje powinny być zawsze podawane z inicjatywy dostawcy usług płatniczych. Ponieważ płatnik jest zwykle obecny przy wydawaniu zlecenia płatniczego, nie powinno być konieczności wymagania w każdym przypadku, by dane informacje były dostarczane w formie papierowej lub na innym trwałym nośniku informacji. Dostawca usług płatniczych powinien mieć możliwość podawania informacji ustnie przy okienku lub zapewnienia do nich łatwego dostępu w inny sposób, na przykład poprzez umieszczenie warunków na tablicy ogłoszeń w swoich obiektach. Należy również udostępniać informację o tym, gdzie można znaleźć inne, bardziej szczegółowe informacje, na przykład na stronie internetowej. Na wniosek konsumenta najważniejsze informacje należy jednak podać również w formie papierowej lub na innym trwałym nośniku informacji.

(59)

Niniejsza dyrektywa powinna przewidywać prawo konsumenta do bezpłatnego otrzymania stosownych informacji zanim zostanie związany umową o usługę płatniczą. W każdej chwili w okresie trwania stosunku umownego konsumenci powinni mieć również możliwość zwrócenia się o bezpłatne otrzymanie informacji wstępnych, jak również umowy ramowej w formie papierowej, tak aby umożliwić im zarówno porównanie usług oferowanych przez dostawców usług płatniczych i warunków ich świadczenia, jak również – w przypadku ewentualnych sporów – weryfikację ich praw i obowiązków umownych, dzięki czemu zostanie utrzymany wysoki poziom ochrony konsumentów. Przepisy te powinny być zgodne z dyrektywą 2002/65/WE. Zawarte w niniejszej dyrektywie określone przepisy dotyczące bezpłatnych informacji nie powinny skutkować powstaniem możliwości nakładania opłat za dostarczanie informacji konsumentom na mocy innych mających zastosowanie dyrektyw.

(60)

Sposób, w jaki dostawca usług płatniczych ma przekazywać wymagane informacje użytkownikowi usług płatniczych, powinien uwzględniać potrzeby tego ostatniego, jak również praktyczne aspekty techniczne i efektywność pod względem kosztów, w zależności od sytuacji wynikającej z uzgodnień w odpowiedniej umowie o usługę płatniczą. Niniejsza dyrektywa powinna zatem wprowadzić rozróżnienie między dwoma sposobami przekazywania informacji przez dostawcę usług płatniczych: albo dostawca usług płatniczych aktywnie przekazuje dane informacje w odpowiednim czasie, zgodnie z wymogami niniejszej dyrektywy, bez konieczności podejmowania przez użytkownika usług płatniczych jakichkolwiek działań, albo informacje są udostępniane użytkownikowi usług płatniczych na podstawie wniosku o udzielenie dalszych informacji. W tej drugiej sytuacji użytkownik usług płatniczych powinien sam podjąć kroki w celu uzyskania informacji, np. wyraźnie zwrócić się o nie do dostawcy usług płatniczych, zalogować się do skrzynki pocztowej w ramach rachunku bankowego lub włożyć kartę bankową do drukarki w celu otrzymania wyciągu z rachunku. Do tych celów dostawca usług płatniczych powinien zapewnić, aby dostęp do informacji był możliwy i aby informacje były dostępne dla użytkownika usług płatniczych.

(61)

Konsument powinien otrzymywać podstawowe informacje o przeprowadzonych transakcjach płatniczych bez dodatkowych opłat. W przypadku pojedynczej transakcji płatniczej dostawca usług płatniczych nie powinien pobierać oddzielnych opłat ze te informacje. Na podobnej zasadzie kolejne informacje o transakcjach płatniczych przekazywane co miesiąc na podstawie umowy ramowej również powinny być podawane bezpłatnie. Uwzględniając jednak znaczenie przejrzystości w ustalaniu cen oraz różnorodne potrzeby klientów, strony powinny mieć możliwość uzgodnienia opłat z tytułu informacji przekazywanych z większą częstotliwością lub z tytułu informacji dodatkowych. Aby uwzględnić zróżnicowane praktyki krajowe, państwa członkowskie powinny mieć możliwość wymagania, aby miesięczne wyciągi z rachunków płatniczych w formie papierowej lub na innym trwałym nośniku informacji były zawsze przekazywane bezpłatnie.

(62)

Mając na celu ułatwienie mobilności klientów, należy stworzyć konsumentom możliwość wypowiedzenia umowy ramowej bez ponoszenia opłat. Jednak w przypadku umów wypowiedzianych przez konsumenta przed upływem sześciu miesięcy po ich wejściu w życie dostawca usług płatniczych powinien mieć możliwość nałożenia opłat odpowiadających kosztom poniesionym w związku z wypowiedzeniem umowy ramowej przez konsumenta. Możliwy do uzgodnienia okres wypowiedzenia dla konsumentów powinien wynosić nie więcej niż jeden miesiąc, a dla dostawców usług płatniczych – nie mniej niż dwa miesiące. Niniejsza dyrektywa powinna pozostać bez uszczerbku dla spoczywającego na dostawcy usług płatniczych obowiązku wypowiedzenia umowy o usługę płatniczą w wyjątkowych okolicznościach na mocy innych odpowiednich przepisów prawa Unii lub prawa krajowego, takich jak przepisy dotyczące prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, dla wszelkich działań służących zamrożeniu środków pieniężnych lub dla wszelkich innych środków szczegółowych związanych z zapobieganiem przestępstwom i prowadzeniem dochodzeń w ich sprawie.

(63)

Aby zapewnić wysoki poziom ochrony konsumentów, państwa członkowskie powinny mieć – dla dobra konsumentów – możliwość utrzymania lub wprowadzenia ograniczeń lub zakazów dotyczących jednostronnych zmian w warunkach umowy ramowej, na przykład w przypadkach gdy nie ma powodów uzasadniających taką zmianę.

(64)

Celem ani skutkiem postanowień umownych nie powinna być dyskryminacja konsumentów przebywających legalnie w Unii ze względu na ich przynależność państwową lub miejsce zamieszkania. Jeżeli na przykład umowa ramowa przewiduje prawo zablokowania instrumentu płatniczego z obiektywnie uzasadnionych przyczyn, dostawca usług płatniczych nie powinien mieć możliwości powołania się na to prawo wyłącznie dlatego, że użytkownik usług płatniczych zmienił miejsce zamieszkania w obrębie Unii.

(65)

Co się tyczy opłat, zebrane doświadczenia pokazują, że podział opłat między płatnikiem a odbiorcą jest najbardziej wydajnym systemem, jako że ułatwia on bezpośrednie przetwarzanie płatności. W związku z tym należy ustanowić przepis, zgodnie z którym opłaty będą pobierane, w zwykłych okolicznościach, bezpośrednio od płatnika i odbiorcy przez ich odnośnych dostawców usług płatniczych. Kwota wszelkich pobieranych opłat może także wynosić zero, ponieważ przepisy niniejszej dyrektywy nie powinny mieć wpływu na praktykę, zgodnie z którą dostawca usług płatniczych nie obciąża konsumentów opłatą za uznanie ich rachunku. Podobnie, w zależności od warunków umowy, dostawca usług płatniczych może obciążyć opłatą za skorzystanie z usługi płatniczej jedynie odbiorcę (akceptanta); w takim przypadku na płatnika nie są nakładane żadne opłaty. Istnieje możliwość nakładania przez systemy płatności opłat w drodze opłaty abonamentowej. Przepisy dotyczące transferowanej kwoty lub wszelkich pobieranych opłat nie mają bezpośredniego wpływu na ustalanie cen pomiędzy dostawcami usług płatniczych lub ewentualnymi pośrednikami.

(66)

Zróżnicowane praktyki krajowe w zakresie pobierania opłat z tytułu korzystania z danego instrumentu płatniczego (zwane dalej „pobieraniem dodatkowych opłat”) doprowadziły do powstania krańcowej niejednorodności unijnego rynku płatności oraz stały się źródłem niepewności dla konsumentów, zwłaszcza w kontekście handlu elektronicznego i w kontekście transgranicznym. Akceptanci znajdujący się w państwach członkowskich, w których dozwolone jest pobieranie dodatkowych opłat, oferują produkty i usługi w państwach członkowskich, w których pobieranie dodatkowych opłat jest zakazane, a pobierają tam dodatkowe opłaty od konsumentów. Jest też wiele przykładów na to, że akceptanci nakładają na konsumentów opłaty dodatkowe znacznie wyższe niż koszt poniesiony przez akceptanta za korzystanie z określonego instrumentu płatniczego. Ponadto mocnym argumentem przemawiającym za zasadnością weryfikacji praktyk pobierania dodatkowych opłat jest fakt, że rozporządzenie (UE) 2015/751 ustanawia przepisy dotyczące opłat interchange z tytułu płatności realizowanych w oparciu o kartę. Opłaty interchange stanowią główny element składowy opłat pobieranych przez akceptantów z tytułu kart i płatności realizowanych w oparciu o kartę. Pobieranie dodatkowych opłat jest praktyką służącą kierunkowaniu wyboru, stosowaną czasami przez akceptantów w celu zrekompensowania dodatkowych kosztów związanych z płatnościami realizowanymi w oparciu o kartę. Rozporządzenie (UE) 2015/751 nakłada ograniczenia na poziom opłat interchange. Ograniczenia te będą miały zastosowanie, zanim zacznie obowiązywać zakaz ustanowiony w niniejszej dyrektywie. Państwa członkowskie powinny rozważyć środki uniemożliwiające odbiorcom żądanie opłat za korzystanie z instrumentów płatniczych, w odniesieniu do których opłaty interchange są regulowane w rozdziale II rozporządzenia (UE) 2015/751.

(67)

Chociaż niniejsza dyrektywa uznaje znaczenie instytucji płatniczych, to instytucje kredytowe pozostają dla konsumentów głównym punktem dostępu do instrumentów płatniczych. Wydawanie opartych na karcie instrumentów płatniczych przez dostawcę usług płatniczych – instytucję kredytową albo płatniczą – innego niż dostawca prowadzący rachunek klienta zapewniłoby większą konkurencję na rynku, a co za tym idzie – szerszy wybór i lepszą ofertę dla konsumentów. Choć obecnie większość płatności dokonywanych w punktach sprzedaży jest opartych na karcie, aktualny poziom innowacji w dziedzinie płatności może doprowadzić w najbliższych latach do szybkiego pojawienia się nowych kanałów płatności. Właściwe jest zatem, by podczas dokonywania przeglądu niniejszej dyrektywy Komisja zwróciła szczególną uwagę na te zmiany oraz na to, czy istnieje potrzeba zmiany zakresu przepisu dotyczącego potwierdzania dostępności środków pieniężnych. Jeżeli chodzi o dostawcę usług płatniczych wydającego oparty na karcie instrument płatniczy, szczególnie karty debetowe, uzyskanie potwierdzenia o dostępności środków pieniężnych na rachunku klienta od dostawcy usług płatniczych prowadzącego rachunek pozwoliłoby temu wydawcy lepiej zarządzać jego ryzykiem kredytowym oraz je ograniczać. Jednocześnie potwierdzenie to nie powinno umożliwiać dostawcy usług płatniczych prowadzącemu rachunek zablokowania środków pieniężnych na rachunku płatniczym płatnika.

(68)

Użycie karty lub opartego na karcie instrumentu płatniczego do dokonania płatności często spowoduje wygenerowanie komunikatu potwierdzającego dostępność środków pieniężnych oraz przeprowadzenie w jego rezultacie dwóch transakcji płatniczych. Pierwsza transakcja odbywa się między wydawcą a dostawcą usług płatniczych prowadzącym rachunek akceptanta, natomiast druga – będąca zwykle poleceniem zapłaty – odbywa się między dostawcą usług płatniczych prowadzącym rachunek płatnika a wydawcą. Obie transakcje powinny być traktowane tak samo jak wszelkie inne równoważne transakcje. Dostawcy usług płatniczych wydający oparte na karcie instrumenty płatnicze powinni na podstawie niniejszej dyrektywy korzystać z tych samych praw i podlegać tym samym obowiązkom, bez względu na to, czy są dostawcą usług płatniczych prowadzącym rachunek płatnika, w szczególności pod względem obowiązków (np. uwierzytelniania) oraz odpowiedzialności wobec poszczególnych uczestników łańcucha płatności. Dostawcy usług płatniczych ani posiadacze kart nie powinni ponosić żadnych dodatkowych kosztów, ponieważ do złożenia wniosku przez dostawcę usług płatniczych i uzyskania potwierdzenia o dostępności środków pieniężnych można wykorzystać – przy zachowaniu niezbędnych środków bezpieczeństwa – istniejące bezpieczne kanały komunikacji, procedury techniczne i infrastrukturę służące do komunikacji między dostawcami świadczącymi usługę inicjowania płatności lub dostawcami świadczącymi usługę dostępu do informacji o rachunku a dostawcami usług płatniczych prowadzącymi rachunek. Ponadto bez względu na to, czy transakcja płatnicza odbywa się w środowisku internetowym (na stronie internetowej akceptanta) czy w sklepie stacjonarnym, dostawca usług płatniczych prowadzący rachunek powinien być zobowiązany do wydania potwierdzenia na wniosek wydawcy jedynie wtedy, gdy do rachunków prowadzonych przez dostawców usług płatniczych prowadzących rachunek istnieje elektroniczny dostęp w celu uzyskania tego potwierdzenia co najmniej za pośrednictwem internetu. Zważywszy na szczególny charakter pieniądza elektronicznego, nie powinno być możliwym stosowanie tego mechanizmu do transakcji płatniczych zainicjowanych za pośrednictwem opartych na karcie instrumentów płatniczych, na których przechowywany jest pieniądz elektroniczny, zgodnie z definicją w dyrektywie 2009/110/WE.

(69)

Obowiązek bezpiecznego przechowywania indywidualnych danych uwierzytelniających ma ogromne znaczenie dla ochrony środków pieniężnych użytkownika usług płatniczych i dla ograniczenia ryzyk związanych z oszustwami i nieuprawnionym dostępem do rachunku płatniczego. Warunki lub inne obowiązki nakładane przez dostawców usług płatniczych na użytkowników usług płatniczych dotyczące bezpiecznego przechowywania indywidualnych danych uwierzytelniających nie powinny jednak być sformułowane w sposób, który uniemożliwia użytkownikom usług płatniczych korzystanie z usług oferowanych przez innych dostawców usług płatniczych, w tym usług inicjowania płatności i usług dostępu do informacji o rachunku. Ponadto warunki takie nie powinny zawierać żadnych postanowień, które w dowolny sposób utrudniałyby korzystanie z usług płatniczych świadczonych przez innych dostawców usług płatniczych posiadających zezwolenie lub zarejestrowanych zgodnie z niniejszą dyrektywą.

(70)

Aby ograniczyć ryzyka i konsekwencje nieautoryzowanych lub nieprawidłowo wykonanych transakcji płatniczych, użytkownik usług płatniczych powinien jak najszybciej poinformować dostawcę usług płatniczych o wszelkich reklamacjach dotyczących rzekomo nieautoryzowanych lub nieprawidłowo wykonanych transakcji płatniczych, pod warunkiem że dostawca usług płatniczych wypełnił swoje obowiązki z zakresu informowania zgodnie z niniejszą dyrektywą. Jeżeli użytkownik usług płatniczych dokona zgłoszenia w terminie, powinien mieć możliwość dochodzenia tych roszczeń zgodnie z krajowymi okresami przedawnienia. Niniejsza dyrektywa nie powinna wpływać na inne roszczenia między użytkownikami usług płatniczych a dostawcami usług płatniczych.

(71)

W przypadku nieautoryzowanej transakcji płatniczej dostawca usług płatniczych powinien bezzwłocznie zwrócić płatnikowi kwotę tej transakcji. Jeżeli jednak zachodzi duże prawdopodobieństwo nieautoryzowanej transakcji wynikającej z działania użytkownika usług płatniczych w nieuczciwych zamiarach, a podejrzenie to opiera się na obiektywnych podstawach zgłoszonych odpowiedniemu organowi krajowemu, przed dokonaniem zwrotu na rzecz płatnika dostawca usług płatniczych powinien być w stanie przeprowadzić w rozsądnym terminie dochodzenie. Aby zapobiec wszelkim sytuacjom niekorzystnym dla płatnika, data waluty w odniesieniu do uznania rachunku kwotą zwrotu nie powinna być późniejsza niż data obciążenia rachunku tą kwotą. Aby zachęcić użytkownika usług płatniczych do zgłaszania swojemu dostawcy usług płatniczych bez zbędnej zwłoki każdej kradzieży lub utraty instrumentu płatniczego, a tym samym aby zmniejszyć ryzyko nieautoryzowanych transakcji płatniczych, użytkownik powinien ponosić odpowiedzialność wyłącznie do kwoty o bardzo ograniczonej wysokości, chyba że użytkownik ten działał w nieuczciwych zamiarach lub dopuścił się rażącego zaniedbania w tym zakresie. W tym kontekście kwota w wysokości 50 EUR wydaje się być odpowiednia do zapewnienia zharmonizowanego i wysokiego poziomu ochrony użytkowników w Unii. Płatnik nie powinien ponosić odpowiedzialności, jeżeli nie mógł zdawać sobie sprawy z utraty, kradzieży lub przywłaszczenia instrumentu płatniczego. Ponadto od momentu zgłoszenia dostawcy usług płatniczych przez użytkownika tego, że mogło dojść do nieuprawnionego użycia jego instrumentu płatniczego, użytkownik usług płatniczych nie powinien być zobowiązany do pokrycia żadnych dalszych strat wynikających z nieuprawnionego użycia tego instrumentu. Niniejsza dyrektywa powinna pozostawać bez uszczerbku dla odpowiedzialności dostawców usług płatniczych za bezpieczeństwo techniczne ich produktów.

(72)

Aby ocenić ewentualne zaniedbanie lub rażące zaniedbanie ze strony użytkownika usług płatniczych, należy uwzględnić wszystkie okoliczności. Fakt i stopień domniemanego zaniedbania powinny być zasadniczo oceniane zgodnie z prawem krajowym. O ile jednak pojęcie zaniedbania oznacza niedopełnienie obowiązku dochowania należytej staranności, rażące zaniedbanie powinno oznaczać więcej niż zwykłe zaniedbanie i odnosić się do postępowania odznaczającego się znaczącym stopniem niedbalstwa; na przykład przechowywanie danych uwierzytelniających stosowanych do autoryzacji transakcji płatniczej w pobliżu instrumentu płatniczego, w formie jawnej i łatwo rozpoznawalnej dla stron trzecich. Warunki umowne dotyczące dostarczenia i używania instrumentu płatniczego, których skutkiem byłoby zwiększenie ciężaru dowodu spoczywającego na konsumencie lub zmniejszenie ciężaru dowodu spoczywającego na wydawcy, powinny być uznane za nieważne. Ponadto w szczególnych sytuacjach, a w szczególności w przypadku gdy instrumentu płatniczego nie ma w punkcie sprzedaży, jak ma to miejsce w przypadku płatności online, należy postanowić, że obowiązek przedstawienia dowodów domniemanego zaniedbania spoczywa na dostawcy usług płatniczych, ponieważ płatnik dysponuje w takich przypadkach bardzo ograniczonymi środkami w tym względzie.

(73)

Należy uregulować kwestię podziału strat w przypadku nieautoryzowanych transakcji płatniczych. Odmienne przepisy mogą mieć zastosowanie do użytkowników usług płatniczych niebędących konsumentami, ponieważ takim użytkownikom jest zwykle łatwiej dokonać oceny ryzyka oszustwa i przedsięwziąć środki zapobiegawcze. Aby zapewnić wysoki poziom ochrony konsumentów, płatnicy powinni zawsze mieć prawo wystąpienia z roszczeniem o zwrot do dostawcy usług płatniczych prowadzącego ich rachunek, nawet jeżeli w transakcji płatniczej bierze udział dostawca świadczący usługę inicjowania płatności. Pozostaje to bez uszczerbku dla podziału odpowiedzialności między dostawcami usług płatniczych.

(74)

W przypadku usług inicjowania płatności prawa i obowiązki użytkowników usług płatniczych i biorących udział w transakcji dostawców usług płatniczych powinny być odpowiednie względem świadczonej usługi. W szczególności podział odpowiedzialności między dostawcą usług płatniczych prowadzącym rachunek a dostawcą świadczącym usługę inicjowania płatności, którzy biorą udział w transakcji, powinien zobowiązywać ich do przyjęcia odpowiedzialności za części transakcji podlegające ich kontroli.

(75)

Celem niniejszej dyrektywy jest zwiększenie ochrony konsumentów w przypadku transakcji płatniczych realizowanych w oparciu o kartę, w których dokładna kwota transakcji nie jest znana w momencie, kiedy płatnik wyraża zgodę na wykonanie transakcji płatniczej, np. w przypadku samoobsługowych stacji paliw, umów najmu samochodu czy dokonywania rezerwacji hotelowych. Dostawca usług płatniczych płatnika powinien mieć możliwość zablokowania środków pieniężnych na rachunku płatniczym płatnika jedynie wówczas, gdy płatnik udzielił zgody na zablokowanie konkretnej kwoty środków pieniężnych, a środki te zostają udostępnione bez zbędnej zwłoki po otrzymaniu informacji dotyczącej dokładnej kwoty transakcji płatniczej, a najpóźniej bezpośrednio po otrzymaniu zlecenia płatniczego.

(76)

Celem projektu SEPA jest dalszy rozwój wspólnych ogólnounijnych usług płatniczych, aby zastąpić nimi obecne usługi krajowe w odniesieniu do płatności denominowanych w euro. Z myślą o zapewnieniu pełnej migracji do ogólnounijnych poleceń przelewu i poleceń zapłaty rozporządzenie (UE) nr 260/2012 ustanawia wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro. Co się tyczy poleceń zapłaty, rozporządzenie to przewiduje, że płatnik udziela zgody zarówno odbiorcy, jak i dostawcy usług płatniczych płatnika (bezpośrednio lub pośrednio za pośrednictwem odbiorcy), a te upoważnienia, wraz z późniejszymi zmianami lub unieważnieniem, są przechowywane przez odbiorcę lub przez podmiot trzeci w imieniu odbiorcy. Obecny i jak dotąd jedyny ogólnoeuropejski schemat poleceń zapłaty dla płatności dokonywanych przez konsumentów w euro, opracowany przez Europejską Radę ds. Płatności, opiera się na zasadzie, że upoważnienia do dokonania polecenia zapłaty udziela odbiorcy płatnik i że upoważnienie to, wraz z późniejszymi zmianami lub unieważnieniem, jest przechowywane przez odbiorcę. Upoważnienie może być również przechowywane przez podmiot trzeci w imieniu odbiorcy. Aby zapewnić szerokie poparcie społeczne dla SEPA oraz wysoki poziom ochrony konsumentów w ramach tego obszaru, istniejący ogólnoeuropejski schemat poleceń zapłaty przewiduje bezwarunkowe prawo zwrotu kwoty transakcji w odniesieniu do autoryzowanych płatności. Odzwierciedlając ten stan rzeczy, niniejsza dyrektywa ma na celu ustanowienie bezwarunkowego prawa zwrotu jako ogólnego wymogu dla wszystkich dokonywanych w Unii transakcji polecenia zapłaty denominowanych w euro.

Równolegle do SEPA, w państwach członkowskich, których walutą nie jest euro, istnieją jednak nadal dotychczasowe niedenominowane w euro schematy poleceń zapłaty. Schematy te działają wydajnie i zapewniają ten sam wysoki poziom ochrony płatnika za pośrednictwem innych środków ochronnych, nie zawsze opartych na bezwarunkowym prawie zwrotu. W takim przypadku płatnika powinna chronić ogólna zasada, zgodnie z którą zwrot dokonywany jest wtedy, gdy kwota wykonanej transakcji płatniczej przekracza kwotę, której można było w rozsądny sposób oczekiwać. Państwa członkowskie powinny mieć ponadto możliwość ustanowienia zasad dotyczących prawa zwrotu, które są bardziej korzystne dla płatnika. W obrębie SEPA istnieje prawdziwe zapotrzebowanie na szczególne, denominowane w euro produkty służące do poleceń zapłaty, o czym świadczy ciągła obecność niektórych dotychczasowych usług płatniczych w euro w niektórych państwach członkowskich. Proporcjonalnym rozwiązaniem byłoby pozwolenie płatnikowi i jego dostawcy usług płatniczych na uzgodnienie w umowie ramowej, że płatnik nie ma prawa do zwrotu, w przypadku gdy jest chroniony, gdyż albo płatnik udzielił zgody na wykonanie transakcji bezpośrednio swojemu dostawcy usług płatniczych, w tym gdy dostawca usług płatniczych działa w imieniu odbiorcy, albo, w stosownych przypadkach, informacja o przyszłej transakcji płatniczej została dostarczona lub udostępniona płatnikowi w uzgodniony sposób przez dostawcę usług płatniczych lub przez odbiorcę co najmniej cztery tygodnie przed terminem wykonania zlecenia. W każdym razie płatnik powinien zawsze być chroniony przez ogólną zasadę dotyczącą zwrotów w przypadku nieautoryzowanych lub nieprawidłowo wykonanych transakcji płatniczych.

(77)

Na potrzeby planowania finansowego i w celu terminowego wypełniania zobowiązań płatniczych konsumenci i przedsiębiorstwa muszą mieć pewność co do czasu potrzebnego na wykonanie zlecenia płatniczego. Niniejsza dyrektywa powinna zatem określać moment, w którym prawa i obowiązki nabierają mocy, a mianowicie moment, w którym dostawca usług płatniczych otrzymuje zlecenie płatnicze, także wtedy, gdy dostawca usług płatniczych miał możliwość otrzymania go za pomocą środków komunikacji uzgodnionych w umowie o usługę płatniczą, niezależnie od wszelkiego wcześniejszego zaangażowania w proces prowadzący do sporządzenia i przekazania zlecenia płatniczego, np. kontrole bezpieczeństwa i kontrole dostępności środków pieniężnych, informacje o korzystaniu z indywidualnego numeru identyfikacyjnego lub wydanie przyrzeczenia zapłaty. Ponadto otrzymanie zlecenia płatniczego powinno nastąpić w momencie otrzymania przez dostawcę usług płatniczych płatnika zlecenia płatniczego, którego kwotą ma być obciążony rachunek płatnika. Dzień lub moment, w którym odbiorca przekazuje dostawcy usług płatniczych zlecenia płatnicze dotyczące pobrania, np. kwoty płatności kartą lub kwoty poleceń zapłaty, lub w którym odbiorca otrzymuje zaliczkę na poczet stosownych kwot od swojego dostawcy usług płatniczych poprzez warunkowe uznanie rachunku, nie powinien mieć w tym względzie znaczenia. Użytkownicy powinni móc oczekiwać prawidłowego wykonania kompletnego i ważnego zlecenia płatniczego, jeżeli dostawca usług płatniczych nie ma umownych ani ustawowych podstaw do odmowy jego wykonania. Jeżeli dostawca usług płatniczych odmówi wykonania zlecenia płatniczego, decyzję odmowną i jej uzasadnienie należy jak najszybciej przekazać użytkownikowi usług płatniczych z zastrzeżeniem wymogów prawa unijnego i krajowego. W przypadku gdy umowa ramowa przewiduje, że dostawca usług płatniczych może pobrać opłatę w razie odmowy, opłata taka powinna być obiektywnie uzasadniona i ustalona na jak najniższym poziomie.

(78)

Z uwagi na to, że nowoczesne, w pełni zautomatyzowane systemy płatności przetwarzają transakcje płatnicze bardzo szybko, co oznacza, że od określonego momentu odwołanie zleceń płatniczych nie jest możliwe bez poniesienia wysokich kosztów ręcznej ingerencji, konieczne jest ustalenie wyraźnego, nieprzekraczalnego terminu odwołania płatności. Jednakże w zależności od rodzaju usługi płatniczej i zlecenia płatniczego powinna istnieć możliwość różnicowania terminu odwołania zlecenia płatniczego stosownie do uzgodnień między stronami. Odwołanie powinno w tym kontekście mieć zastosowanie jedynie w ramach stosunku między użytkownikiem usług płatniczych a dostawcą usług płatniczych, a zatem powinno pozostać bez uszczerbku dla nieodwołalności i ostateczności transakcji płatniczych w systemach płatności.

(79)

Taka nieodwołalność nie powinna mieć wpływu na prawa lub obowiązki dostawcy usług płatniczych na mocy przepisów prawnych niektórych państw członkowskich, wynikające z umowy ramowej płatnika lub z krajowych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych lub wytycznych, dotyczące zwrotu płatnikowi kwoty wykonanej transakcji płatniczej w przypadku sporu pomiędzy płatnikiem a odbiorcą. Zwrot taki powinien być uważany za nowe zlecenie płatnicze. Z wyjątkiem tych przypadków spory prawne powstałe w ramach stosunku leżącego u podstaw zlecenia płatniczego powinny być rozstrzygane wyłącznie między płatnikiem a odbiorcą.

(80)

Podstawowym warunkiem z punktu widzenia w pełni zintegrowanego bezpośredniego przetwarzania płatności oraz z punktu widzenia pewności prawa w odniesieniu do wywiązania się przez użytkowników usług płatniczych z wszelkich zobowiązań leżących u podstaw transakcji powinno być uznanie rachunku odbiorcy pełną kwotą dokonanego przez płatnika transferu. Tym samym żaden z pośredników uczestniczących w realizacji transakcji płatniczych nie powinien mieć możliwości dokonywania potrąceń z transferowanej kwoty. Odbiorcy powinni mieć jednak możliwość zawarcia ze swoim dostawcą usług płatniczych umowy umożliwiającej temu ostatniemu potrącanie opłat własnych. Niemniej jednak, aby umożliwić odbiorcy sprawdzenie, czy należna kwota została prawidłowo zapłacona, dalsze informacje dotyczące transakcji płatniczej powinny wskazywać nie tylko pełną kwotę transferowanych środków pieniężnych, ale także kwotę wszelkich opłat, które zostały potrącone.

(81)

Instrumenty przeznaczone do dokonywania płatności niskokwotowych powinny stanowić tanie i łatwe w użyciu rozwiązanie w przypadku niedrogich towarów i usług oraz nie powinny być obciążone nadmiernymi wymogami. Stosowne wymogi informacyjne i przepisy dotyczące ich wykonywania powinny być zatem ograniczone do podstawowych informacji, z uwzględnieniem również możliwości technicznych, których można w uzasadniony sposób oczekiwać od instrumentów przeznaczonych do dokonywania płatności niskokwotowych. Pomimo uproszczonego systemu użytkownicy usług płatniczych powinni być w wystarczającym stopniu chronieni, biorąc pod uwagę ograniczone ryzyka związane z tymi instrumentami płatniczymi, szczególnie w odniesieniu do instrumentów płatniczych przedpłaconych.

(82)

W celu zwiększenia wydajności płatności w całej Unii wszystkie zlecenia płatnicze inicjowane przez płatnika i denominowane w euro lub w walucie państwa członkowskiego, którego walutą nie jest euro, w tym polecenia przelewu i przekazy pieniężne, powinny być wykonywane w maksymalnym terminie jednego dnia. Do wszystkich innych płatności, takich jak płatności inicjowane przez odbiorcę lub za jego pośrednictwem, łącznie z poleceniami zapłaty i płatnościami kartą, powinien mieć zastosowanie ten sam jednodniowy termin wykonania, o ile między dostawcą usług płatniczych a płatnikiem nie istnieje jednoznaczne porozumienie określające dłuższy termin wykonania. Powinna istnieć możliwość wydłużenia powyższych terminów o jeden dodatkowy dzień roboczy, jeżeli zlecenie płatnicze złożono na papierze, aby pozwolić na zachowanie ciągłości świadczenia usług płatniczych konsumentom, którzy przyzwyczajeni są do korzystania tylko z dokumentów papierowych. W przypadku korzystania z systemu polecenia zapłaty dostawca usług płatniczych odbiorcy powinien przekazać dyspozycję pobrania środków w terminie uzgodnionym między odbiorcą a dostawcą usług płatniczych, umożliwiając rozrachunek w uzgodnionym terminie. Zważywszy na fakt, że infrastruktury płatnicze są zazwyczaj wysoce wydajne, państwa członkowskie powinny w stosownych przypadkach mieć możliwość utrzymania lub ustanowienia przepisów określających termin wykonania krótszy niż jeden dzień roboczy, aby zapobiec obniżeniu poziomu usług w porównaniu ze stanem obecnym.

(83)

Przepisy dotyczące wykonania płatności na pełną kwotę oraz terminu wykonania powinny stanowić dobrą praktykę w przypadku, gdy jeden z dostawców usług płatniczych nie znajduje się w Unii.

(84)

Aby zwiększyć zaufanie konsumentów do zharmonizowanego rynku płatności, użytkownicy usług płatniczych muszą posiadać informacje na temat rzeczywistych kosztów i opłat związanych z usługami płatniczymi w celu dokonania wyboru. Tym samym zakazane powinno być stosowanie nieprzejrzystych metod ustalania cen, ponieważ powszechnie przyjmuje się, że metody te sprawiają, że ustalenie rzeczywistej ceny usługi płatniczej jest niezmiernie trudne dla użytkowników. Zabroniona powinna być szczególnie praktyka polegająca na przyjmowaniu niekorzystnej dla użytkownika daty waluty.

(85)

Aby system płatności mógł funkcjonować sprawnie i wydajnie, użytkownik musi być w stanie polegać na zdolności dostawcy usług płatniczych do wykonania transakcji płatniczej w sposób prawidłowy i w uzgodnionym terminie. Dostawca usług płatniczych jest zwykle w stanie dokonać oceny ryzyk związanych z daną transakcją płatniczą. To dostawca usług płatniczych zapewnia system płatności, podejmuje działania w celu odzyskania niewłaściwie przekazanych lub mylnie przypisanych środków pieniężnych i w większości przypadków podejmuje decyzję o pośrednikach uczestniczących w wykonywaniu transakcji płatniczej. W obliczu powyższych argumentów zasadne jest, z wyjątkiem przypadków wystąpienia nienaturalnych i nieprzewidywalnych okoliczności, obarczenie dostawcy usług płatniczych odpowiedzialnością za wykonanie transakcji płatniczej, którą przyjął on od użytkownika, z wyjątkiem przypadków działania i zaniechania ze strony dostawcy usług płatniczych odbiorcy, którego wyboru dokonał wyłącznie odbiorca. Aby jednak nie pozostawiać płatnika bez ochrony w mało prawdopodobnych okolicznościach, kiedy nie jest jasne, czy kwota płatności została należycie otrzymana przez dostawcę usług płatniczych odbiorcy, stosowny ciężar dowodu powinien spoczywać na dostawcy usług płatniczych płatnika. Co do zasady, można oczekiwać, że instytucja pośrednicząca – zwykle organ „neutralny”, taki jak bank centralny lub izba rozliczeniowa – transferująca kwotę płatności od wysyłającego do otrzymującego dostawcy usług płatniczych zachowa dane dotyczące rachunku i będzie w stanie je przedstawić w razie potrzeby. W przypadku gdy rachunek płatniczy otrzymującego dostawcy usług płatniczych został uznany kwotą płatności, odbiorcy powinno niezwłocznie przysługiwać roszczenie wobec dostawcy usług płatniczych o uznanie jego rachunku tą kwotą.

(86)

Dostawca usług płatniczych płatnika, a mianowicie dostawca usług płatniczych prowadzący rachunek lub, w stosownych przypadkach, dostawca świadczący usługę inicjowania płatności, powinien przyjąć odpowiedzialność za prawidłowe wykonanie płatności, w tym w szczególności za pełną kwotę transakcji płatniczej i termin wykonania, oraz pełną odpowiedzialność za wszelkie uchybienia innych stron na kolejnych etapach łańcucha płatności aż do rachunku odbiorcy. W związku z tą odpowiedzialnością, w przypadku gdy rachunek dostawcy usług płatniczych odbiorcy nie zostanie uznany pełną kwotą lub zostanie uznany pełną kwotą z opóźnieniem, dostawca usług płatniczych płatnika powinien skorygować transakcję płatniczą lub bez zbędnej zwłoki zwrócić płatnikowi odpowiednią kwotę tej transakcji, bez uszczerbku dla wszelkich innych roszczeń, które mogą przysługiwać zgodnie z prawem krajowym. Ze względu na odpowiedzialność dostawcy usług płatniczych płatnik lub odbiorca nie powinni być obciążani żadnymi kosztami związanymi z nieprawidłową płatnością. W przypadku niewykonania lub nienależytego bądź opóźnionego wykonania transakcji płatniczych państwa członkowskie powinny zapewnić, by data waluty płatności korygujących wykonywanych przez dostawców usług płatniczych była zawsze taka sama jak data waluty obowiązująca w przypadku prawidłowego wykonania transakcji.

(87)

Niniejsza dyrektywa powinna dotyczyć jedynie umownych zobowiązań i podziału odpowiedzialności między użytkownikiem usług płatniczych a dostawcą usług płatniczych. Prawidłowe funkcjonowanie poleceń przelewu i innych usług płatniczych wymaga jednak od dostawców usług płatniczych i ich pośredników, takich jak podmioty przetwarzające transakcje, posiadania umów, w których ustanowione są ich wzajemne prawa i obowiązki. Kwestie związane z odpowiedzialnością stanowią zasadniczą część tych ujednoliconych umów. Aby zapewnić wiarygodność w stosunkach między dostawcami usług płatniczych a pośrednikami biorącymi udział w transakcji płatniczej, niezbędna jest pewność prawa skutkująca tym, że dostawca usług płatniczych nieponoszący odpowiedzialności otrzyma rekompensatę za poniesione straty lub sumy zapłacone na mocy przepisów niniejszej dyrektywy dotyczących odpowiedzialności. Dalsze prawa dotyczące roszczeń zwrotnych i szczegóły ich treści oraz sposób dochodzenia roszczeń od dostawcy usług płatniczych lub pośrednika w związku z nienależycie wykonaną transakcją płatniczą powinny być przedmiotem uzgodnień.

(88)

Dostawca usług płatniczych powinien mieć możliwość jednoznacznego określenia informacji wymaganych do prawidłowego wykonania zlecenia płatniczego. Z drugiej jednak strony – aby uniknąć rozdrobnienia i zagrożeń dla procesu tworzenia w Unii zintegrowanych systemów płatności – państwa członkowskie nie powinny mieć możliwości wprowadzania wymogu stosowania w przypadku transakcji płatniczych konkretnego identyfikatora. Nie powinno to jednak uniemożliwiać państwom członkowskim wprowadzenia wymogu, zgodnie z którym dostawca usług płatniczych płatnika powinien działać z należytą starannością i sprawdzić, o ile jest to możliwe z technicznego punktu widzenia i nie wymaga ręcznej ingerencji, spójność unikatowego identyfikatora, a w przypadku stwierdzenia braku spójności unikatowego identyfikatora – odmówić wykonania zlecenia płatniczego i powiadomić o tym płatnika. Odpowiedzialność dostawcy usług płatniczych powinna ograniczać się do prawidłowego wykonania transakcji płatniczej zgodnie ze zleceniem płatniczym złożonym przez użytkownika takiej usługi. W przypadku gdy środki pieniężne zaangażowane w danej transakcji płatniczej dotrą, z uwagi na nieprawidłowy unikatowy identyfikator przekazany przez płatnika, do niewłaściwego odbiorcy, dostawcy usług płatniczych zarówno płatnika, jak i odbiorcy nie powinni ponosić odpowiedzialności, powinni być jednak zobowiązani do współpracy w zakresie podjęcia racjonalnych działań mających na celu odzyskanie środków pieniężnych, w tym w drodze przekazania stosownych informacji.

(89)

Świadczenie usług płatniczych przez dostawców usług płatniczych może wiązać się z przetwarzaniem danych osobowych. Do przetwarzania danych osobowych do celów niniejszej dyrektywy zastosowanie mają przepisy dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (22), przepisy krajowe transponujące dyrektywę 95/46/WE oraz przepisy rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady (23). W szczególności, w przypadku przetwarzania danych osobowych do celów niniejszej dyrektywy, należy określić dokładny cel, przywołać stosowną podstawę prawną, spełnić stosowne wymogi dotyczące bezpieczeństwa ustanowione w dyrektywie 95/46/WE, a także przestrzegać zasad konieczności, proporcjonalności, celowości oraz proporcjonalnego okresu zatrzymywania danych. Ponadto uwzględnienie ochrony danych już w fazie projektowania i domyślna ochrona danych powinny być wbudowane we wszystkie systemy przetwarzania danych opracowywane i używane w ramach niniejszej dyrektywy.

(90)

Niniejsza dyrektywa nie narusza praw podstawowych oraz respektuje zasady uznane w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w tym prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, prawo do ochrony danych osobowych, wolność prowadzenia działalności gospodarczej, prawo do skutecznego środka prawnego oraz zakaz ponownego sądzenia lub karania w postępowaniu karnym za ten sam czyn zabroniony pod groźbą kary. Niniejsza dyrektywa musi być wdrażana zgodnie z tymi prawami i zasadami.

(91)

Dostawcy usług płatniczych są odpowiedzialni za środki bezpieczeństwa. Środki te muszą być współmierne do odnośnych ryzyk dla bezpieczeństwa. Dostawcy usług płatniczych powinni ustanowić ramy służące ograniczaniu ryzyk oraz utrzymaniu skutecznych procedur zarządzania incydentami. Należy ustanowić mechanizm regularnej sprawozdawczości w celu zapewnienia, by dostawcy usług płatniczych regularnie przekazywali właściwym organom zaktualizowane oceny ryzyk dla bezpieczeństwa, na które są narażeni, oraz informacje o środkach, które podjęli w odpowiedzi na te ryzyka. Ponadto, aby zapewnić ograniczenie do minimum szkód, na jakie narażeni są użytkownicy, inni dostawcy usług płatniczych lub systemy płatności (takich jak poważne zakłócenie funkcjonowania systemu płatności), zasadnicze znaczenie ma to, by dostawcy usług płatniczych mieli obowiązek zgłaszać bez zbędnej zwłoki poważne incydenty związane z bezpieczeństwem właściwym organom. Należy powierzyć rolę koordynacyjną EUNB.

(92)

Obowiązki w zakresie zgłaszania incydentów związanych z bezpieczeństwem powinny pozostawać bez uszczerbku dla innych obowiązków w zakresie zgłaszania incydentów określonych w innych aktach prawnych Unii, a wszelkie wymogi określone w niniejszej dyrektywie powinny być dostosowane do obowiązków sprawozdawczych nałożonych innymi przepisami prawa Unii i proporcjonalne względem tych obowiązków.

(93)

Należy ustanowić jasne ramy prawne określające warunki, których spełnienie pozwoli dostawcom świadczącym usługę inicjowania płatności i dostawcom świadczącym usługę dostępu do informacji o rachunku świadczyć usługi za zgodą posiadacza rachunku bez konieczności spełniania wymogów dostawcy usług płatniczych prowadzącego rachunek co do stosowania konkretnego modelu biznesowego, na zasadzie bezpośredniego lub pośredniego dostępu, w celu świadczenia tego typu usług. Dostawcy świadczący usługę inicjowania płatności i dostawcy świadczący usługę dostępu do informacji o rachunku, z jednej strony, oraz dostawca usług płatniczych prowadzący rachunek, z drugiej strony, powinni przestrzegać niezbędnych wymogów w zakresie ochrony danych i bezpieczeństwa, które zostały określone lub o których mowa w niniejszej dyrektywie lub które uwzględniono w regulacyjnych standardach technicznych. Te regulacyjne standardy techniczne powinny być zgodne z różnymi dostępnymi rozwiązaniami technologicznymi. Aby zapewnić bezpieczną komunikację między zainteresowanymi podmiotami w ramach tych usług, EUNB powinien również określić wymogi dotyczące wspólnych i otwartych standardów komunikacji, jakie powinni wdrożyć wszyscy dostawcy usług płatniczych prowadzący rachunek, którzy umożliwiają świadczenie usług płatniczych online. Oznacza to, że te otwarte standardy powinny zapewnić interoperacyjność różnych technologicznych rozwiązań komunikacyjnych. Te wspólne i otwarte standardy powinny również zapewniać, by dostawca usług płatniczych prowadzący rachunek był świadomy, że kontaktuje się z nim dostawca świadczący usługę inicjowania płatności lub dostawca świadczący usługę dostępu do informacji o rachunku, a nie sam klient. Standardy te powinny również zapewniać, by dostawcy świadczący usługę inicjowania płatności i dostawcy świadczący usługę dostępu do informacji o rachunku komunikowali się z dostawcą usług płatniczych prowadzącym rachunek oraz zainteresowanymi klientami w sposób bezpieczny. Opracowując te wymogi, EUNB powinien zwrócić szczególną uwagę na fakt, że standardy, jakie mają być stosowane, mają umożliwiać korzystanie z wszystkich powszechnie dostępnych rodzajów urządzeń (takich jak komputery, tablety i telefony komórkowe) do celów wykonywania poszczególnych usług płatniczych.

(94)

Opracowując regulacyjne standardy techniczne w zakresie uwierzytelniania i komunikacji, EUNB powinien systematycznie oceniać i uwzględniać aspekt prywatności w celu wskazania ryzyk związanych z każdą z dostępnych opcji technicznych oraz środków zaradczych, jakie można wprowadzić, by zminimalizować zagrożenia dla ochrony danych.

(95)

Bezpieczeństwo płatności elektronicznych ma podstawowe znaczenie dla zapewnienia ochrony użytkowników i stworzenia solidnego otoczenia dla handlu elektronicznego. Wszystkie usługi płatnicze oferowane drogą elektroniczną powinny być wykonywane w sposób bezpieczny, z użyciem technologii będących w stanie zagwarantować bezpieczne uwierzytelnianie użytkownika i w jak największym stopniu ograniczyć ryzyko oszustw. Nie wydaje się, by istniała potrzeba zagwarantowania takiego samego poziomu ochrony w przypadku transakcji płatniczych inicjowanych i wykonywanych w trybie innym niż przy użyciu platform lub urządzeń elektronicznych, takich jak transakcje płatnicze w formie papierowej czy zamówienia pocztowe lub telefoniczne. Silnemu rozwojowi płatności realizowanych przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych powinno towarzyszyć ogólne wzmocnienie środków bezpieczeństwa. Usługi płatnicze oferowane za pośrednictwem internetu lub innych kanałów na odległość, których funkcjonowanie nie zależy od fizycznej lokalizacji urządzenia wykorzystywanego do zainicjowania transakcji płatniczej lub wykorzystywanego instrumentu płatniczego, powinny zatem obejmować uwierzytelnianie transakcji przy użyciu kodów dynamicznych, tak by użytkownik zawsze był świadomy kwoty i odbiorcy autoryzowanej transakcji.

(96)

Środki bezpieczeństwa powinny odpowiadać poziomowi ryzyka, jakim jest obarczona dana usługa płatnicza. Aby umożliwić zatem rozwój przyjaznych dla użytkownika i dostępnych sposobów płatności dla transakcji o niskim ryzyku, takich jak niskokwotowe płatności zbliżeniowe w punkcie sprzedaży z użyciem lub bez użycia telefonu komórkowego, w regulacyjnych standardach technicznych należy określić wyłączenia ze stosowania wymogów bezpieczeństwa. Bezpieczne korzystanie z indywidualnych danych uwierzytelniających jest niezbędne do ograniczenia ryzyk związanych z wyłudzaniem informacji i innymi rodzajami nieuczciwego postępowania. W tym względzie użytkownik powinien mieć możliwość polegania na przyjęciu środków służących ochronie poufności i integralności indywidualnych danych uwierzytelniających. Środki te zwykle obejmują systemy szyfrowania oparte na osobistych urządzeniach płatnika – w tym czytnikach kart lub telefonach komórkowych – lub dostarczone płatnikowi przez dostawcę usług płatniczych prowadzącego jego rachunek za pośrednictwem innego kanału, jak na przykład SMS-ów lub poczty elektronicznej. Środki te, obejmujące zwykle systemy szyfrowania, mogące generować kody uwierzytelniające, takie jak hasła jednorazowe, są w stanie zwiększyć bezpieczeństwo transakcji płatniczych. Użycie takich kodów uwierzytelniających przez użytkowników usług płatniczych należy uznać za zgodne z ich obowiązkami w odniesieniu do instrumentów płatniczych i indywidualnych danych uwierzytelniających, również wtedy gdy w transakcji uczestniczą dostawcy świadczący usługę inicjowania płatności lub dostawcy świadczący usługę dostępu do informacji o rachunku.

(97)

Państwa członkowskie powinny określić, czy właściwe organy wyznaczone w celu udzielania zezwoleń instytucjom płatniczym mogą być również właściwymi organami w odniesieniu do pozasądowej procedury dotyczącej procedury alternatywnego rozstrzygania sporów.

(98)

Bez uszczerbku dla prawa klientów do wniesienia skargi do sądu, państwa członkowskie powinny zapewnić łatwo dostępną, odpowiednią, niezależną, bezstronną, przejrzystą i skuteczną procedurę alternatywnego rozstrzygania sporów między dostawcami usług płatniczych a użytkownikami usług płatniczych, wynikających z praw i obowiązków określonych w niniejszej dyrektywie. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 (24) stanowi, że żadne warunki umowne dotyczące prawa mającego zastosowanie do umowy nie mogą prowadzić do pozbawienia konsumenta ochrony przysługującej mu na podstawie bezwzględnie obowiązujących przepisów państwa, w którym ma on miejsce zwykłego pobytu. Jeśli chodzi o ustanowienie skutecznej i wydajnej procedury rozstrzygania sporów, państwa członkowskie powinny zapewnić wprowadzenie przez dostawców usług płatniczych skutecznej procedury dotyczącej skarg, z której użytkownicy usług płatniczych mogliby korzystać przed przekazaniem sporu do rozstrzygnięcia w ramach procedury alternatywnego rozstrzygania sporów lub w ramach postępowania sądowego. Procedura dotycząca skarg powinna przewidywać krótkie i jasno określone terminy, przed upływem których dostawca usług płatniczych powinien udzielić odpowiedzi na skargę. Państwa członkowskie powinny zapewnić, by podmioty alternatywnego rozstrzygania sporów dysponowały wystarczającymi zdolnościami do prowadzenia w odpowiedni i wydajny sposób współpracy transgranicznej w odniesieniu do sporów dotyczących praw i obowiązków na mocy niniejszej dyrektywy.

(99)

Niezbędne jest zapewnienie skutecznego egzekwowania przepisów prawa krajowego przyjętych na mocy niniejszej dyrektywy. Należy zatem ustanowić odpowiednie procedury, które umożliwią składanie skarg na dostawców usług płatniczych nieprzestrzegających tych przepisów, a także zapewnią nakładanie, w stosownych przypadkach, skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar. Mając na względzie zapewnienie faktycznego przestrzegania przepisów niniejszej dyrektywy, państwa członkowskie powinny wyznaczyć właściwe organy, które spełniają warunki określone w rozporządzeniu (UE) nr 1093/2010 oraz które w swoich działaniach są niezależne od dostawców usług płatniczych. Ze względu na przejrzystość państwa członkowskie powinny powiadomić Komisję o wyznaczonych organach, przekazując wyraźny opis ich obowiązków na mocy niniejszej dyrektywy.

(100)

Bez uszczerbku dla prawa do wniesienia skargi do sądu w celu zapewnienia przestrzegania niniejszej dyrektywy, państwa członkowskie powinny też zapewnić, by właściwym organom przyznano niezbędne uprawnienia, w tym uprawnienia do nakładania sankcji, w przypadku gdy dostawca usług płatniczych nie przestrzega praw i obowiązków określonych w niniejszej dyrektywie, w szczególności gdy istnieje ryzyko ponownego naruszenia przepisów lub inne zagrożenie dla zbiorowych interesów konsumentów.

(101)

Ważne jest, by konsumenci byli informowani w jasny i zrozumiały sposób o ich prawach i obowiązkach na mocy niniejszej dyrektywy. Komisja powinna w związku z tym opracować broszurę na temat tych praw i obowiązków.

(102)

Niniejsza dyrektywa ma pozostać bez uszczerbku dla przepisów prawa krajowego dotyczących konsekwencji z tytułu odpowiedzialności za błędy w sporządzaniu lub przekazywaniu oświadczeń.

(103)

Niniejsza dyrektywa powinna pozostać bez uszczerbku dla określonych w dyrektywie Rady 2006/112/WE (25) przepisów dotyczących opodatkowania usług płatniczych VAT.

(104)

W przypadku gdy niniejsza dyrektywa zawiera odniesienie do kwot w euro, kwoty te powinny być rozumiane jako kwoty równoważne w walucie krajowej państwa członkowskiego, którego walutą nie jest euro.

(105)

W trosce o pewność prawa zasadne jest przyjęcie przepisów przejściowych, umożliwiających osobom, które przed wejściem w życie niniejszej dyrektywy rozpoczęły działalność w charakterze instytucji płatniczych zgodnie z przepisami prawa krajowego transponującymi dyrektywę 2007/64/WE, kontynuowanie tej działalności na terytorium danego państwa członkowskiego przez określony czas.

(106)

Komisji należy przekazać uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do dostosowania odesłania do zalecenia 2003/361/WE – w przypadku zmiany tego zalecenia – oraz w odniesieniu do aktualizacji średniej kwoty transakcji płatniczych wykonywanych przez dostawcę usług płatniczych stosowanej jako wartość progowa w państwach członkowskich, które korzystają z możliwości przyznania zwolnienia z (części) wymogów uzyskania zezwolenia w przypadku mniejszych instytucji płatniczych, w celu uwzględnienia inflacji. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, również na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

(107)

Aby zapewnić spójne stosowanie niniejszej dyrektywy, Komisja powinna móc korzystać ze specjalistycznej wiedzy i wsparcia EUNB, któremu należy powierzyć zadanie opracowania wytycznych oraz przygotowania projektu regulacyjnych standardów technicznych dotyczących aspektów bezpieczeństwa związanych z usługami płatniczymi, w szczególności w odniesieniu do silnego uwierzytelniania klienta, a także dotyczących współpracy między państwami członkowskimi w kontekście świadczenia usług i zakładania w innych państwach członkowskich instytucji płatniczych posiadających zezwolenie na działalność. Komisji należy powierzyć uprawnienia do przyjęcia tego projektu regulacyjnych standardów technicznych. Te szczegółowe zadania są w pełni zgodne z rolą i zakresem obowiązków EUNB, jak określono w rozporządzeniu (UE) nr 1093/2010.

(108)

Opracowując wytyczne, projekty regulacyjnych standardów technicznych i projekty wykonawczych standardów technicznych na mocy niniejszej dyrektywy oraz zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1093/2010, EUNB powinien zapewnić przeprowadzenie konsultacji z wszystkimi stosownymi zainteresowanymi podmiotami, w tym na rynku usług płatniczych, aby uwzględnić interesy wszystkich stron. Jeżeli jest to niezbędne do odpowiedniego wyważenia poglądów, EUNB powinien dołożyć szczególnych starań, by uzyskać opinie odpowiednich podmiotów spoza sektora bankowego.

(109)

Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, a mianowicie dalsza integracja wewnętrznego rynku usług płatniczych, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, ponieważ wymaga harmonizacji znacznej liczby różnych przepisów istniejących obecnie w systemach prawnych poszczególnych państw członkowskich, natomiast ze względu na jego skalę i skutki możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(110)

Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną z dnia 28 września 2011 r. państw członkowskich i Komisji dotyczącą dokumentów wyjaśniających (26) państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o środkach transpozycji, dokumentu lub dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy ustawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione.

(111)

Zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 45/2001 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 5 grudnia 2013 r. (27).

(112)

Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE i 2013/36/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 1093/2010.

(113)

Ze względu na dużą liczbę zmian, jakie należy wprowadzić w dyrektywie 2007/64/WE, dyrektywę tę należy uchylić i zastąpić,

a)

instytucje kredytowe zgodnie z definicją w art. 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 (28), w tym ich oddziały w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 17 tego rozporządzenia, gdy takie oddziały znajdują się w Unii, bez względu na to, czy siedziby zarządu tych oddziałów znajdują się w Unii, czy – zgodnie z art. 47 dyrektywy 2013/36/UE i prawem krajowym – poza Unią;

b)

instytucje pieniądza elektronicznego w rozumieniu art. 2 pkt 1 dyrektywy 2009/110/WE, w tym – zgodnie z art. 8 tej dyrektywy i prawem krajowym – ich oddziały, gdy takie oddziały znajdują się w Unii, a ich siedziby zarządu znajdują się poza Unią, o ile usługi płatnicze świadczone przez te oddziały są związane z emisją pieniądza elektronicznego;

c)

instytucje świadczące żyro pocztowe, które są na mocy prawa krajowego uprawnione do świadczenia usług płatniczych;

d)

instytucje płatnicze;

e)

EBC i krajowe banki centralne, gdy nie działają one w charakterze organów kształtujących politykę pieniężną lub innych organów publicznych;

f)

państwa członkowskie lub ich władze regionalne lub lokalne, gdy nie działają one w charakterze organów publicznych.

a)

przejrzystości warunków i wymogów informacyjnych dotyczących usług płatniczych; oraz

b)

odpowiednich praw i obowiązków użytkowników usług płatniczych oraz dostawców usług płatniczych w odniesieniu do świadczenia usług płatniczych jako stałego zajęcia lub działalności gospodarczej.

a)

transakcji płatniczych dokonywanych wyłącznie gotówką bezpośrednio od płatnika do odbiorcy, bez udziału pośredników;

b)

transakcji płatniczych od płatnika do odbiorcy za pośrednictwem agenta handlowego upoważnionego – na podstawie umowy – do prowadzenia negocjacji lub zawierania transakcji sprzedaży lub zakupu towarów lub usług w imieniu wyłącznie płatnika lub wyłącznie odbiorcy;

c)

wykonywanego zawodowo fizycznego transportu banknotów i monet, łącznie z ich odbieraniem, przetwarzaniem i dostarczaniem;

d)

transakcji płatniczych obejmujących wykonywane niezawodowo gromadzenie i dostarczanie gotówki w ramach działalności nienastawionej na zysk (non-profit) lub charytatywnej;

e)

usług, w ramach których gotówka dostarczana jest płatnikowi przez odbiorcę jako część transakcji płatniczej na wyraźne żądanie użytkownika usług płatniczych tuż przed wykonaniem transakcji płatniczej poprzez dokonanie płatności za zakup towarów lub usług;

f)

operacji gotówkowej wymiany walut, w przypadku których środki pieniężne nie są przechowywane na rachunku płatniczym;

g)

transakcji płatniczych opartych na dowolnym z następujących dokumentów wystawionych na dostawcę usług płatniczych w celu oddania środków pieniężnych do dyspozycji odbiorcy:

h)

transakcji płatniczych dokonywanych w ramach systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych między agentami rozrachunkowymi, kontrahentami centralnymi, izbami rozliczeniowymi lub bankami centralnymi a innymi uczestnikami systemu i dostawcami usług płatniczych, bez uszczerbku dla art. 35;

i)

transakcji płatniczych związanych z obsługą aktywów wynikających z papierów wartościowych, łącznie z dywidendami, podziałem dochodu lub podziałem innych zysków, lub wykupem lub sprzedażą, dokonywanych przez osoby, o których mowa w lit. h), lub przez firmy inwestycyjne, instytucje kredytowe, przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania lub spółki zarządzania aktywami świadczące usługi inwestycyjne oraz wszelkie inne podmioty, którym wolno przechowywać instrumenty finansowe;

j)

usług świadczonych przez dostawców usług technicznych, którzy wspierają świadczenie usług płatniczych, nie wchodząc jednak na żadnym etapie w posiadanie transferowanych środków pieniężnych; usługi te obejmują m.in. przetwarzanie i przechowywanie danych, usługi powiernicze i ochrony prywatności, uwierzytelnianie danych i podmiotów, dostarczanie sieci informatycznych i komunikacyjnych, dostarczanie i konserwacja terminali i urządzeń wykorzystywanych na potrzeby usług płatniczych, z wyjątkiem usług inicjowania płatności i usług dostępu do informacji o rachunku;

k)

usług opartych na określonych instrumentach płatniczych, które można wykorzystywać jedynie w ograniczony sposób i które spełniają jeden z następujących warunków:

l)

transakcji płatniczych przeprowadzanych przez dostawcę sieci lub usług łączności elektronicznej świadczonych – obok usług łączności elektronicznej – na rzecz abonenta sieci lub usługi:

pod warunkiem że wartość pojedynczej transakcji płatniczej, o której mowa w ppkt (i) oraz (ii), nie przekracza 50 EUR oraz:

m)

transakcji płatniczych między dostawcami usług płatniczych, ich agentami lub oddziałami, przeprowadzanych na ich własny rachunek;

n)

transakcji płatniczych i powiązanych usług między jednostką dominującą a jej jednostką zależną lub między jednostkami zależnymi tej samej jednostki dominującej, przeprowadzanych bez pośrednictwa dostawcy usług płatniczych innego niż jednostka należąca do tej samej grupy;

o)

usług wypłacania gotówki oferowanych za pomocą bankomatów przez dostawców, którzy działają w imieniu co najmniej jednego wydawcy kart i którzy nie są stroną umowy ramowej z klientem wypłacającym gotówkę z rachunku płatniczego, pod warunkiem że dostawcy ci nie świadczą innych usług płatniczych, o których mowa w załączniku I. Jednakże klient otrzymuje informacje dotyczące ewentualnych opłat pobieranych za wypłacenie gotówki, o których mowa w art. 45, 48, 49 i 59, przed dokonaniem wypłaty, a także w momencie otrzymania gotówki na koniec transakcji po dokonaniu wypłaty.

1)

„państwo członkowskie pochodzenia” oznacza:

2)

„przyjmujące państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie inne niż państwo członkowskie pochodzenia, w którym dostawca usług płatniczych ma swojego agenta lub oddział lub w którym świadczy usługi płatnicze;

3)

„usługa płatnicza” oznacza co najmniej jeden z rodzajów działalności gospodarczej wymienionych w załączniku I;

4)

„instytucja płatnicza” oznacza osobę prawną, której zgodnie z art. 11 udzielono zezwolenia na świadczenie i wykonywanie usług płatniczych w całej Unii;

5)

„transakcja płatnicza” oznacza działanie zainicjowane przez płatnika lub w imieniu płatnika lub przez odbiorcę, polegające na złożeniu, transferze lub wypłacie środków pieniężnych, niezależnie od leżących u jego podstawy zobowiązań między płatnikiem a odbiorcą;

6)

„zdalna transakcja płatnicza” oznacza transakcję płatniczą zainicjowaną za pośrednictwem internetu lub urządzenia, które może być wykorzystywane do porozumiewania się na odległość;

7)

„system płatności” oznacza system transferu środków pieniężnych oparty na formalnych i znormalizowanych regułach i wspólnych przepisach dotyczących przetwarzania, rozliczania lub rozrachunku transakcji płatniczych;

8)

„płatnik” oznacza osobę fizyczną lub prawną, która jest posiadaczem rachunku płatniczego i zezwala na wykonanie zlecenia płatniczego z tego rachunku płatniczego, lub w przypadku gdy rachunek płatniczy nie istnieje – osobę fizyczną lub prawną, która składa zlecenie płatnicze;

9)

„odbiorca” oznacza osobę fizyczną lub prawną będącą zamierzonym odbiorcą środków pieniężnych, które są przedmiotem transakcji płatniczej;

10)

„użytkownik usług płatniczych” oznacza osobę fizyczną lub prawną korzystającą z usługi płatniczej w charakterze płatnika, odbiorcy lub płatnika i odbiorcy;

11)

„dostawca usług płatniczych” oznacza podmiot, o którym mowa w art. 1 ust. 1, lub osobę fizyczną lub prawną korzystającą ze zwolnienia na podstawie art. 32 lub 33;

12)

„rachunek płatniczy” oznacza rachunek prowadzony w imieniu co najmniej jednego użytkownika usług płatniczych, wykorzystywany do wykonywania transakcji płatniczych;

13)

„zlecenie płatnicze” oznacza dyspozycję płatnika lub odbiorcy dla jego dostawcy usług płatniczych z żądaniem wykonania transakcji płatniczej;

14)

„instrument płatniczy” oznacza zindywidualizowane urządzenie lub urządzenia lub każdy zindywidualizowany i uzgodniony przez użytkownika usług płatniczych i dostawcę usług płatniczych zbiór procedur wykorzystywany w celu zainicjowania zlecenia płatniczego;

15)

„usługa inicjowania płatności” oznacza usługę polegającą na zainicjowaniu zlecenia płatniczego na wniosek użytkownika usług płatniczych w odniesieniu do rachunku płatniczego posiadanego u innego dostawcy usług płatniczych;

16)

„usługa dostępu do informacji o rachunku” oznacza usługę online polegającą na dostarczaniu skonsolidowanych informacji na temat co najmniej jednego rachunku płatniczego posiadanego przez danego użytkownika usług płatniczych u innego dostawcy usług płatniczych albo u więcej niż jednego dostawcy usług płatniczych;

17)

„dostawca usług płatniczych prowadzący rachunek” oznacza dostawcę usług płatniczych zapewniającego i utrzymującego rachunek płatniczy dla płatnika;

18)

„dostawca świadczący usługę inicjowania płatności” oznacza dostawcę usług płatniczych prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie, o którym mowa w pkt 7 załącznika I;

19)

„dostawca świadczący usługę dostępu do informacji o rachunku” oznacza dostawcę usług płatniczych prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie, o którym mowa w pkt 8 załącznika I;

20)

„konsument” oznacza osobę fizyczną, która w ramach umów o usługę płatniczą objętych niniejszą dyrektywą działa w celach innych niż jej działalność handlowa, gospodarcza lub zawodowa;

21)

„umowa ramowa” oznacza umowę o usługę płatniczą, która reguluje wykonywanie w przyszłości pojedynczych i następujących po sobie transakcji płatniczych i która może zawierać obowiązek i warunki otwarcia rachunku płatniczego;

22)

„usługa przekazu pieniężnego” oznacza usługę płatniczą, która umożliwia, bez konieczności tworzenia rachunków płatniczych w imieniu płatnika lub odbiorcy, odbiór środków pieniężnych od płatnika wyłącznie w celu transferu odpowiedniej kwoty do odbiorcy lub innego dostawcy usług płatniczych działającego w imieniu odbiorcy lub odbiór takich środków pieniężnych w imieniu odbiorcy i ich udostępnienie odbiorcy;

23)

„polecenie zapłaty” oznacza usługę płatniczą polegającą na obciążeniu rachunku płatniczego płatnika, w przypadku gdy transakcja płatnicza została zainicjowana przez odbiorcę na podstawie zgody udzielonej przez płatnika na rzecz odbiorcy, dostawcy usług płatniczych odbiorcy lub dostawcy usług płatniczych samego płatnika;

24)

„polecenie przelewu” oznacza usługę płatniczą polegającą na uznaniu rachunku płatniczego odbiorcy transakcją płatniczą lub serią transakcji płatniczych z rachunku płatniczego płatnika przez dostawcę usług płatniczych prowadzącego rachunek płatniczy płatnika, na podstawie dyspozycji udzielonych przez płatnika;

25)

„środki pieniężne” oznaczają banknoty i monety, zapisy księgowe lub pieniądz elektroniczny zgodnie z definicją w art. 2 pkt 2 dyrektywy 2009/110/WE;

26)

„data waluty” oznacza czas odniesienia stosowany przez dostawcę usług płatniczych na potrzeby obliczenia odsetek od kwoty środków pieniężnych, którą obciążono lub uznano rachunek płatniczy;

27)

„referencyjny kurs walutowy” oznacza kurs walutowy, który służy za podstawę do przeliczeń przy każdej wymianie waluty i który jest udostępniany przez dostawcę usług płatniczych lub pochodzi z publicznie dostępnego źródła;

28)

„referencyjna stopa procentowa” oznacza stopę procentową służącą za podstawę do obliczania wszelkich stosowanych odsetek i pochodzącą z publicznie dostępnego źródła, które może być zweryfikowane przez obydwie strony umowy o usługę płatniczą;

29)

„uwierzytelnianie” oznacza procedurę umożliwiającą dostawcy usług płatniczych weryfikację tożsamości użytkownika usług płatniczych lub ważności stosowania konkretnego instrumentu płatniczego, łącznie ze stosowaniem indywidualnych danych uwierzytelniających tego użytkownika;

30)

„silne uwierzytelnianie klienta” oznacza uwierzytelnianie w oparciu o zastosowanie co najmniej dwóch elementów należących do kategorii: wiedza (coś, co wie wyłącznie użytkownik), posiadanie (coś, co posiada wyłącznie użytkownik) i cechy klienta (coś, czym jest użytkownik), niezależnych w tym sensie, że naruszenie jednego z nich nie osłabia wiarygodności pozostałych, które to uwierzytelnianie jest zaprojektowane w sposób zapewniający ochronę poufności danych uwierzytelniających;

31)

„indywidualne dane uwierzytelniające” oznaczają indywidualne cechy zapewniane przez dostawcę usług płatniczych użytkownikowi usług płatniczych do celów uwierzytelnienia;

32)

„szczególnie chronione dane dotyczące płatności” oznaczają dane, w tym indywidualne dane uwierzytelniające, które mogą być wykorzystywane do dokonywania oszustw. W odniesieniu do działalności prowadzonej przez dostawców świadczących usługę inicjowania płatności i dostawców usług zapewniających dostęp do informacji o rachunku nazwisko i imię/nazwa właściciela rachunku i numer rachunku nie stanowią szczególnie chronionych danych dotyczących płatności;

33)

„unikatowy identyfikator” oznacza kombinację liter, cyfr lub symboli wskazaną użytkownikowi usług płatniczych przez dostawcę usług płatniczych, którą użytkownik usług płatniczych podaje w celu jednoznacznego zidentyfikowania drugiego użytkownika usług płatniczych lub rachunku płatniczego tego drugiego użytkownika usług płatniczych na potrzeby danej transakcji płatniczej;

34)

„środek porozumiewania się na odległość” oznacza metodę, która może być wykorzystana do zawarcia umowy o usługę płatniczą i która nie wymaga jednoczesnej fizycznej obecności dostawcy usług płatniczych i użytkownika usług płatniczych;

35)

„trwały nośnik informacji” oznacza instrument umożliwiający użytkownikowi usług płatniczych przechowywanie informacji osobiście do niego adresowanych w sposób umożliwiający dostęp do tych informacji w przyszłości przez okres właściwy do celów tych informacji i pozwalający na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci;

36)

„mikroprzedsiębiorstwo” oznacza przedsiębiorstwo, które w momencie zawarcia umowy o usługę płatniczą jest przedsiębiorstwem zgodnie z definicją w art. 1 i art. 2 ust. 1 i 3 załącznika do zalecenia 2003/361/WE;

37)

„dzień roboczy” oznacza dzień, w którym stosowny dostawca usług płatniczych płatnika lub dostawca usług płatniczych odbiorcy, uczestniczący w wykonaniu transakcji płatniczej, prowadzi działalność wymaganą do wykonania transakcji płatniczej;

38)

„agent” oznacza osobę fizyczną lub prawną działającą w imieniu instytucji płatniczej w zakresie świadczenia usług płatniczych;

39)

„oddział” oznacza miejsce prowadzenia działalności inne niż siedziba zarządu, które jest częścią instytucji płatniczej, które nie ma osobowości prawnej i które bezpośrednio przeprowadza niektóre lub wszystkie transakcje typowe dla działalności instytucji płatniczej; wszystkie miejsca prowadzenia działalności razem, utworzone w tym samym państwie członkowskim przez instytucję płatniczą posiadającą siedzibę zarządu w innym państwie członkowskim, uznaje się za jeden oddział;

40)

„grupa” oznacza grupę przedsiębiorstw, które są ze sobą powiązane jednym z rodzajów stosunków, o których mowa w art. 22 ust. 1, 2 lub 7 dyrektywy 2013/34/UE, lub przedsiębiorstw zdefiniowanych w art. 4, 5, 6 i 7 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 241/2014 (29), które są ze sobą powiązane jednym z rodzajów stosunków, o których mowa w art. 10 ust. 1 lub art. 113 ust. 6 lub 7 rozporządzenia (UE) nr 575/2013;

41)

„sieć łączności elektronicznej” oznacza sieć zdefiniowaną w art. 2 lit. a) dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (30);

42)

„usługa łączności elektronicznej” oznacza usługę zdefiniowaną w art. 2 lit. c) dyrektywy 2002/21/WE;

43)

„treści cyfrowe” oznaczają towary lub usługi wytwarzane i dostarczane w formie cyfrowej, które mogą zostać użyte lub z których można skorzystać wyłącznie za pomocą urządzenia technicznego i które w żaden sposób nie obejmują użycia ani konsumpcji fizycznych towarów lub usług;

44)

„usługa acquiringu transakcji płatniczych” oznacza usługę płatniczą świadczoną przez dostawcę usług płatniczych, który zawiera z odbiorcą umowę o akceptowaniu i przetwarzaniu transakcji płatniczych, co skutkuje transferem środków pieniężnych do odbiorcy;

45)

„wydawanie instrumentów płatniczych” oznacza usługę płatniczą, świadczoną przez dostawcę usług płatniczych, który zawiera z odbiorcą umowę, na podstawie której dostarcza płatnikowi instrument płatniczy służący inicjowaniu i przetwarzaniu transakcji płatniczych płatnika;

46)

„fundusze własne” oznaczają fundusze zdefiniowane w art. 4 ust. 1 pkt 118 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, przy czym co najmniej 75 % kapitału Tier I ma formę kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 50 tego rozporządzenia, a kapitał Tier II nie przekracza jednej trzeciej kapitału Tier I;

47)

„marka płatnicza” oznacza dowolną materialną lub cyfrową nazwę, termin, znak, symbol, lub kombinację tych elementów, które są w stanie wskazać system kart płatniczych, w ramach którego przeprowadzane są transakcje płatnicze realizowane w oparciu o kartę;

48)

„co-badging” oznacza umieszczanie co najmniej dwóch marek płatniczych lub aplikacji płatniczych tej samej marki płatniczej na tym samym instrumencie płatniczym.

a)

program działalności określający w szczególności rodzaj planowanych usług płatniczych;

b)

biznesplan zawierający prognozę budżetu na pierwsze trzy lata obrachunkowe, z którego wynika, że wnioskodawca jest w stanie zastosować odpowiednie i proporcjonalne systemy, zasoby i procedury niezbędne do prawidłowego prowadzenia działalności;

c)

dokumentację potwierdzającą, że dana instytucja płatnicza posiada kapitał założycielski przewidziany w art. 7;

d)

w przypadku instytucji płatniczych, o których mowa w art. 10 ust. 1 – opis środków przedsięwziętych zgodnie z art. 10 w celu ochrony środków pieniężnych użytkowników usług płatniczych;

e)

opis stosowanych przez wnioskodawcę zasad zarządzania i mechanizmów kontroli wewnętrznej, w tym procedur administracyjnych, procedur zarządzania ryzykiem i procedur księgowych, z którego to opisu wynika, że przedmiotowe zasady zarządzania, mechanizmy kontroli i procedury są proporcjonalne, właściwe, rzetelne i adekwatne;

f)

opis procedury wprowadzonej w celu monitorowania incydentów związanych z bezpieczeństwem i skarg klientów dotyczących bezpieczeństwa oraz postępowania i działań następczych w przypadku wystąpienia takich incydentów i skarg, łącznie z mechanizmem zgłaszania incydentów uwzględniającym obowiązki instytucji płatniczej w zakresie zgłaszania ustanowione w art. 96;

g)

opis procedury wprowadzonej w celu włączania do dokumentacji, monitorowania i śledzenia szczególnie chronionych danych dotyczących płatności oraz ograniczenia dostępu do tych danych;

h)

opis rozwiązań zapewniających ciągłość działania, w tym jasne określenie krytycznych operacji, skutecznych planów awaryjnych oraz procedury na potrzeby regularnego weryfikowania i przeglądu adekwatności i skuteczności takich planów;

i)

opis zasad i definicji stosowanych do gromadzenia danych statystycznych dotyczących wyników, transakcji i oszustw;

j)

dokument dotyczący strategii w zakresie bezpieczeństwa, łącznie ze szczegółową oceną ryzyka w odniesieniu do świadczonych przez wnioskodawcę usług płatniczych oraz opisem środków kontroli bezpieczeństwa i ograniczania ryzyka podjętych w celu odpowiedniej ochrony użytkowników usług płatniczych przed zidentyfikowanymi ryzykami, w tym oszustwami i nielegalnym wykorzystywaniem danych szczególnie chronionych i danych osobowych;

k)

w przypadku instytucji płatniczych podlegających obowiązkom związanym z zapobieganiem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 (31) i rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/847 (32) – opis mechanizmów kontroli wewnętrznej ustanowionych przez wnioskodawcę w celu dopełnienia tych obowiązków;

l)

opis struktury organizacyjnej wnioskodawcy, w tym w stosownych przypadkach opis planowanego korzystania z usług agentów i oddziałów, a także kontroli zdalnych i kontroli na miejscu, które wnioskodawca zobowiązuje się przeprowadzać w stosunku do tych agentów i oddziałów co najmniej raz w roku, oraz opis rozwiązań w zakresie outsourcingu i opis dotyczący udziału wnioskodawcy w krajowym lub międzynarodowym systemie płatności;

m)

dane dotyczące tożsamości osób posiadających we wnioskującym podmiocie – bezpośrednio lub pośrednio – znaczne pakiety akcji w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 36 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, dane dotyczące wielkości należących do nich pakietów akcji, a także dokumentację potwierdzającą, że osoby te są odpowiednie, zważywszy na konieczność zapewnienia należytego i ostrożnego zarządzania instytucją płatniczą;

n)

dane dotyczące tożsamości dyrektorów i osób odpowiedzialnych za zarządzanie instytucją płatniczą oraz, w stosownych przypadkach, osób odpowiedzialnych za zarządzanie działalnością instytucji płatniczej w zakresie usług płatniczych, jak również dokumentację potwierdzającą, że osoby te cieszą się dobrą opinią oraz posiadają odpowiednią wiedzę i doświadczenie, by świadczyć usługi płatnicze, zgodnie z przepisami określonymi przez państwo członkowskie pochodzenia instytucji płatniczej;

o)

w stosownych przypadkach, dane dotyczące tożsamości biegłych rewidentów i firm audytorskich zgodnie z definicją w dyrektywie 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (33);

p)

informacje o statusie prawnym wnioskodawcy i jego akt założycielski;

q)

adres siedziby zarządu wnioskodawcy.

a)

profil ryzyka danego przedsiębiorstwa;

b)

fakt, czy dane przedsiębiorstwo świadczy inne usługi płatnicze, o których mowa w załączniku I, lub prowadzi inną działalność gospodarczą;

c)

wielkość działalności:

d)

szczególne cechy porównywalnych gwarancji i kryteria ich wykonania.

a)

jeżeli instytucja płatnicza świadczy jedynie usługę płatniczą, o której mowa w pkt 6 załącznika I, jej kapitał nie może być w żadnym momencie niższy niż 20 000 EUR;

b)

jeżeli instytucja płatnicza świadczy usługę płatniczą, o której mowa w pkt 7 załącznika I, jej kapitał nie może być w żadnym momencie niższy niż 50 000 EUR;

c)

jeżeli instytucja płatnicza świadczy dowolną z usług płatniczych, o których mowa w pkt 1–5 załącznika I, jej kapitał nie może być w żadnym momencie niższy niż 125 000 EUR.

Metoda A

Kwota funduszy własnych instytucji płatniczej wynosi co najmniej 10 % jej stałych kosztów pośrednich z poprzedniego roku. Właściwe organy mogą skorygować ten wymóg, jeżeli od poprzedniego roku w działalności instytucji płatniczej zaszła istotna zmiana. Jeżeli w dniu dokonywania obliczenia instytucja płatnicza nie ukończyła jeszcze pełnego roku działalności, wymagana kwota jej funduszy własnych wynosi co najmniej 10 % odnośnych stałych kosztów pośrednich prognozowanych w biznesplanie, chyba że właściwe organy zażądają skorygowania tego biznesplanu.

Metoda B

Kwota funduszy własnych instytucji płatniczej jest równa co najmniej sumie następujących elementów pomnożonych przez współczynnik korygujący k, określony w ust. 2, gdzie wolumen płatności (WP) stanowi jedną dwunastą całkowitej kwoty transakcji płatniczych wykonanych przez daną instytucję płatniczą w poprzednim roku:

Metoda C

Kwota funduszy własnych instytucji płatniczej jest równa co najmniej stosownemu wskaźnikowi, określonemu w lit. a), pomnożonemu przez współczynnik mnożenia, określony w lit. b), i przez współczynnik korygujący k, określony w ust. 2.

a)

0,5, jeżeli instytucja płatnicza świadczy jedynie usługę płatniczą, o której mowa w pkt 6 załącznika I;

b)

1, jeżeli instytucja płatnicza świadczy dowolną z usług płatniczych, o których mowa w jednym z następujących punktów: pkt 1–5 załącznika I.

a)

środki pieniężne nie są w żadnym momencie łączone ze środkami pieniężnymi osoby fizycznej lub prawnej niebędącej użytkownikiem usług płatniczych, w którego imieniu te środki pieniężne są przechowywane, oraz, jeżeli na koniec dnia roboczego następującego po dniu otrzymania tych środków pieniężnych nadal znajdują się w posiadaniu instytucji płatniczej i nie zostały jeszcze dostarczone odbiorcy lub transferowane do innego dostawcy usług płatniczych, zostają zdeponowane na odrębnym rachunku w instytucji kredytowej lub zainwestowane w bezpieczne, płynne aktywa o niskim ryzyku, określone przez właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia; przedmiotowe środki pieniężne są chronione zgodnie z prawem krajowym w interesie użytkowników usług płatniczych przed roszczeniami innych wierzycieli instytucji płatniczej, szczególnie w przypadku niewypłacalności;

b)

środki pieniężne objęte są polisą ubezpieczeniową lub inną porównywalną gwarancją wydaną przez zakład ubezpieczeń lub instytucję kredytową, która nie należy do tej samej grupy co dana instytucja płatnicza, na kwotę równoważną tej, która byłaby wydzielona w przypadku braku polisy ubezpieczeniowej lub innej porównywalnej gwarancji, płatną w przypadku niemożności wywiązania się przez instytucję płatniczą ze swoich zobowiązań finansowych.

a)

nie skorzysta z zezwolenia w ciągu 12 miesięcy, wyraźnie zrzeknie się zezwolenia lub nie prowadzi działalności od ponad sześciu miesięcy, o ile zainteresowane państwo członkowskie nie wprowadziło przepisu przewidującego, że w takich przypadkach zezwolenie wygasa;

b)

uzyskała zezwolenie wskutek przedłożenia nieprawdziwych informacji lub w inny niezgodny z prawem sposób;

c)

przestała spełniać warunki, na podstawie których udzielono zezwolenia, lub nie powiadomiła właściwego organu o istotnych zmianach w tym zakresie;

d)

kontynuując swoją działalność w zakresie usług płatniczych, stanowiłaby zagrożenie dla stabilności systemu płatności lub dla zaufania do tego systemu; lub

e)

spełnia jeden z pozostałych warunków cofnięcia zezwolenia przewidzianych prawem krajowym.

a)

posiadające zezwolenie instytucje płatnicze oraz ich agentów;

b)

osoby fizyczne i prawne korzystające ze zwolnienia zgodnie z art. 32 lub 33 oraz ich agentów; oraz

c)

instytucje, o których mowa w art. 2 ust. 5, które na mocy prawa krajowego są uprawnione do świadczenia usług płatniczych.

a)

świadczenia usług operacyjnych i ściśle powiązanych usług pomocniczych, takich jak: zapewnianie wykonania transakcji płatniczych, usługi wymiany walut, działalność związana z przechowywaniem, a także przechowywanie i przetwarzanie danych;

b)

obsługi systemów płatności, z zastrzeżeniem art. 35;

c)

działalności gospodarczej innej niż świadczenie usług płatniczych, z uwzględnieniem mających zastosowanie przepisów prawa Unii i prawa krajowego.

a)

kredyt ma charakter pomocniczy i udzielany jest wyłącznie w związku z wykonaniem transakcji płatniczej;

b)

niezależnie od krajowych przepisów dotyczących udzielania kredytów za pośrednictwem kart kredytowych, kredyt udzielony w związku z płatnością i zrealizowany zgodnie z art. 11 ust. 9 i art. 28 jest spłacany w krótkim terminie, który w żadnym przypadku nie przekracza 12 miesięcy;

c)

kredyt taki nie jest udzielany ze środków pieniężnych otrzymanych lub posiadanych w celu wykonania transakcji płatniczej;

d)

fundusze własne instytucji płatniczej są w każdym momencie i w sposób zadowalający organy nadzorcze adekwatne do całkowitej kwoty udzielonych kredytów.

a)

imię i nazwisko lub nazwę oraz adres agenta;

b)

opis mechanizmów kontroli wewnętrznej, z których będzie korzystał agent w celu dopełnienia obowiązków związanych z zapobieganiem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu zgodnie z dyrektywą (UE) 2015/849; opis ten należy bezzwłocznie aktualizować w przypadku każdej istotnej zmiany danych przekazanych w ramach pierwotnego powiadomienia;

c)

tożsamość dyrektorów i osób odpowiedzialnych za zarządzanie agentem, którego usługi mają być wykorzystywane w ramach świadczenia usług płatniczych, a także – w przypadku agentów innych niż dostawcy usług płatniczych – dokumentację potwierdzającą, że posiadają oni właściwe kompetencje i reputację;

d)

usługi płatnicze instytucji płatniczej, do świadczenia których dany agent jest upoważniony; oraz

e)

w stosownych przypadkach, unikatowy kod lub numer identyfikacyjny agenta.

a)

outsourcing nie może prowadzić do delegowania przez kadrę kierowniczą wyższego szczebla swoich obowiązków;

b)

stosunek i obowiązki instytucji płatniczej wobec jej użytkowników usług płatniczych na podstawie niniejszej dyrektywy nie mogą ulec zmianie;

c)

warunki, jakie musi spełnić instytucja płatnicza, aby uzyskać i zachować zezwolenie zgodnie z niniejszym tytułem, pozostają nienaruszone;

d)

żaden z pozostałych warunków, na podstawie których udzielono zezwolenia instytucji płatniczej, nie może przestać obowiązywać ani ulec zmianie.

a)

zażądania od instytucji płatniczej dostarczenia wszelkich informacji niezbędnych do monitorowania przestrzegania przepisów, wraz z określeniem celu takiego żądania, stosownie do sytuacji, i terminu, w którym informacje te należy przedstawić;

b)

przeprowadzenia inspekcji w pomieszczeniach instytucji płatniczej, każdego agenta lub oddziału świadczącego usługi płatnicze, za których działania odpowiedzialność ponosi dana instytucja płatnicza, lub każdego podmiotu świadczącego usługi w ramach outsourcingu;

c)

wydania zaleceń, wytycznych, a w stosownych przypadkach – wiążących przepisów administracyjnych;

d)

zawieszenia lub cofnięcia zezwolenia zgodnie z art. 13.

a)

właściwymi organami innych państw członkowskich odpowiedzialnymi za udzielanie zezwoleń instytucjom płatniczym i nadzór nad nimi;

b)

EBC i krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich działającymi w charakterze organów kształtujących politykę pieniężną i odpowiedzialnych za nadzór oraz, w stosownych przypadkach, innymi organami publicznymi odpowiedzialnymi za nadzór nad systemami płatności i rozrachunku;

c)

innymi odpowiednimi organami wyznaczonymi zgodnie z niniejszą dyrektywą, dyrektywą (UE) 2015/849 i innymi przepisami prawa Unii mającymi zastosowanie do dostawców usług płatniczych, takimi jak przepisy prawa mające zastosowanie do zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;

d)

EUNB, działającym w charakterze organu przyczyniającego się do konsekwentnego i spójnego funkcjonowania mechanizmów nadzorczych, zgodnie z art. 1 ust. 5 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

a)

nazwę, adres i, o ile ma to zastosowanie, numer zezwolenia danej instytucji płatniczej;

b)

państwo lub państwa członkowskie, w których zamierza prowadzić działalność;

c)

rodzaj lub rodzaje usług płatniczych, które mają być świadczone;

d)

w przypadku gdy dana instytucja płatnicza zamierza korzystać z usług agenta – informacje wymienione w art. 19 ust. 1;

e)

w przypadku gdy dana instytucja płatnicza zamierza korzystać z usług oddziału – informacje wymienione w art. 5 ust. 1 lit. b) i e) w odniesieniu do działalności w zakresie usług płatniczych w przyjmującym państwie członkowskim, opis struktury organizacyjnej oddziału oraz tożsamość osób odpowiedzialnych za zarządzanie oddziałem.

a)

całkowity wolumen i wartość transakcji przeprowadzonych przez daną instytucję płatniczą w przyjmujących państwach członkowskich;

b)

rodzaj świadczonych usług płatniczych; oraz

c)

całkowitą liczbę agentów mających siedzibę w przyjmującym państwie członkowskim.

a)

średnia miesięczna całkowita wartość transakcji płatniczych wykonanych podczas ostatnich 12 miesięcy przez zainteresowaną osobę, w tym wszelkich agentów, za działania których ponosi ona pełną odpowiedzialność, nie przekracza limitu ustalonego przez dane państwo członkowskie, który jednak w żadnym razie nie przekracza 3 mln EUR. Wymóg ten oceniany jest na podstawie całkowitej kwoty transakcji płatniczych prognozowanej w biznesplanie danej osoby, chyba że właściwe organy zażądają skorygowania tego biznesplanu; oraz

b)

żadna z osób fizycznych odpowiedzialnych za zarządzanie przedsiębiorstwem lub za jego prowadzenie nie została skazana za przestępstwa związane z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu lub za inne przestępstwa finansowe.

a)

ograniczeń dotyczących skutecznego uczestnictwa w innych systemach płatności;

b)

zasad, które wprowadzają odmienny sposób traktowania pomiędzy posiadającymi zezwolenie dostawcami usług płatniczych lub pomiędzy zarejestrowanymi dostawcami usług płatniczych w odniesieniu do ich praw, obowiązków i uprawnień jako uczestników systemu płatności;

c)

ograniczeń ze względu na status instytucjonalny.

a)

systemów płatności wyznaczonych na podstawie dyrektywy 98/26/WE;

b)

systemów płatności, w których skład wchodzą wyłącznie dostawcy usług płatniczych należący do grupy.

a)

na zasadzie odstępstwa od art. 51, 52 i 56, dostawca usług płatniczych przekazuje płatnikowi jedynie informacje o najważniejszych cechach usługi płatniczej, w tym o możliwych sposobach korzystania z instrumentu płatniczego, odpowiedzialności i pobieranych opłatach, oraz inne istotne informacje niezbędne do podjęcia świadomej decyzji; wskazuje on również, gdzie można w łatwy sposób uzyskać dostęp do wszelkich innych informacji i warunków określonych w art. 52;

b)

można uzgodnić, że – na zasadzie odstępstwa od art. 54 – dostawca usług płatniczych nie ma obowiązku proponowania zmian warunków umowy ramowej w taki sam sposób, jak przewidziano w art. 51 ust. 1;

c)

można uzgodnić, że – na zasadzie odstępstwa od art. 57 i 58 – po wykonaniu transakcji płatniczej:

a)

wyszczególnienie informacji lub wskazanie unikatowego identyfikatora, które mają być podane przez użytkownika usług płatniczych, aby zlecenie płatnicze mogło zostać prawidłowo zainicjowane lub wykonane;

b)

maksymalny czas wykonania świadczonej usługi płatniczej;

c)

wszelkie opłaty należne dostawcy usług płatniczych od użytkownika usług płatniczych i, w stosownych przypadkach, wyszczególnienie tych opłat;

d)

w stosownych przypadkach, faktyczny lub referencyjny kurs walutowy, który ma zostać zastosowany do transakcji płatniczej.

a)

nazwę dostawcy świadczącego usługę inicjowania płatności, adres geograficzny siedziby jego zarządu oraz, w stosownych przypadkach, adres geograficzny jego agenta lub oddziału z siedzibą w państwie członkowskim, w którym usługa płatnicza jest oferowana, oraz inne dane kontaktowe, w tym adres poczty elektronicznej, mające znaczenie do celów porozumiewania się z dostawcą świadczącym usługę inicjowania płatności; oraz

b)

dane kontaktowe właściwego organu.

a)

potwierdzenie pomyślnego zainicjowania zlecenia płatniczego u dostawcy usług płatniczych prowadzącego rachunek dla płatnika;

b)

numer identyfikacyjny umożliwiający płatnikowi i odbiorcy zidentyfikowanie transakcji płatniczej, a, w stosownych przypadkach, odbiorcy zidentyfikowanie płatnika oraz wszelkie inne informacje przekazane wraz z transakcją płatniczą;

c)

kwotę transakcji płatniczej;

d)

w stosownych przypadkach, kwotę wszelkich opłat należnych z tytułu transakcji na rzecz dostawcy świadczącego usługę inicjowania płatności i, w stosownych przypadkach, wyszczególnienie kwot takich opłat.

a)

numer identyfikacyjny umożliwiający płatnikowi zidentyfikowanie transakcji płatniczej i, w stosownych przypadkach, informacje dotyczące odbiorcy;

b)

kwotę transakcji płatniczej w walucie użytej w zleceniu płatniczym;

c)

kwotę wszelkich opłat należnych od płatnika z tytułu transakcji płatniczej i, w stosownych przypadkach, wyszczególnienie kwot takich opłat;

d)

w stosownych przypadkach, kurs walutowy zastosowany w danej transakcji płatniczej przez dostawcę usług płatniczych płatnika lub odniesienie do tego kursu, o ile różni się on od kursu podawanego zgodnie z art. 45 ust. 1 lit. d), oraz kwotę transakcji płatniczej po przeliczeniu walut;

e)

datę otrzymania zlecenia płatniczego.

a)

numer identyfikacyjny umożliwiający odbiorcy zidentyfikowanie transakcji płatniczej i, w stosownych przypadkach, płatnika, oraz wszelkie informacje przekazane wraz z transakcją płatniczą;

b)

kwotę transakcji płatniczej w walucie, w której środki pieniężne są udostępniane odbiorcy;

c)

kwotę wszelkich opłat należnych od odbiorcy z tytułu transakcji płatniczej i, w stosownych przypadkach, wyszczególnienie kwot takich opłat;

d)

w stosownych przypadkach, kurs walutowy zastosowany w danej transakcji płatniczej przez dostawcę usług płatniczych odbiorcy oraz kwotę transakcji płatniczej przed przeliczeniem walut;

e)

datę waluty zastosowaną przy uznaniu rachunku.

1)

dotyczące dostawcy usług płatniczych:

2)

dotyczące korzystania z usługi płatniczej:

3)

dotyczące opłat, stóp procentowych i kursów walutowych:

4)

dotyczące porozumiewania się:

5)

dotyczące środków ochronnych i naprawczych:

6)

dotyczące zmian i wypowiedzenia umowy ramowej:

7)

dotyczące dochodzenia roszczeń:

a)

maksymalnego terminu wykonania transakcji;

b)

opłat należnych od płatnika;

c)

w stosownych przypadkach – wyszczególnienia kwot ewentualnych opłat.

a)

numer identyfikacyjny umożliwiający płatnikowi zidentyfikowanie każdej transakcji płatniczej i, w stosownych przypadkach, informacje dotyczące odbiorcy;

b)

kwotę transakcji płatniczej w walucie, w jakiej obciążono rachunek płatniczy płatnika, lub w walucie wykorzystanej do zlecenia płatniczego;

c)

kwotę wszelkich opłat z tytułu transakcji płatniczej i, w stosownych przypadkach, wyszczególnienie kwot takich opłat, lub odsetki należne od płatnika;

d)

w stosownych przypadkach, kurs walutowy zastosowany w danej transakcji płatniczej przez dostawcę usług płatniczych płatnika oraz kwotę transakcji płatniczej po przeliczeniu walut;

e)

datę waluty zastosowaną przy obciążeniu rachunku lub datę otrzymania zlecenia płatniczego.

a)

numer identyfikacyjny umożliwiający odbiorcy zidentyfikowanie transakcji płatniczej i płatnika oraz wszelkie informacje przekazane wraz z transakcją płatniczą;

b)

kwotę transakcji płatniczej w walucie, w której uznawany jest rachunek płatniczy odbiorcy;

c)

kwotę wszelkich opłat z tytułu transakcji płatniczej i, w stosownych przypadkach, wyszczególnienie kwot takich opłat, lub odsetki należne od odbiorcy;

d)

w stosownych przypadkach, kurs walutowy zastosowany w danej transakcji płatniczej przez dostawcę usług płatniczych odbiorcy oraz kwotę transakcji płatniczej przed przeliczeniem walut;

e)

datę waluty zastosowaną przy uznaniu rachunku.

a)

art. 69 ust. 1 lit. b), art. 70 ust. 1 lit. c) i d) i art. 74 ust. 3 nie mają zastosowania, jeżeli instrument płatniczy nie pozwala na jego zablokowanie lub uniemożliwienie jego dalszego używania;

b)

art. 72 i 73 oraz art. 74 ust. 1 i 3 nie mają zastosowania, jeżeli instrument płatniczy jest używany anonimowo lub dostawca usług płatniczych z innych przyczyn nieodłącznie związanych z instrumentem płatniczym nie jest w stanie udowodnić, że transakcja płatnicza była autoryzowana;

c)

na zasadzie odstępstwa od art. 79 ust. 1 dostawca usług płatniczych nie ma obowiązku powiadomienia użytkownika usług płatniczych o odmowie wykonania zlecenia płatniczego, jeżeli niewykonanie zlecenia jasno wynika z kontekstu;

d)

na zasadzie odstępstwa od art. 80 płatnik nie może odwołać zlecenia płatniczego po przekazaniu zlecenia płatniczego lub udzieleniu zgody na wykonanie transakcji płatniczej na rzecz odbiorcy;

e)

na zasadzie odstępstwa od art. 83 i 84 stosuje się inne terminy wykonania.

a)

rachunek płatniczy płatnika jest dostępny za pośrednictwem internetu w momencie występowania z wnioskiem;

b)

płatnik udzielił dostawcy usług płatniczych prowadzącemu rachunek wyraźnej zgody na odpowiadanie na wnioski od określonego dostawcy usług płatniczych w celu potwierdzenia, że kwota odpowiadająca określonej transakcji płatniczej realizowanej w oparciu o kartę jest dostępna na rachunku płatniczym płatnika;

c)

zgoda, o której mowa w lit. b), została udzielona przed wystąpieniem z pierwszym wnioskiem o potwierdzenie.

a)

płatnik udzielił dostawcy usług płatniczych wyraźnej zgody na występowanie z wnioskiem o potwierdzenie, o którym mowa w ust. 1;

b)

płatnik zainicjował transakcję płatniczą realizowaną w oparciu o kartę na daną kwotę przy użyciu instrumentu płatniczego opartego na karcie wydanego przez danego dostawcę usług płatniczych;

c)

dostawca usług płatniczych uwierzytelnia samego siebie wobec dostawcy usług płatniczych prowadzącego rachunek przed każdym wnioskiem o potwierdzenie oraz w sposób bezpieczny porozumiewa się z dostawcą usług płatniczych prowadzącym rachunek zgodnie z art. 98 ust. 1 lit. d).

a)

nie posiada w żadnym momencie środków pieniężnych płatnika w związku ze świadczeniem usługi inicjowania płatności;

b)

zapewnia, by indywidualne dane uwierzytelniające użytkownika usług płatniczych nie były – z wyjątkiem użytkownika i wydawcy takich indywidualnych danych uwierzytelniających – dostępne dla innych stron oraz by były przekazywane przez dostawcę świadczącego usługę inicjowania płatności za pośrednictwem bezpiecznych i wydajnych kanałów;

c)

zapewnia, by wszelkie inne informacje o użytkowniku usług płatniczych, uzyskane w trakcie świadczenia usług inicjowania płatności, były dostarczane tylko odbiorcy i wyłącznie za wyraźną zgodą użytkownika usług płatniczych;

d)

każdorazowo, gdy inicjowana jest płatność – identyfikuje samego siebie wobec dostawcy usług płatniczych prowadzącego rachunek na rzecz płatnika i porozumiewa się z dostawcą usług płatniczych prowadzącym rachunek, płatnikiem i odbiorcą w sposób bezpieczny, zgodnie z art. 98 ust. 1 lit. d);

e)

nie przechowuje szczególnie chronionych danych dotyczących płatności użytkownika usług płatniczych;

f)

nie żąda od użytkownika usług płatniczych żadnych danych innych niż dane niezbędne do wykonania usługi inicjowania płatności;

g)

nie używa, nie uzyskuje ani nie przechowuje żadnych danych do celów innych niż do wykonania usługi inicjowania płatności wyraźnie zleconej przez płatnika;

h)

nie zmienia kwoty, odbiorcy ani żadnych innych cech transakcji.

a)

porozumiewa się w sposób bezpieczny z dostawcami świadczącymi usługę inicjowania płatności zgodnie z art. 98 ust. 1 lit. d);

b)

bezzwłocznie po otrzymaniu zlecenia płatniczego od dostawcy świadczącego usługę inicjowania płatności przekazuje lub udostępnia dostawcy świadczącemu usługę inicjowania płatności wszystkie informacje o zainicjowaniu transakcji płatniczej oraz wszystkie informacje dostępne dostawcy usług płatniczych prowadzącemu rachunek w odniesieniu do wykonania transakcji płatniczej;

c)

traktuje zlecenia płatnicze przekazane za pośrednictwem dostawcy świadczącego usługę inicjowania płatności w sposób niedyskryminujący – chyba że postępowanie dyskryminujące jest uzasadnione obiektywnymi przyczynami – w szczególności pod względem czasu wykonania, priorytetowego charakteru lub opłat, w stosunku do zleceń płatniczych przekazanych bezpośrednio przez samego płatnika.

a)

świadczy usługi wyłącznie na podstawie wyraźnej zgody użytkownika usług płatniczych;

b)

zapewnia, by indywidualne dane uwierzytelniające użytkownika usług płatniczych nie były – z wyjątkiem użytkownika i wydawcy indywidualnych danych uwierzytelniających – dostępne dla innych stron oraz by, w przypadku gdy są one przekazywane przez dostawcę świadczącego usługę dostępu do informacji o rachunku, odbywało się to za pośrednictwem bezpiecznych i wydajnych kanałów;

c)

dla każdej sesji komunikacyjnej – identyfikuje samego siebie wobec dostawcy lub dostawców usług płatniczych prowadzących rachunek na rzecz użytkownika usług płatniczych oraz porozumiewa się w sposób bezpieczny z dostawcą usług płatniczych prowadzącym rachunek i użytkownikiem usług płatniczych, zgodnie z art. 98 ust. 1 lit. d);

d)

uzyskuje dostęp wyłącznie do informacji dotyczących wyznaczonych rachunków płatniczych i związanych z nimi transakcji płatniczych;

e)

nie żąda szczególnie chronionych danych dotyczących płatności związanych z rachunkami płatniczymi;

f)

nie używa, nie uzyskuje ani nie przechowuje żadnych danych do celów innych niż do wykonania usługi dostępu do informacji o rachunku wyraźnie zleconej przez użytkownika usług płatniczych, zgodnie z przepisami o ochronie danych.

a)

porozumiewa się w sposób bezpieczny z dostawcami świadczącymi usługę dostępu do informacji o rachunku, zgodnie z art. 98 ust. 1 lit. d); oraz

b)

traktuje wnioski o udostępnienie danych przekazane za pośrednictwem dostawcy świadczącego usługę dostępu do informacji o rachunku w sposób niedyskryminujący, chyba że postępowanie dyskryminujące jest uzasadnione obiektywnymi przyczynami.

a)

korzysta z instrumentu płatniczego zgodnie z warunkami wydawania i użytkowania tego instrumentu płatniczego, które muszą być obiektywne, niedyskryminujące i proporcjonalne;

b)

po stwierdzeniu utraty, kradzieży, przywłaszczenia lub nieuprawnionego użycia instrumentu płatniczego – zgłasza to bez zbędnej zwłoki dostawcy usług płatniczych lub podmiotowi wskazanemu przez tego dostawcę.

a)

upewnia się, że indywidualne dane uwierzytelniające nie są dostępne dla stron innych niż użytkownik usług płatniczych, który jest uprawniony do używania tego instrumentu płatniczego, bez uszczerbku dla obowiązków użytkownika usług płatniczych określonych w art. 69;

b)

powstrzymuje się od wysyłania niezamówionego instrumentu płatniczego, z wyjątkiem sytuacji, w których instrument płatniczy przekazany już użytkownikowi usług płatniczych podlega wymianie;

c)

zapewnia stałą dostępność odpowiednich środków umożliwiających użytkownikowi usług płatniczych dokonanie zgłoszenia zgodnie z art. 69 ust. 1 lit. b) lub wystąpienie z wnioskiem o odblokowanie instrumentu płatniczego zgodnie z art. 68 ust. 4; na wniosek użytkownika usług płatniczych dostawca usług płatniczych zapewnia mu możliwość udowodnienia dokonania takiego zgłoszenia w ciągu 18 miesięcy od tego zgłoszenia;

d)

zapewnia użytkownikowi usług płatniczych możliwość bezpłatnego dokonania zgłoszenia zgodnie z art. 69 ust. 1 lit. b) oraz nakłada opłatę, o ile w ogóle, jedynie z tytułu kosztów zastąpienia bezpośrednio związanych z instrumentem płatniczym;

e)

uniemożliwia wszelkie korzystanie z instrumentu płatniczego po dokonaniu zgłoszenia zgodnie z art. 69 ust. 1 lit. b).

a)

płatnik nie miał możliwości stwierdzenia utraty, kradzieży lub przywłaszczenia instrumentu płatniczego przed płatnością, z wyjątkiem sytuacji gdy płatnik działał w nieuczciwych zamiarach; lub

b)

utrata została spowodowana działaniami lub brakiem działań ze strony pracownika, agenta lub oddziału dostawcy usług płatniczych lub podmiotu świadczącego na jego rzecz usługi w ramach outsourcingu.

a)

autoryzacja nie określała dokładnej kwoty transakcji płatniczej w momencie, gdy była udzielana;

b)

kwota transakcji płatniczej była wyższa od kwoty, jakiej płatnik racjonalnie mógł się spodziewać, uwzględniając wcześniejszy schemat wydatków, warunki zawarte w umowie ramowej i istotne dla danej sprawy okoliczności.

a)

płatnik udzielił zgody na wykonanie transakcji płatniczej bezpośrednio dostawcy usług płatniczych; i

b)

w stosownych przypadkach, informacja o przyszłej transakcji płatniczej została dostarczona lub udostępniona płatnikowi w uzgodniony sposób przez dostawcę usług płatniczych lub przez odbiorcę co najmniej cztery tygodnie przed terminem wykonania zlecenia.

a)

transakcji płatniczych w euro;

b)

krajowych transakcji płatniczych w walucie państwa członkowskiego spoza strefy euro;

c)

transakcji płatniczych obejmujących tylko jedno przeliczenie waluty między euro a walutą państwa członkowskiego spoza strefy euro, pod warunkiem że wymagane przeliczenie waluty jest dokonane w danym państwie członkowskim spoza strefy euro, a w przypadku transgranicznych transakcji płatniczych – że transfer transgraniczny jest dokonywany w euro.

a)

nie następuje przeliczenie waluty; lub

b)

następuje przeliczenie waluty między euro a walutą państwa członkowskiego lub między dwiema walutami państw członkowskich.